Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Theo kết luận thanh tra số 138/KL-TTCP ngày 17/4/2025 được Phó Tổng Thanh tra Lê Sỹ Bảy ký cho thấy, trong thời kỳ thanh tra, UBND thành phố Cần Thơ, các sở ngành và địa phương đã quan tâm đến công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng, góp phần quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa nói riêng và sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Cần Thơ.

Độ phủ quy hoạch chung đạt tỷ lệ phủ 100% quy hoạch chung đô thị và quy hoạch chung xã; tỷ lệ phủ kín quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết được cải thiện và ngày càng tăng.

Công tác kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm liên quan đến quy hoạch xây dựng được quan tâm thực hiện; Sở Xây dựng thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc thực hiện theo thẩm quyền được phân cấp.

Cầu Cần Thơ. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được, công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, vi phạm.

Tồn tại, hạn chế trong lập quy hoạch, quản lý, thực hiện quy hoạch xây dựng và việc thực hiện đồ án quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt

Theo kết luận thanh tra, việc chỉ đạo triển khai công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng có thực hiện, nhưng chưa kịp thời và thiếu kiểm tra, đôn đốc. Hệ quả là một số nhiệm vụ thực chậm trễ so với yêu cầu, như: Hệ thống quy hoạch hạ tầng kỹ thuật đến năm 2015 mới phê duyệt; các quy hoạch phân khu đến năm 2020, 2021 mới phê duyệt. Đến năm 2023, UBND thành phố mới ban hành Quy chế quản lý kiến trúc đô thị (Quyết định số 16/2023/QĐ-UBND ngày 19/7/2023), vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 13 và Điều 60 Luật Quy hoạch đô thị 2009.

Đặc biệt, có 3 khu vực chưa lập quy hoạch phân khu theo định hướng của Quy hoạch chung gồm: Khu đô thị công nghiệp Trà Nóc; Khu đô thị sinh thái Phong Điền, Khu đô thị mới Ô Môn.

Thành phố cũng chậm triển khai việc tổ chức lập, rà soát quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Đến thời điểm thanh tra các cơ quan chức năng, UBND thành phố Cần Thơ chưa lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chuyên ngành giao thông đô thị theo quy định. Chậm ban hành chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, theo quy định của Luật Nhà ở và Quyết định số 2127/QĐ-TTg ngày 30/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ.

Ngoài ra, công tác lập, thẩm định, phê duyệt các đồ án quy hoạch phân khu và quy hoạch chung thị trấn đều chậm, không đảm bảo về thời gian thực hiện theo quy định, vi phạm quy định tại Nghị định 11/2013/NĐ-CP của Chính phủ.

Nhiều vi phạm việc chấp hành pháp luật trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch xây dựng theo thẩm quyền

Tại kết luận của mình, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra rất nhiều vi phạm:

Thứ nhất, vi phạm trình tự, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch: Có 5/9 đồ án quy hoạch chi tiết được thanh tra thiếu thành phần hồ sơ; không có hồ sơ thẩm định PCCC; 1/9 đồ án thiếu thủ tục lấy ý kiến cộng đồng dân cư nơi lập quy hoạch; 1/9 đồ án không thực hiện công bố; 1/9 đồ án không có hồ sơ cắm mốc và tổ chức cắm mốc ngoài thực địa; 09/09 đồ án chưa thực hiện rà soát quy hoạch theo định kỳ. Các nội dung trên vi phạm quy định tại các Điều 22, 23, 30, 32, 33, 34, 35, 52 và 57 Luật Quy hoạch đô thị, Nghị định số 08/2005/NĐ-CP của Chính phủ về quy hoạch xây dựng, Nghị định số 37/2010/NĐ-CP của Chính phủ về lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch đô thị.

Thứ hai, vi phạm về nội dung quy hoạch, như: Quy hoạch phân khu không đúng định hướng phát triển không gian, phạm vi lập quy hoạch; Phê duyệt quy hoạch chi tiết không phù hợp với quy hoạch phân khu và Quy hoạch chung (các đồ án quy hoạch chi tiết tại Cồn Ấu), vi phạm nguyên tắc tuân thủ về quy hoạch xây dựng, vi phạm quy định tại điểm b khoản 2 Điều 14 Luật Xây dựng năm 2014; Phê duyệt hoặc điều chỉnh quy hoạch chi tiết một số đồ án không có quy hoạch phân khu để làm căn cứ để phê duyệt (như: 05/09 đồ án quy hoạch chi tiết được thanh tra, thời điểm phê duyệt điều chỉnh không có quy hoạch phân khu), vi phạm quy định tại khoản 4 Điều 29 Luật Quy hoạch đô thị 2009.

Thứ ba, điều chỉnh quy hoạch chi tiết làm thay đổi cơ cấu sử dụng đất, không phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng, như: Đất ở cao hơn Quy chuẩn (Quy hoạch chi tiết 1/500 Khu nhà vườn Cồn Khương); đất công cộng, đất cây xanh thấp hơn Quy chuẩn (đồ án 1/500 Khu Cái Sơn-Hàng Bàng, Khu dân cư lô số 11D), chưa đúng quy định tại điểm b khoản 2 Điều 13 Luật Xây dựng năm 2014, đồng thời vi phạm quy định tại điểm a khoản 2 Điều 7 Nghị định số 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 của Chính phủ; và điểm a khoản 1 Điều 10 Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ.

Thứ tư, điều chỉnh quy hoạch không đảm bảo điều kiện quy định, xác định loại điều chỉnh không phù hợp (Quy hoạch chi tiết 1/500 Khu nhà vườn Cồn Khương, Khu Cái Sơn-Hàng Bàng, Khu dân cư lô số 11D, Khu dân cư lô số 1A) vi phạm quy định tại các Điều 16, 47, 49 và 51 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009.

