Theo Điều 2 của Nghị định 29/2023/NĐ-CP, chính sách tinh giản biên chế áp dụng cho ba nhóm đối tượng chính. Thứ nhất là cán bộ, công chức, viên chức và người lao động làm việc theo hợp đồng không xác định thời hạn trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập. Họ thuộc diện dôi dư do rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy, tái cơ cấu vị trí việc làm hoặc không đạt tiêu chuẩn chuyên môn theo quy định. Thêm vào đó, những người có hiệu suất công việc thấp hoặc sức khỏe yếu cũng được xét tinh giản nếu đáp ứng các tiêu chí cụ thể của Nghị định.

Thứ hai, người lao động hợp đồng không xác định thời hạn tại các đơn vị sự nghiệp công lập cũng thuộc diện tinh giản khi các đơn vị này tái cơ cấu hoặc sắp xếp tổ chức để thực hiện cơ chế tự chủ.

Thứ ba, chính sách còn bao gồm những người hoạt động không chuyên trách tại cấp xã, thôn, tổ dân phố bị dôi dư do sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã hoặc tổ chức thôn, tổ dân phố.

Hướng đến một bộ máy tinh gọn và hiệu quả. Ảnh: ITN

Tinh giản biên chế là bước đi tất yếu để cải thiện hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính, nhưng việc triển khai cũng đặt ra nhiều thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là đảm bảo quyền lợi cho người lao động bị tinh giản. Đối với cán bộ, công chức, viên chức có năng lực hoặc kinh nghiệm nhưng bị rơi vào diện dôi dư, cần có các cơ chế hỗ trợ như đào tạo lại nghề, chuyển đổi vị trí công tác hoặc tạo điều kiện để tìm kiếm việc làm mới.

Minh bạch trong quy trình tinh giản cũng là yếu tố then chốt để đảm bảo tính công bằng và tránh tiêu cực. Các cơ quan quản lý cần công khai tiêu chí đánh giá, quy trình rà soát và kết quả tinh giản để tạo sự đồng thuận từ người lao động và xã hội.

Bên cạnh đó, tinh giản biên chế không chỉ là câu chuyện về cắt giảm nhân sự mà còn là bài toán tái cơ cấu toàn diện. Điều này đòi hỏi sự đồng bộ trong việc nâng cao chất lượng quản lý nhân sự và cải cách tổ chức, đảm bảo rằng các vị trí việc làm được bố trí phù hợp với năng lực và yêu cầu thực tế.

Triển khai chính sách tinh giản biên chế có thể gắn liền với các chương trình đào tạo lại nghề và hỗ trợ người lao động chuyển đổi việc làm. Điều này không chỉ giúp giảm áp lực thất nghiệp mà còn tăng cường sự đồng thuận trong quá trình thực hiện. Đồng thời, có thể xây dựng các chính sách an sinh xã hội hỗ trợ người bị tinh giản, đồng thời cải tiến hệ thống quản lý nhân sự để nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

Có thể nơi, Nghị định 29/2023/NĐ-CP thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Tuy nhiên, để chính sách này phát huy hiệu quả và tạo được sự đồng thuận, cần có sự kết hợp hài hòa giữa yêu cầu tổ chức và bảo vệ quyền lợi của người lao động. Một bộ máy hành chính tinh gọn không chỉ là mục tiêu mà còn là động lực để thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước trong tương lai./.