Nhiều quy định mới cần được quy định và hướng dẫn cụ thể

Theo TS. Nguyễn Quốc Văn, Luật Thanh tra năm 2022 được ban hành và có nhiều quy định mới cần được quy định và hướng dẫn cụ thể. Hiện nay, Thanh tra Chính phủ xây dựng và hoàn thiện bước đầu Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thanh tra (Dự thảo Nghị định) và lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương. Kết quả buổi Tọa đàm hôm nay sẽ là cơ sở xây dựng văn bản góp ý trực tiếp vào Dự thảo Nghị định, đồng thời, đây cũng là những vấn đề gợi mở cho công tác nghiên cứu khoa học, xây dựng thể chế của ngành Thanh tra.

Tiến sĩ Nguyễn Quốc Văn, Viện trưởng Viện CLKHTT chủ trì Tọa đàm. Ảnh: L.A

Các ý kiến tại Tọa đàm đưa ra, Luật Thanh tra năm 2022 được ban hành với nhiều quy định mới được bổ sung so với Luật Thanh tra năm 2010 như: Về việc thành lập Thanh tra tổng cục, Thanh tra cục thuộc bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Thanh tra sở; về hoạt động thanh tra, Luật quy định các bước tiến hành cuộc thanh tra gồm: Chuẩn bị thanh tra, tiến hành thanh tra và kết thúc thanh tra; quy định về thẩm định dự thảo kết luận thanh tra và giám sát hoạt động đoàn thanh tra; về ban hành kết luận thanh tra, trong đó có những quy định chặt chẽ hơn về việc báo cáo trước khi ban hành kết luận thanh tra, khắc phục tình trạng chậm ban hành kết luận thanh tra; về xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra và giữa hoạt động thanh tra và hoạt động kiểm toán nhà nước… Đây là vấn đề cần được nghiên cứu hoàn thiện và có hướng dẫn chi tiết, cụ thể.

Theo ông Chu Đức Thắng - Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ - thành viên Tổ biên tập xây dựng Dự thảo Nghị định, Dự thảo gồm 9 chương, 65 điều, trong đó, nội dung Dự thảo Nghị định quy định về: Thanh tra viên, người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành; thanh tra lại; đoàn thanh tra; giám định, phong tỏa tài khoản, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, sử dụng trái phép hoặc bị thất thoát trong hoạt động thanh tra; công khai kết luận thanh tra, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, quyết định xử lý về thanh tra; giải quyết kiến nghị, phản ánh trong hoạt động thanh tra; giải quyết kiến nghị về nội dung thanh tra; xử lý vi phạm trong việc thực hiện kết luận thanh tra… 

Cần nhiều hơn nữa ý kiến góp ý vào Dự thảo Nghị định

Góp ý Dự thảo Nghị định, ThS. Nguyễn Sỹ Giao - Phó Trưởng phòng, Viện CLKHTT chia sẻ những khó khăn, vướng mắc cần được làm rõ thêm trong quy định Dự thảo Nghị định về trách nhiệm của thanh tra viên, tiêu chuẩn, yêu cầu của thanh tra viên; trách nhiệm quản lý, sử dụng thanh tra viên, người thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành; thanh tra lại; tiêu chuẩn trưởng đoàn thanh tra…

Còn theo TS. Nguyễn Thị Thu Nga - Viện CLKHTT, về cơ cấu Dự thảo Nghị định cần được rà soát lại cho đảm bảo cơ cấu logic, hợp lý hơn. Về thuật ngữ sử dụng, Dự thảo Nghị định còn sử dụng thuật ngữ của Luật Thanh tra cũ, thay vào đó, cần điều chỉnh cho thống nhất với Luật Thanh tra 2022 hiện hành; về nội dung công khai kết luận thanh tra và những vi phạm liên quan đến việc công khai kết luận thanh tra, về theo dõi và đôn đốc việc thực hiện kết luận thanh tra, quyết định xử lý về thanh tra cần được làm rõ hơn; Chương VII của Dự thảo Nghị định, cần sửa lại theo hướng, làm rõ giải quyết, kiến nghị về nội dung thanh tra hay kết luận, kiến nghị về nội dung trong kết luận thanh tra…

Toàn cảnh buổi Tọa đàm. Ảnh: L.A

Bà Trần Thị Thúy - Trường Cán bộ Thanh tra cho rằng, Dự thảo Nghị định cần làm rõ “quyền yêu cầu cung cấp thông tin” trong hoạt động thanh tra quy định trong Dự thảo Nghị định chưa có sự đồng nhất với quy định của Luật Thanh tra; làm rõ thêm “quyền trưng cầu giám định” vì thực tiễn có những nội dung giám định cần thời gian nhiều hơn quy định. Do đó, gây khó khăn cho công tác này; làm rõ thêm vấn đề sửa đổi, bổ sung nội dung thanh tra, quyết định thanh tra…

Bên cạnh đó, Tọa đàm cũng nhận được nhiều ý kiến của đại biểu tham dự chia sẻ một số nội dung về trách nhiệm của trưởng đoàn thanh tra và thành viên đoàn thanh tra; về căn cứ, thời hạn, quyết định thanh tra lại; về quy định không được tham gia đoàn thanh tra; việc công khai kết luận thanh tra; quyền yêu cầu cung cấp thông tin trong hoạt động thanh tra; quyền trưng cầu giám định trong hoạt động thanh tra…

TS. Nguyễn Quốc Văn kết luận Tọa đàm: Góp ý chung về cách  tiếp cận xây dựng Nghị định về hình thức, bố cục cần đảm bảo nhất quán; rà soát đảm bảo tính thống nhất với các luật khác như: Luật Cán bộ công chức, Luật Bồi thường Nhà nước, Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Tiếp công dân; xử lý chồng chéo một số nội dung trùng lặp trong Nghị định về nguyên tắc và các quy định của Luật Thanh tra…

Về nội dung, tăng tính thực định của quy phạm; vấn đề kiến nghị, phản ánh với hành vi của người ra quyết định thanh tra và nội dung thanh tra; căn cứ và đối tượng thanh tra lại cần được làm rõ thêm; về giám định trong hoạt động thanh tra cần có khái niệm, lựa chọn tổ chức giám định, xung đột về kết luận giám định, quyền của các tổ chức giám định, thời gian giám định; giá trị pháp lý của kết luận thanh tra lại; theo dõi đôn đốc thực hiện kết luận thanh tra; phong tỏa tài khoản…

Viện trưởng Viện CLKTTT mong muốn tiếp tục nhận được những ý kiến góp ý hoàn thiện Dự thảo Nghị định, đồng thời nhấn mạnh, đây là những gợi mở trong công tác nghiên cứu khoa học thuộc lĩnh vực xây dựng chính sách, pháp luật của ngành Thanh tra./.