Thứ năm, vi phạm về thủ tục thông qua, phê duyệt quy hoạch theo thẩm quyền. Trong kỳ có 98 quyết định phê duyệt quy hoạch các loại thuộc thẩm quyền của UBND thành phố do Chủ tịch, hoặc các Phó Chủ tịch UBND ký, nhưng không có tài liệu chứng minh được thông qua tập thể UBND thành phố; vi phạm quy định tại Điều 34 Luật Xây dựng 2014, Điều 44 Luật Quy hoạch đô thị 2009 và các Điều 117, 118, 119 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015.

Thực hiện quy hoạch, quản lý xây dựng theo quy hoạch xây dựng cũng có nhiều tồn tại, hạn chế

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra việc chậm triển khai thực hiện lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch theo thẩm quyền của thành phố Cần Thơ theo quy định tại Điều 7 Nghị định số 11/2013/NĐ-CP của Chính phủ và Quyết định số 1515/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (các đồ án quy hoạch phân khu được phê duyệt chậm 07 năm; chưa hoàn thành quy hoạch các phân khu; chậm rà soát điều chỉnh quy hoạch chung thị trấn, quy hoạch chung xã).

Hệ thống quy hoạch hạ tầng kỹ thuật đô thị chưa đầy đủ theo quy định tại Điều 36 Luật Quy hoạch đô thị 2009; Quy hoạch phân khu đô thị chưa chính xác và không phù hợp với Quy hoạch chung; Đối với các khu vực đô thị ổn định chức năng sử dụng đất, thành phố Cần Thơ chưa lập đồ án thiết kế đô thị riêng, để làm cơ sở quản lý đầu tư xây dựng và cấp giấy phép xây dựng, theo quy định tại khoản 2 Điều 32 và khoản 4 Điều 33 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009.

Qua thanh tra cũng chỉ ra các chỉ tiêu quy hoạch về dân số, tỷ lệ đô thị hoá đạt tỷ lệ thấp, chưa đạt yêu cầu; đến năm 2022, dân số toàn thành phố là 1.252.348 người (so tỷ lệ dự báo đến năm 2020 là 1,6 triệu dân, đạt 78,2%; so tỷ lệ dự báo đến năm 2030 là 2 triệu dân, đạt 62,6%), trong đó dân số trung bình ở đô thị là 882.856 người, tỷ lệ đô thị hóa đạt 73,05%.

Chỉ tiêu nâng loại đô thị chưa đạt theo Chương trình phát triển đô thị thành phố Cần Thơ giai đoạn 2015-2020 (phê duyệt nâng 05 đô thị thị trấn loại 5 lên loại 4), nhưng đến thời điểm thanh tra chưa thực hiện được, do chưa đạt chỉ tiêu về dân số.

Về quy hoạch chi tiết có sử dụng đất có tỷ lệ phủ kín quá thấp so với quy định. Tính đến ngày 31/12/2022 (bao gồm cả các đồ án trước thời kỳ 2015-2022), trên địa bàn thành phố Cần Thơ có 224 đồ án quy hoạch chi tiết, trong đó có 188 đồ án quy hoạch chi tiết và tổng mặt bằng có sử dụng đất, với tổng diện tích quy hoạch 4.733,45ha (gồm các loại hình khu dân cư, đô thị, thương mại dịch vụ, du lịch sinh thái, ...). So với Quy hoạch chung đến năm 2020, chỉ đạt 25% đất xây dựng đô thị; so với mốc quy hoạch đến năm 2030, chỉ đạt 17% diện tích đất xây dựng đô thị (theo Quy hoạch chung, đến năm 2020 đất xây dựng đô thị là 19.000 ha, trong đó đất dân dụng là 9.000 ha; đến 2030, đất xây dựng đô thị là 28.000 ha, trong đó đất dân dụng là 14.500 ha). Kết quả trên là chưa bảo đảm yêu cầu về quy hoạch đô thị, quy định tại Điều 6 Luật Quy hoạch đô thị 2009.

Địa phương cũng chưa ban hành quy định quản lý theo đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Cần Thơ đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, quy định tại Điều 2 Quyết định số 1515/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Chậm thực hiện việc rà soát, xử lý quy hoạch 97 đồ án quy hoạch, vi phạm quy định tại Điều 46 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009 và Điều 15 Luật Xây dựng năm 2014.

Cùng với đó, Cần Thơ cũng chưa ban hành các kế hoạch thực hiện quy hoạch; chưa tổ chức cắm mốc Quy hoạch chung và các phân khu. Các đồ án thực hiện chậm tiến độ, các đồ án không thực hiện được và các đồ án đã thu hồi chủ trương chưa được rà soát và có biện pháp xử lý theo quy định. Các đồ án qua kiểm tra thực địa chưa xây dựng hoàn thiện theo quy hoạch được duyệt, chưa bàn giao hạ tầng cho địa phương quản lý, nhưng chưa có biện pháp xử lý phù hợp. Vi phạm quy định tại các Điều 57, 60 Luật Quy hoạch đô thị 2009; Điều 48 Luật Xây dựng 2014 và Chương III Nghị định số 44/2015/NĐ-CP ngày 06/5/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quy hoạch xây dựng. Chậm ban hành chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, theo quy định của Luật Nhà ở và Quyết định số 2127/QĐ-TTg ngày 30/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ.

Để xảy ra những tồn tại, hạn chế trên, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ trách nhiệm thuộc về Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ được phân công phụ trách, Chủ tịch UBND các quận, huyện và thủ trưởng các cơ quan chuyên môn có liên quan.

(Còn nữa)