40% ủy quyền cho cấp phó tiếp công dân tại cấp huyện và cấp xã

Thực hiện Luật Tiếp công dân năm 2013, Luật Khiếu nại năm 2011, Luật Tố cáo năm 2018 và các quy định của pháp luật có liên quan, trong thời gian qua UBND tỉnh Nghệ An, các Sở, ban, ngành, địa phương đã tích cực triển khai thực hiện và đạt được một số kết quả tích cực trong công tác tiếp công dân, phân loại, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Tuy nhiên, qua theo dõi công tác tiếp công dân, công tác giải quyết khiếu nại lần 2 thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh, kết quả giải quyết các vụ án hành chính đã được xét xử và kết quả giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cho thấy việc tiếp công dân tại nhiều địa phương chưa được thực hiện đúng quy định. Việc ủy quyền cho cấp phó chủ trì giải quyết khiếu nại, đối thoại, tiếp công dân còn diễn ra phổ biến, nhất là cấp huyện và cấp xã (từ 2016 đến 2021, tỷ lệ uỷ quyền cho cấp phó tiếp công dân là 40%).

Đáng chú ý, nhiều trường hợp phân loại đơn thư chưa chính xác, chưa đúng bản chất của sự việc, tiến độ giải quyết chậm. Chất lượng thẩm tra, xác minh ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu còn thấp, nhiều trường hợp chưa đảm bảo trình tự, thủ tục, sai sót, giải quyết khiếu nại bằng công văn; có biểu hiện né tránh, đùn đẩy trách nhiệm cho cấp dưới hoặc giải quyết cho xong thẩm quyền để đẩy vụ việc đến người có thẩm quyền giải quyết lần 2.

Trong khi đó, vẫn tồn tại tình trạng chưa kịp thời cung cấp hồ sơ, tài liệu, phân công, bố trí người có thẩm quyền để phối hợp làm việc với các tổ chức, cá nhân được giao tham mưu giải quyết vụ việc. Theo thống kê của Tòa án nhân dân tỉnh tại Văn bản số 76/BC-TA ngày 25/3/2022, thì trong 3 năm từ 2019 đến 2021 đã có 30 quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định hành chính và 13 hành vi hành chính trái pháp luật của UBND các địa phương trong tỉnh bị Tòa án tuyên hủy một phần hoặc toàn bộ.

Chủ tịch UBND cấp xã phải trực tiếp chủ trì tiếp công dân theo Luật Tiếp công dân

Để chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, tồn tại nêu trên, nâng cao trách nhiệm tiếp công dân và chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân, UBND tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện, thành phố, thị xã tổ chức thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân, trong đó cần lưu ý Chủ tịch UBND cấp huyện phải trực tiếp chủ trì tiếp công dân.

Đồng thời, chỉ đạo Chủ tịch UBND cấp xã trực tiếp chủ trì tiếp công dân theo quy định tại Luật Tiếp công dân năm 2013. Việc ủy quyền cho cấp phó chủ trì chỉ được thực hiện trong những trường hợp đặc biệt không còn giải pháp khác.

Việc xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh phải thực hiện đúng quy định tại Thông tư số 05/2021/TT-CP ngày 01/10/2021 của Thanh tra Chính phủ. Trong đó, việc phân loại đơn phải căn cứ vào nội dung trình bày trong đơn, mục đích, yêu cầu của người có đơn, không phụ thuộc vào tiêu đề của đơn để đảm bảo việc xử lý, giải quyết đúng bản chất vụ việc, đúng trình tự, thủ tục đối với từng nội dung đơn của công dân theo quy định pháp luật.

Việc thụ lý, giải quyết phải đảm bảo đầy đủ nội dung trình bày trong đơn của công dân, không để bỏ sót nội dung. Trường hợp đơn không phân định được các nội dung yêu cầu giải quyết thì phải làm việc cụ thể với người có đơn để làm rõ từng nội dung. Cần tránh các trường hợp công dân khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện nhưng lại chỉ đạo giải quyết khiếu nại các thủ tục hành chính do cấp dưới thực hiện phục vụ việc ban hành quyết định hành chính, thực hiện hành vi hành chính của UBND cấp huyện nêu trên.

Nghệ An chấn chỉnh công tác đối thoại nâng cao trách nhiệm tiếp công dân và chất lượng giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo

Đối với các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh có văn bản chỉ đạo cụ thể của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND cấp huyện phải trực tiếp chỉ đạo giải quyết và báo cáo UBND tỉnh đúng thời hạn yêu cầu.

Đối với các vụ việc có dấu hiệu quá thời hiệu, thời hạn khiếu nại theo quy định, trước khi ban hành Thông báo không thụ lý khiếu nại, Chủ tịch UBND cấp huyện cần chỉ đạo kiểm tra, xác minh làm rõ thời điểm người khiếu nại nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính; thời điểm cơ quan có thẩm quyền nhận được đơn khiếu nại của công dân; xem xét khoảng thời gian không tính vào thời hiệu khiếu nại; xem xét tính đúng đắn của các quyết định hành chính được ban hành, các hành vi hành chính đã thực hiện (trường hợp phát hiện quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại có sai sót, vi phạm pháp luật thì phải kịp thời xử lý để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân). Trên cơ sở đó, có thông báo, trả lời công dân theo quy định.

Đối với các vụ việc khiếu nại lần đầu đủ điều kiện thụ lý thì giải quyết đúng thời hạn theo quy định. Người giải quyết khiếu nại không được lấy lý do xin ý kiến của cấp trên hoặc các Sở, ngành chuyên môn để kéo dài thời gian giải quyết (trường hợp cần xin ý kiến thì phải cử cán bộ trực tiếp báo cáo, cung cấp hồ sơ tài liệu để có ý kiến phản hồi trong thời hạn giải quyết khiếu nại).

Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu, nếu yêu cầu của người khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại còn khác nhau và vụ việc khiếu nại phức tạp, đông người, kéo dài thì Chủ tịch UBND cấp huyện phải trực tiếp chủ trì tổ chức đối thoại với người khiếu nại theo đúng quy định (không được ủy quyền hay phân công cho cấp phó hoặc cán bộ, công chức khác thuộc quyền quản lý của mình để chủ trì tổ chức đối thoại). Việc đối thoại phải được lập biên bản, có chữ ký của người chủ trì để làm cơ sở giải quyết vụ việc và phục vụ công tác thanh tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp huyện trong việc thực hiện pháp luật khiếu nại sau này...