Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều phát biểu tại buổi ra mắt "những đứa con tinh thần" của Như Bình

Ngày 19/10/2024, Nhà xuất bản Hội Nhà văn tổ chức buổi lễ ra mắt 2 cuốn sách mới của nhà văn, nhà báo Như Bình, gồm tập thơ “Sự im lặng biếc xanh” và tùy bút “Thương những xa xôi”. Cả hai tác phẩm đều do NXB Hội Nhà văn ấn hành vào tháng 10/2024.

Cùng với sự kiện ra mắt hai cuốn sách, tác giả Như Bình cũng “trình làng” một bộ sưu tập tranh mang tên “Hẹn” mà chị mới sáng tác trong những năm gần đây.

Cuộc trở lại lần này đánh dấu một bước đi mới trên con đường sáng tạo của Như Bình khi “đột phá” vào ba loại hình mới: thơ, tùy bút và hội họa.

Tập thơ “Sự im lặng biếc xanh” (NXB Hội Nhà văn): gồm 52 bài thơ sáng tác rải rác trong 3 năm gần đây. Như Bình đến với thơ khi tưởng như đã mặc định “số phận” mình với văn xuôi, được biết đến nhiều với những tập truyện ngắn gây ấn tượng, đồng thời là một cây bút nổi danh phụ trách những chuyên mục “vang bóng một thời” ở các tờ báo của ngành Công an. Khác với văn xuôi khắc họa những số phận, nhân vật, thơ Như Bình tràn ngập cảm xúc và suy tư. Nhà thơ Đặng Huy Giang cho rằng, thơ của Như Bình là “những khoảnh khắc bừng rộ của tâm trạng”.

“Những tác phẩm của chị đã kết nối thành một vệt thơ Như Bình với những chi tiết, những đơn vị thơ đắt, với nhiều hứa hẹn về một cá tính mạnh. Thơ ấy cũng là thơ của một người không chỉ hay ở cách nói, mà còn hay ở cách cảm, cách nghĩ” – nhà thơ Đặng Huy Giang nhấn mạnh.    

Tạp bút “Thương những xa xôi” (NXB Hội Nhà văn): gồm 21 bài tản văn, tạp bút được chắt lọc rải rác trong hành trình 18 năm làm nghề ở Hà Nội. Có thể nói, tạp bút là ký ức, là chiêm nghiệm, như cách gọi của Như Bình – ký ức là một phần đời của những gì ta đang sống. Những tạp bút của Như Bình rất thật, chị viết về những người ruột thịt, gắn bó cốt tủy cuộc đời mình. Qua đó, thấy một Như Bình lặng lẽ giữa đôi bờ quê, phố, vừa xa xót quê hương vừa háo hức phố thị. Chị viết như chị đã sống: dốc trọn tâm can. Với thể loại này, Như Bình đã có những trang viết hay về làng quê, về những người quê sống nơi thành phố.

Bộ siêu tập tranh “Hẹn” giới thiệu 30 bức tranh được Như Bình sáng tác trong 3 năm gần đây, gồm tĩnh vật, chân dung, phong cảnh… được thể hiện với chất liệu acrylic trên toan. Nếu như thơ và tạp bút là những trang viết rất thật, như bứt ra từ đời sống, từ tình yêu, chiêm nghiệm của một người đàn bà nhiều suy tư, thì tranh lại là nơi không giới hạn để Như Bình thỏa sức ước mơ… Với những gam màu vui tươi, ấm áp, những nét vẽ sinh động, tranh của Như Bình là niềm giãi bày, bộc bạch khát khao của người đàn bà nhiều năng lượng sáng tạo…

Tiến sĩ văn học Đỗ Anh Vũ đánh giá:  “Các bài thơ của Như Bình hầu hết viết theo thể tự do. Những câu thơ ngắn dài ùa ra như những cung bậc cảm xúc lúc xa lúc gần, lúc cồn cào lúc âm ỉ, lúc man mác u buồn, lúc man cuồng sôi sục. Có cảm giác, Như Bình luôn cháy đến cùng kiệt trong cảm xúc tình yêu, yêu đến mức quên mình đi, yêu đến nỗi như bài thơ nào viết ra cũng là bài thơ sau cuối. Như Bình đã ru mình bằng những bài thơ tình. Rất nhiều bài thơ mà chị đã viết, thực ra có thể xem là một bài thơ bất tận, không biết bắt đầu tự khi nào và chắc chắn cũng sẽ không có ngày kết thúc”.

