Trong tháng 1/2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước đạt 63,25 tỷ USD, giảm 3,3% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu đạt 33,19 tỷ USD, giảm 4%; nhập khẩu đạt 30,06 tỷ USD, giảm 2,6%. Cán cân thương mại ghi nhận mức xuất siêu 3,13 tỷ USD. Về thu ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu, lũy kế từ 1/1 đến 31/1/2025, số thu đạt 27.662 tỷ đồng, tương đương 6,73% dự toán năm, giảm 11,7% so với cùng kỳ năm trước.

Bên cạnh đó, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới diễn biến phức tạp, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng phục vụ Tết như pháo nổ, hàng thực phẩm, vàng và tiền tệ. So với cùng kỳ năm 2024, số vụ phát hiện tăng 9,6%, trị giá hàng vi phạm tăng 19,4%. Tại tuyến biên giới Việt - Trung và Việt - Lào, hoạt động buôn lậu pháo nổ, đường kính trắng có chiều hướng gia tăng.

Xuất siêu 3,13 tỷ USD trong tháng 1 và siết chặt chống buôn lậu dịp Tết. Ảnh: TCHQ cung cấp.

Trong khi đó, tuyến biên giới Việt - Campuchia tiếp tục ghi nhận tình trạng nhập lậu hàng tiêu dùng, thuốc lá, thực phẩm đông lạnh không có hóa đơn chứng từ. Đáng chú ý, các đối tượng lợi dụng tuyến đường hàng không, bưu điện quốc tế và hình thức chuyển phát nhanh để vận chuyển ma túy, ngụy trang trong các gói kẹo, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thức ăn động vật nhằm qua mặt lực lượng chức năng.

Trước thực trạng này, Tổng cục Hải quan đã triển khai Kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong dịp Tết Nguyên đán. Kết quả từ ngày 15/12/2024 đến 14/1/2025, toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 1.430 vụ vi phạm pháp luật Hải quan, tổng trị giá hàng hóa vi phạm khoảng 1.462 tỷ đồng.

Cơ quan chức năng đã chuyển hồ sơ kiến nghị khởi tố 7 vụ việc, thu nộp ngân sách nhà nước 95 tỷ đồng. Riêng trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, lực lượng Hải quan phối hợp với Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ 4 vụ buôn lậu với tang vật thu giữ gồm 24,3 kg pháo nổ và 16,9 kg ma túy.

Trong công tác đấu tranh phòng chống ma túy, từ ngày 16/12/2024 đến 15/1/2025, ngành Hải quan đã chủ trì và phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ 29 vụ với 25 đối tượng có hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy. Tổng lượng ma túy thu giữ là 98,67 kg, gồm 401,7 gram thuốc phiện, 18,9 kg cần sa, 6,8 kg heroin, 12,25 kg ketamine, 58,2 kg ma túy tổng hợp, 2 kg ma túy khác và 60.000 viên ma túy tổng hợp.

Nhằm đảm bảo xử lý dứt điểm các vụ vi phạm chưa được giải quyết và tránh phát sinh vướng mắc khi chuyển đổi mô hình tổ chức bộ máy mới, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị rà soát, xử lý nhanh chóng các vụ vi phạm đã phát hiện. Đồng thời, ngành Hải quan tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan để làm rõ các vụ việc có dấu hiệu vi phạm, bảo đảm công tác xử lý được thực hiện đúng quy định.

 Tại Công văn số 191/TCHQ-PC ngày 13/1/2025, Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu các đơn vị triển khai dứt điểm các quyết định xử phạt vi phạm hành chính còn tồn đọng và xây dựng hệ thống chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính theo mô hình tổ chức mới.

 Việc siết chặt kỷ cương, đẩy mạnh xử lý vi phạm không chỉ góp phần bảo vệ an ninh kinh tế, thương mại mà còn tạo tiền đề cho sự chuyển đổi hiệu quả hơn trong công tác quản lý Hải quan thời gian tới./.