"Hiệp sĩ" nhã nhạc cuối cùng của triều Nguyễn từ trần
Thứ bảy, 18/12/2010 - 17:19 (GMT+7)
Trong những ngày đông chí năm nay, các nhạc hữu, giới mộ điệu âm nhạc truyền thống Huế rất bàng hoàng và vô cùng thương tiếc khi nghe tin nghệ nhân Trần Kích đã từ trần vào lúc 4 giờ sáng ngày 18-12-2010 tại Huế, hưởng thọ 90 tuổi. Thế là từ nay, Huế đã vĩnh viễn mất đi nghệ nhân Trần Kích - một trong những “báu vật nhân văn” còn lại trên đất Cố đô.
Nghệ nhân Trần Kích sinh ngày 15-8-1921 tại làng Thành Trung, xã Quảng Điền, Thừa Thiên Huế. Xuất thân từ một gia đình có truyền thống âm nhạc dân tộc, ông đã được thân sinh, vốn là một nghệ nhân kỳ cựu nổi tiếng với những ngón đàn tuyệt kỹ, những điệu kèn kỳ tài truyền dạy cho nhiều bài bản nhã nhạc cung đình triều Nguyễn ngay từ nhỏ.
Đến những năm 17, 18 tuổi nghệ nhân Trần Kích đã cùng thân sinh gắn bó với nghề dạy đàn, dạy kèn tại nhà hoặc nhận lời mời đi kèm cặp cho nhiều con em của các gia đình yêu âm nhạc quanh vùng.
Với niềm đam mê học hỏi, khổ luyện qua nhiều năm tháng, cộng với quá trình diễn tấu, truyền thụ vốn tinh hoa âm nhạc cho nhiều thế hệ học trò, nghệ nhân Trần Kích đã tích luỹ cho mình một bề dày nghệ thuật, góp phần vào việc bảo tồn, xây dựng và phát triển loại hình âm nhạc cung đình Huế và nghệ thuật ca Huế.
Ngón đàn tài hoa của nghệ nhân Trần Kích đã có một nét độc đáo riêng so với các nhạc hữu cùng thời. Đó là sự nhấn nhá, luyến láy tinh vi, điệu nghệ. Cung bậc uyển chuyển mà nồng thắm sâu lắng, giàu tình; dễ gợi cho người nghe một sự trang trọng mà gần gũi, các ngón nhấn, vuốt, vê, rung... như được tiếp truyền cái hồn nghệ sĩ tài hoa. Âm hưởng mượt mà, êm dịu lan toả vào không gian trữ tình, vào lòng người mạch nguồn đồng cảm.
Giới mộ điệu đã thực sự rung động trước diễn xuất đàn, kèn rất mực điệu nghệ của ông. Từ chiếc nôi nghệ thuật cổ truyền, nghệ nhân Trần Kích đã lần lượt sử dụng đến mức tuyệt kỹ các loại nhạc cụ dân tộc như kèn đại, kèn lỡ, tỳ bà, đàn nhị, đàn nguyệt, đàn bầu, sáo trúc...
Khi trường Quốc gia Âm nhạc Huế được thành lập (1962), nghệ nhân Trần Kích đã được mời giảng dạy thực hành nhiều loại nhạc cụ: đàn nguyệt, đàn nhị, đàn bầu, kèn... Nội dung truyền dạy gồm các hệ thống đại nhạc, tiểu nhạc của nhã nhạc cung đình triều Nguyễn, các làn điệu ca Huế.
Ngài Hervé Bolot trao bằng công nhận cho ông Trần Kích - Ảnh tư liệuTừ môi trường này, nhiều lớp học trò đã được đào tạo nối tiếp. Trong đó có một số học trò xuất chúng, trở thành những nghệ sĩ tên tuổi, ngày nay đang hoạt động ở Huế như NSƯT La Cẩm Vân, Tôn Nữ Lệ Hoa, Quý Cát, Nguyễn Đình Vân, Trần Thảo...
"Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh", sự nghiệp nghệ thuật truyền thống âm nhạc của nghệ sĩ Trần Kích đã có độ dày đáng kính nể. Thành tích cống hiến hết mình vì nghệ thuật diễn tấu nhạc cụ dân tộc của nghệ sĩ đã là những nét hoa văn sinh động điểm tô cho đời.
Cuộc đời nghệ sĩ Trần Kích là tấm gương sáng của lòng say mê âm nhạc dân tộc, của sự khổ luyện, miệt mài lao động nghệ thuật.