Còn nhà thơ Vương Tâm nhấn mạnh, tập thơ mới “Sự im lặng biếc xanh” (NXB-HNV-2024) của Như Bình có một cấu trúc thú vị với ba phần Trầm-Mộng-Thiền. Mỗi phần có một không gian thơ riêng cuốn hút người đọc. Nhưng thực ra đó là kết cấu ba trong một tinh tế của nguồn lực thơ dồi dào và đầy tâm trạng của tác giả. Mỗi phần có sắc thái riêng, mỹ cảm độc lập và mang nét sáng tạo thấm đẫm ánh sáng nghệ thuật Tượng trưng giàu nhạc điệu và lấp lánh những nghịch phách của Siêu thực. Phải chăng đó chính là gương mặt thơ hiện đại ẩn chứa nội lực cảm xúc bất ngờ. Với tập thơ này, Như Bình đã tạo ra một giọng thơ nữ đương đại đặc sắc không kém phần bất ngờ cho người đọc.

Họa sĩ Đào Hải Phong thì bồi hồi chia sẻ, xem tranh Như Bình thấy ngay tinh thần của một nhà thơ, chị vẽ tranh tràn đầy cảm xúc ồ ạt, hối hả cả ở màu và những nhát bút dường như không kịp toan tính và rất tình cảm đẹp. Mỗi bức tranh như một câu chuyện nhỏ, có lẽ Như Bình không muốn “Ấn” mình ở một dòng phái nào trong thế giới hội họa mênh mang này vì chị đa tài. Tranh Như Bình hồn nhiên gần như khi chị thấy một lọ hoa hay một áng mây trong thiên nhiên nếu làm chị rung động thì đều được chị ngay lập tức vẽ một cách hồn nhiên không toan tính. Sự hồn nhiên đó cũng là nét đặc trưng để thấy diện mạo và phong cách của Như Bình. Như Bình vẽ như sợ mất đi một tình cảm chân thành của mình với thiên nhiên hoa lá mà chị cảm thấy biết ơn những giá trị đó dành cho chị.

Họa sĩ Đặng Tiến chia sẻ, Như Bình viết văn, làm thơ chân thành, tình cảm thế nào thì khi tiếp xúc với hội họa, sáng tác mỹ thuật cũng chân thành, tình cảm như vậy. Thêm phần háo hức của người được đắm chìm trong lĩnh vực mới, thế giới mới, sự khám phá mới.

Như Bình từng tâm sự: “Có lẽ trong các ngành nghệ thuật, hội họa là khó nhất. Ngoài cảm xúc, tư duy, hội họa đòi hỏi sự khéo léo của bàn tay, kỹ năng xử lý chất liệu, rồi những bố cục, hình…” Nên nhiều lúc Bình thấy… nản! Nhưng với bản năng của người làm nghệ thuật, dễ bị kích thích bởi cảm xúc sáng tạo, Bình lại say sưa, chìm đắm với toan, màu sau giờ đi làm, nhiều khi cả đêm để hôm sau… mệt phờ. Nhưng vô cùng hạnh phúc khi bức tranh vẽ xong Bình thấy toại nguyện.

Tranh của Bình toát lên sự đam mê đến cuồng nhiệt. Đôi khi, sự “non tơ” ban đầu lại làm nên vẻ đẹp bất ngờ. Và điều quan trọng, những ai xem tranh của Bình đều cảm được tình cảm và sự chân thành của tác giả; như được tiếp thêm nguồn năng lượng tích cực bằng chính sự đam mê, chân thành ấy.

Họa sĩ Lê Đình Nguyên nói rằng, nhiều người có thể bất ngờ khi Như Bình cầm cọ, nhưng khi tôi ngắm những bức tranh đầu tiên của Như Bình, tôi không bất ngờ. Như Bình tài hoa và khi chị vẽ, tôi biết là chị có khả năng hội họa. Tôi theo dõi từng bước đi của chị và  thấy có những bức tranh đã phát lộ cái riêng của Như Bình. (Có những người vẽ cả đời vẫn không tìm được cái riêng). Hội họa rất gần với thơ, vì đó là những sáng tạo mang tính hình tượng, chắt lọc từ đời sống, xúc cảm. Như Bình có sự kết nối giữa thơ và họa. Chị rất có khả năng và có đam mê. Nếu chị tìm ra con người của mình, chắc chắn chị sẽ thành công với hội họa.