Ngày 4/4/2025, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 155/TB-VPCP, truyền đạt kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương, tại cuộc họp trực tuyến với các địa phương về tình hình triển khai và chuẩn bị tổng kết các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021-2025. Cuộc họp tập trung đánh giá tiến độ thực hiện 3 chương trình lớn: phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giảm nghèo bền vững, và xây dựng nông thôn mới, đồng thời đề ra các giải pháp quyết liệt để hoàn thành mục tiêu trước cuối năm 2025.

Ghi nhận nỗ lực và những kết quả tích cực

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà biểu dương nỗ lực của các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân trong việc giải ngân vốn và hoàn thành trước hạn nhiều mục tiêu, chỉ tiêu được giao. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư đã có chuyển biến tích cực, góp phần thúc đẩy các chương trình MTQG đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Đây là minh chứng cho sự quyết liệt và tinh thần trách nhiệm của các đơn vị trong việc thực hiện các nhiệm vụ quan trọng mà Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao phó.

Tuy nhiên, thông báo cũng chỉ ra nhiều hạn chế và thách thức trong quá trình triển khai. Tỷ lệ giải ngân vốn sự nghiệp vẫn còn thấp, chưa đáp ứng yêu cầu đề ra. Một số nhóm mục tiêu khó hoàn thành, nguy cơ tái nghèo vẫn hiện hữu ở nhiều địa phương. Việc huy động nguồn lực xã hội hóa và vốn đối ứng từ địa phương gặp không ít khó khăn. Đặc biệt, một số dự án, nội dung thành phần, đối tượng thụ hưởng và định mức hỗ trợ chưa phù hợp với thực tiễn, thậm chí đã hết đối tượng áp dụng.

Về xây dựng nông thôn mới, tỷ lệ xã đạt chuẩn ở một số vùng còn chênh lệch lớn. Bốn tỉnh Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Điện Biên vẫn còn huyện nghèo “trắng xã nông thôn mới”, trong khi Cao Bằng, Điện Biên, Quảng Bình, Kon Tum chưa có đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ này. Năng lực và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ ở một số nơi còn hạn chế, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện. Đáng chú ý, có tình trạng một số địa phương không muốn đạt chuẩn nông thôn mới hoặc thoát nghèo để tiếp tục thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội.

Để khắc phục những tồn tại và hoàn thành các mục tiêu đề ra, Ban Chỉ đạo Trung ương yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương hành động. Trước hết, cần hoàn thiện thủ tục phân bổ, giao số vốn còn lại trước ngày 5/4/2025, đảm bảo phân bổ kinh phí kịp thời ngay sau khi được Thủ tướng Chính phủ giao bổ sung. Các đơn vị cần tính đến những vấn đề phát sinh từ việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, đảm bảo quá trình thực hiện các chương trình MTQG không bị gián đoạn.

Công tác kiểm tra, giám sát cần được tăng cường để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Mục tiêu phấn đấu là hoàn thành 100% chỉ tiêu được Quốc hội giao và giải ngân toàn bộ kế hoạch vốn. Các bộ liên quan như Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Dân tộc, Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ phối hợp đề xuất phương án phân bổ vốn còn lại, báo cáo Thủ tướng trước ngày 5/4/2025.

'

Bốn tỉnh Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Điện Biên vẫn còn huyện nghèo “trắng xã nông thôn mới”, trong khi Cao Bằng, Điện Biên, Quảng Bình, Kon Tum chưa có đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ này.

Tổng kết giai đoạn 2021-2025 và định hướng 2026-2030

Ban Chỉ đạo yêu cầu hoàn thành tổng kết 3 chương trình MTQG trong quý II/2025, làm cơ sở xây dựng hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư giai đoạn 2026-2030. Hồ sơ này cần đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả, tập trung vào các trọng tâm, tránh chồng chéo và phù hợp với thực tiễn, trình Thủ tướng trước ngày 20/7/2025. Bộ Tài chính được giao rà soát các văn bản pháp luật liên quan, đề xuất sửa đổi để đảm bảo phù hợp với tình hình mới, đặc biệt trong bối cảnh sắp xếp lại đơn vị hành chính.

Riêng với Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Bộ Dân tộc cần hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh giai đoạn 2021-2025, báo cáo Thủ tướng trước ngày 8/4/2025. Đồng thời, đề xuất xây dựng nghị định về chính sách an sinh xã hội cho các xã, thôn đặc biệt khó khăn đã đạt chuẩn nông thôn mới, hoàn thành trước ngày 10/4/2025.

Bộ Tài chính đóng vai trò chủ trì trong việc xử lý nguồn thu hồi nợ từ các chương trình tín dụng chính sách, phối hợp với Ngân hàng Chính sách Xã hội để báo cáo cấp có thẩm quyền theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc. Văn phòng Chính phủ được giao phối hợp với các cơ quan liên quan để kiện toàn Ban Chỉ đạo Trung ương, đồng thời đôn đốc thực hiện các nhiệm vụ, báo cáo Thủ tướng và các Phó Thủ tướng theo quy định.

Cuộc họp của Ban Chỉ đạo Trung ương không chỉ đánh giá lại chặng đường thực hiện các chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025 mà còn đặt ra những yêu cầu cấp bách để hoàn thành mục tiêu trước cuối năm 2025./.