Hòa giải cơ sở, với vai trò là một phương thức giải quyết tranh chấp phi chính thức, đã khẳng định được hiệu quả trong việc giảm tải cho hệ thống tòa án, đồng thời duy trì sự ổn định và phát triển xã hội. Tại tỉnh Sơn La, công tác hòa giải cơ sở năm 2024 đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào việc giữ gìn trật tự an ninh và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hòa giải

Để công tác hòa giải cơ sở đạt được hiệu quả, tỉnh Sơn La đã chú trọng xây dựng và ban hành đầy đủ hệ thống văn bản pháp lý, hướng dẫn và triển khai thực hiện. Cụ thể, Văn phòng Ủy ban Nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 16/KH-VPUB ngày 24/01/2024 về việc thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở năm 2024. Bên cạnh đó, việc triển khai Kế hoạch số 22/KH-UBND ngày 21/01/2024 của Ủy ban Nhân dân tỉnh về phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2024 cũng góp phần quan trọng vào việc nâng cao nhận thức và kỹ năng cho đội ngũ hòa giải viên.

Nhằm nâng cao nhận thức của người dân về vai trò và lợi ích của hòa giải cơ sở, tỉnh Sơn La đã đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hòa giải. Các hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được tổ chức liên tục, phong phú, bao gồm các buổi hội thảo, lớp tập huấn và các phương tiện truyền thông. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các hành vi bị nghiêm cấm, chế tài xử lý, lợi ích của việc chấp hành pháp luật, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng chú trọng tuyên truyền về những gương người tốt, việc tốt trong thực hiện pháp luật, qua đó khích lệ tinh thần tự giác và ý thức pháp luật trong cộng đồng.

Quảng trường Tây Bắc tại thành phố Sơn La (ảnh: baotainguyenmoitruong.vn)

Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên

Hòa giải viên đóng vai trò then chốt trong việc tháo gỡ mâu thuẫn, tranh chấp ngay từ cơ sở. Nhận thức được điều này, Văn phòng UBND tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều hoạt động nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ hòa giải viên.

Các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng hòa giải được tổ chức thường xuyên, giúp hòa giải viên am hiểu pháp luật, nắm vững kỹ năng hòa giải và nâng cao uy tín cá nhân. Việc tập huấn, bồi dưỡng này tập trung vào các nội dung như chế độ công vụ, đạo đức công vụ, kỷ luật, kỷ cương hành chính, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo.

Ngoài ra, Văn phòng UBND tỉnh Sơn La đã chủ động lồng ghép công tác hòa giải cơ sở vào các hoạt động khác như theo dõi thi hành pháp luật, bồi thường nhà nước, cải cách hành chính, cải cách chế độ công vụ, công chức và cuộc vận động "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh". Việc lồng ghép này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động hòa giải mà còn lan tỏa ý nghĩa của hòa giải đến cộng đồng, góp phần xây dựng xã hội đoàn kết, văn minh.

Văn phòng UBND tỉnh cho biết, qua giám sát năm 2024, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đã thực hiện nghiêm chỉnh, có hiệu quả các quy định về quyền, nghĩa vụ của công dân, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng, phòng, chống cháy nổ, an toàn giao thông. Hòa giải cơ sở đã góp phần giải quyết thành công nhiều mâu thuẫn, tranh chấp, tránh được tình trạng khiếu kiện kéo dài, gây mất đoàn kết, ảnh hưởng đến an ninh trật tự.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác hòa giải cơ sở tại Sơn La vẫn còn một số hạn chế. Cụ thể, vẫn còn trường hợp cá nhân vi phạm đến trật tự quản lý hành chính, thể hiện việc nâng cao ý thức pháp luật cho một bộ phận người dân vẫn cần được chú trọng.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền

Nhằm tiếp tục phát huy vai trò của hòa giải cơ sở trong việc giữ gìn an ninh trật tự và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Sơn La đã đề ra những nhiệm vụ trọng tâm cho năm 2025 dựa trên kết quả hoạt động năm 2024. Trọng tâm của kế hoạch này là tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hòa giải cơ sở, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền...

Theo báo cáo của Văn phòng UBND tỉnh Sơn La, nội dung tuyên truyền sẽ tập trung vào Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025, các Kế hoạch của UBND tỉnh và Văn phòng UBND tỉnh về phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở.... Mục tiêu của việc đẩy mạnh tuyên truyền là nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của hòa giải cơ sở, từ đó khuyến khích người dân sử dụng phương thức này để giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn, góp phần xây dựng xã hội đoàn kết, văn minh.

Bên cạnh các hình thức truyền thống, tỉnh Sơn La cũng sẽ đổi mới phương pháp tuyên truyền bằng cách ứng dụng công nghệ thông tin. Các nền tảng trực tuyến như mạng xã hội, Cổng thông tin điện tử tỉnh, Trang thông tin điện tử của Văn phòng sẽ được khai thác để đăng tải văn bản pháp luật, truyền thông chính sách pháp luật về hòa giải cơ sở. Việc ứng dụng công nghệ thông tin sẽ giúp nâng cao hiệu quả tuyên truyền, phổ biến pháp luật, đặc biệt là trong việc tiếp cận giới trẻ.