Ông đã truyền dạy cho nhiều thế hệ tinh hoa của nhã nhạc, ca Huế. Sự góp phần vào việc phục hồi, chấn hưng các giá trị nghệ thuật âm nhạc truyền thống Huế là một thành tích đáng trân trọng, ngợi ca, nhất là giai đoạn từ 1975 đến nay.
Nhờ ông và các nhạc hữu cùng thời (Nguyễn Kế, Tôn Thất Toàn, Tôn Thất Viễn Dung, Nguyễn Văn Tân ...) mà các bài bản trong hệ thống âm nhạc cung đình triều Nguyễn, ca Huế được truyền bá giới thiệu, phát huy tác dụng tích cực vào đời sống văn hoá Huế, đưa loại hình âm nhạc đến với công chúng trong và ngoài nước.
Năm 2003, UNESCO công nhận nhã nhạc cung đình triều Nguyễn là kiệt tác nhân loại, một phần có công lao thành tích và tâm huyết, tài hoa của nghệ sĩ Trần Kích.
Năm 2008, đại sứ Pháp tại VN Hervé Bolot đã chính thức gắn huy hiệu và trao bằng công nhận danh hiệu hiệp sĩ về âm nhạc của Pháp cho nghệ nhân Trần Kích - người được xem là "nghệ nhân cuối cùng nhã nhạc triều Nguyễn".
Được biết, Tước hiệu Hiệp sĩ Văn hóa và Nghệ thuật của Pháp được trao tặng cho những người có thành tích nổi bật trong lĩnh vực nghệ thuật, văn chương và có đóng góp vào sự phát triển của nền văn học nghệ thuật Pháp và thế giới.
Đại sứ Hervé Bolot đã trân trọng phát biểu về nghệ nhân Trần Kích: “Trong hơn nửa thế kỷ qua, Nghệ sĩ ưu tú - Nghệ nhân dân gian Trần Kích đã có rất nhiều cống hiến trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật, đặc biệt là Nhã nhạc Huế (nhạc cung đình Việt Nam). Những đóng góp của ông trong việc tìm hiểu, nghiên cứu và giới thiệu âm nhạc cung đình Huế là một trong những nguyên nhân giúp cho UNESCO quyết định công nhận Nhã nhạc Huế là một trong những di sản văn hoá phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại. Ông Trần Kích xứng đáng như một chiến sĩ trong việc giữ gìn và phát huy giá trị đa dạng của di sản văn hoá”.
nhabaoledat
Từ khóa:
Ý kiến bình luận:
Hiện chưa có bình luận nào, hãy trở thành người đầu tiên bình luận cho bài biết này!
02 nội dung được Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ sang Bộ Công an xem xét, điều tra, xử lý
Kim Dung - Dương Nguyễn
Lộ diện Giảng Võ - “Ginza, SoHo phiên bản Hà Nội”
(ThanhtraVietNam) - Từ SoHo tráng lệ ở New York đến Ginza sầm uất giữa lòng Tokyo, thế giới đã chứng kiến những khu phố thương mại vươn mình để trở thành biểu tượng văn hóa, định hình phong cách sống và đẳng cấp đô thị. Hà Nội - trái tim kinh tế đang chuyển mình mạnh mẽ của Việt Nam - cũng đang đứng trước thời khắc lịch sử hình thành biểu tượng thương mại mang tầm vóc quốc tế. Và Giảng Võ chính là cái tên được kỳ vọng sẽ hiện thực hóa giấc mơ “SoHo, Ginza phiên bản Việt”.
Shop chân đế The Zurich: Hàng hot ngày càng khan hiếm, giới đầu tư đổ xô “xuống tiền”
(ThanhtraVietNam): Các shop chân đế được xem mảnh ghép quan trọng giúp vận hành cuộc sống thượng lưu tại Vinhomes Ocean Park (Gia Lâm, Hà Nội). Dòng sản phẩm này còn là tài sản đầu tư sinh lời bền vững, được ví như “gà đẻ trứng vàng” trong danh mục “phải có” của giới đầu tư.
Vinfuture 2025: Nhận 1705 đề cử toàn cầu - Tăng 12 lần số đối tác đề cử sau 5 năm
(ThanhtraVietNam) - Hà Nội, ngày 22/5/2025 - Giải thưởng Khoa học Công nghệ toàn cầu VinFuture đã chính thức khép lại vòng đề cử cho mùa giải thứ 5 với 1.705 hồ sơ đến từ khắp nơi trên thế giới. Đặc biệt, số lượng đối tác đề cử chính thức của Giải thưởng đã tăng trưởng vượt bậc, đạt 14.772 đối tác – tăng hơn 12 lần so với con số 1.200 của mùa đầu tiên, xứng danh là nơi hội tụ của trí tuệ toàn cầu.
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền: Tạo động lực mới cho phát triển địa phương
(ThanhtraVietNam) - Để cụ thể hóa các quy định của Luật Tổ chức Chính quyền địa phương và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La vừa ban hành kế hoạch chi tiết nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong hoạt động quản lý nhà nước. Kế hoạch này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ các “điểm nghẽn” về thể chế, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền, từ đó đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Dương Nguyễn
Lai Châu triển khai đợt thanh tra, kiểm tra quy mô lớn tập trung vào các mặt hàng nhạy cảm
(ThanhtraVietNam) - Lai Châu đồng loạt triển khai đợt thanh tra, kiểm tra quy mô lớn theo chỉ đạo của Bộ Y tế và Thủ tướng Chính phủ, tập trung vào các mặt hàng nhạy cảm như thuốc, sữa, thực phẩm chức năng và vật tư y tế, nhằm đấu tranh quyết liệt với hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và sản xuất, kinh doanh hàng giả, bảo vệ quyền lợi và sức khỏe cộng đồng.
Dương Nguyễn
Kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật trong phạm vi chức năng, thẩm quyền của Chi cục Quản lý thị trường
(ThanhtraVietNam) - UBND tỉnh Vĩnh Long vừa có Quyết định Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Chi cục Quản lý thị trường thuộc Sở Công Thương. Trong đó, có chức năng xây dựng kế hoạch kiểm tra định kỳ và chuyên đề.
Đình Thuyết
Yêu cầu nghiêm ngặt về chấp hành luật giao thông tại Thanh tra tỉnh Yên Bái
(ThanthtraVietNam) - Nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về trật tự an toàn giao thông, Chánh Thanh tra tỉnh Yên Bái vừa ban hành Kế hoạch số 48/KH-TTr, chỉ đạo toàn thể công chức, người lao động nghiêm túc chấp hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Chỉ thị 11/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
PV
Cảnh báo giả mạo ứng dụng MoMo Pro
(ThanhtraVietNam) – Trước sự việc một người dân ở Hà Nội bị mất hàng trăm triệu đồng khi bị lừa tham gia hệ thống quỹ đầu tư MoMo Pro giả mạo, Bộ Công an đã khuyến cáo người dân khi giao dịch tài chính.
Ngô Tân
Khẩn trương triển khai đấu tranh phòng, chống thuốc, sữa, thực phẩm giả
(ThanhtraVietNam) - Trước thực trạng xảy ra nhiều vụ án nghiêm trọng liên quan sữa giả, thuốc giả, thực phẩm chức năng giả ở nước ta thời gian gần đây, UBND tỉnh Kon Tum đã chỉ đạo các đơn vị, địa phương khẩn trương, nghiêm túc triển khai công tác đấu tranh phòng, chống thuốc chữa bệnh giả, sữa giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả.
Hoàng Minh
Hải Phòng: Siết chặt quản lý thị trường mỹ phẩm, quyết tâm chống hàng giả
(ThanhtraVietNam) - Phó Chủ tịch UBND thành phố Hoàng Minh Cường vừa ban hành Văn bản 3802/VP-VX, yêu cầu các Sở, ngành và UBND cấp huyện đồng loạt tăng cường các biện pháp thanh tra, kiểm tra hậu mại. Mục tiêu là ngăn chặn hiệu quả nạn buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng trong lĩnh vực mỹ phẩm, đặc biệt trên môi trường mạng, nhằm bảo vệ sức khỏe và quyền lợi người tiêu dùng trên địa bàn.
PV
Vĩnh Phúc: Triển khai các giải pháp cấp bách kiểm soát và xử lý ô nhiễm môi trường lưu vực sông
(ThanhtraVietNam) - UBND tỉnh Vĩnh Phúc vừa ban hành văn bản yêu cầu các sở, ngành và địa phương tập trung triển khai các giải pháp cấp bách nhằm tăng cường công tác kiểm soát và xử lý ô nhiễm môi trường tại một số lưu vực sông.
PV
Ninh Bình: Tăng cường phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn
(ThanhtraVietNam) - Trước những dự báo về tình hình thời tiết, khí hậu diễn biến bất thường và cực đoan trong năm 2025, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Chỉ thị số 05/CT-UBND yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương và đơn vị trên địa bàn tỉnh nghiêm túc triển khai các biện pháp nhằm chủ động phòng ngừa, ứng phó hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.
PV
