Tại UBND quận Ngô Quyền, Đoàn thanh tra đã kiểm tra tổng số 1288 hồ sơ, bao gồm 1276 hồ sơ về đăng ký hộ kinh doanh và 12 hồ sơ về đăng ký hợp tác xã. Qua kiểm tra cho thấy, năm 2021 - 2022, UBND quận Ngô Quyền đã có nhiều cố gắng trong việc chỉ đạo, thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến công tác cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, Giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã trên địa bàn quận. Phòng Tài chính - Kế hoạch quận đã phối hợp chặt chẽ với Bộ phận một cửa trong tiếp nhận, hướng dẫn, xử lý hồ sơ, đáp ứng yêu cầu đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã trên địa bàn quận. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn nhiều tồn tại bất cập trong công tác quản lý.

Mẫu Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Ảnh minh hoạ: ST

Kết luận thanh tra số 03/KL-KHĐT nêu rõ, việc thực hiện áp dụng mẫu biếu chưa đảm bảo chính xác, đầy đủ, kịp thời khi Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành các Thông tư hướng dẫn về đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã. Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh có nội dung không được quy định trong mẫu biểu ban hành kèm theo Thông tư số 02/2019/TT-BKHĐT, Thông tư số 01/2021/TT-BKHĐT, không thuộc phạm vi quản lý của cơ quan đăng ký kinh doanh. Một số Giấy chứng nhận đăng ký ghi sai tiêu đề một số mục như: Địa điểm kinh doanh, thông tin về đại diện hộ kinh doanh, địa chỉ thường trú, địa chỉ liên lạc; ghi chưa đầy đủ thông tin đã được hộ kinh doanh kê khai tại Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh. Một số hồ sơ của hộ kinh doanh, hợp tác xã chưa được ghi đầy đủ thông tin hoặc có thông tin không chính xác, những người tiếp nhận hồ sơ chưa hướng dẫn chủ hộ kinh doanh/đại diện hợp tác xã ghi đầy đủ thông tin theo quy định hoặc chỉnh sửa các thông tin chưa chính xác.

Bên cạnh đó, một số hồ sơ giải quyết công việc thừa hoặc thiếu tài liệu theo quy định; có Giấy tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả ghi chưa đúng thành phần hồ sơ tiếp nhận; có trường hợp trùng lặp tên riêng của hộ kinh doanh đã đăng ký trong phạm vi quận. Một số hồ sơ không có Phiếu kiểm soát quá trình giải quyết hồ sơ nên không rõ trách nhiệm của từng bộ phận nếu để xảy ra sai sót hoặc chậm trễ; một số Phiếu kiểm soát quá trình giải quyết hồ sơ ghi thời gian các bước công việc không phù hợp với thực tế quá trình xử lý hồ sơ.

Ngoài ra, Phòng Tài chính - Kế hoạch quận áp dụng trực tiếp Quyết định số 1505/QĐ-TTg ngày 01/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ trong giải quyết hồ sơ hợp tác xã là không phù hợp với quy định của Luật Hợp tác xã và các văn bản hướng dẫn thi hành luật; chưa thực hiện việc gửi danh sách hộ kinh doanh đã đăng ký hàng tháng về Phòng Đăng ký kinh doanh, Sở Kế hoạch và Đầu tư theo quy định tại khoản 4 Điều 71 Nghị định 78/2015/NĐ-CP, khoản 5 Điều 87 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP.

Đối với UBND huyện An Lão, Kết luận thanh tra số 05/KL-KHĐT đã chỉ ra, việc thực hiện áp dụng mẫu biểu chưa đảm bảo chính xác, đầy đủ, kịp thời khi Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành các Thông tư hướng dẫn về đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã, có trường hợp còn nhầm lẫn khi hướng dẫn áp dụng biểu mẫu thực hiện thủ tục hành chính. Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh có nội dung không được quy định trong mẫu biểu ban hành kèm theo Thông tư số 02/2019/TT-BKHĐT, Thông tư số 01/2021/TT-BKHĐT, không thuộc phạm vi quản lý của cơ quan đăng ký kinh doanh. Một số Giấy chứng nhận ghi chưa đầy đủ thông tin đã được hộ kinh doanh/hợp tác xã kê khai tại Giấy đề nghị đăng ký, có trường hợp trùng lặp tên riêng của hộ kinh doanh đã đăng ký trong phạm vi huyện. Việc cấp mã số đăng ký hộ kinh doanh, mã số hợp tác xã chưa thực hiện theo quy định tại Điều 83, Nghị định 01/2021/NĐ-CP, khoản 7 Điều 1 Thông tư 07/2019/TT-BKHĐT.

Cùng với đó, hầu hết Giấy tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả ghi chưa đầy đủ, chính xác thành phần hồ sơ tiếp nhận, chuyên viên sửa nội dung Giấy tiếp nhận khi thụ lý hồ sơ. Một số hồ sơ không có Phiếu kiểm soát quá trình giải quyết hồ sơ nên không rõ trách nhiệm của từng bộ phận nếu để xảy ra sai sót hoặc chậm trễ. Việc gửi danh sách hộ kinh doanh đã đăng ký, tình hình hoạt động của hợp tác xã về Phòng Đăng ký kinh doanh (Sở Kế hoạch và Đầu tư) chưa được thực hiện theo quy định tại Khoản 4 Điều 71 Nghị định 78/2015/NĐ-CP, khoản 5 Điều 87 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP, Điều 5 Thông tư số 09/2019/TT-BKHĐT.

Qua những tồn tại, bất cập mà Đoàn thanh tra đã chỉ ra tại UBND quận Ngô Quyền và huyện An Lão, có thể thấy nguyên nhân khách quan là do năm 2021 - 2022, việc tiếp nhận hồ sơ đăng ký Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, Giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã và trả hồ sơ chưa được quản lý bằng phần mềm ứng dụng chuyên ngành trên máy tính nên việc tra cứu, lưu trữ, kiểm tra thông tin, hồ sơ có khó khăn, dễ nhầm lẫn; quá trình thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh chưa có sự phối hợp liên thông giữa cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan đăng ký thuế cấp huyện; cơ sở dữ liệu về đăng ký kinh doanh còn rời rạc dẫn đến khó khăn trong việc quản lý và tra cứu. Tuy nhiên, cũng phải nói rõ nguyên nhân chủ quan là do Phòng Tài chính - Kế hoạch quận, huyện là đơn vị được giao thực hiện nhiệm vụ xử lý hồ sơ, cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã nhưng chưa áp dụng kịp thời, đầy đủ các quy định của pháp luật, quá trình thụ lý hồ sơ còn để xảy ra thiếu sót.

Để khắc phục những vi phạm như trên cũng như hạn chế các nguyên nhân dẫn đến sai phạm, trong thời gian tới, UBND các quận, huyện trên địa bàn TP cần thực hiện một số giải pháp như sau:

Một là, tăng cường chỉ đạo, giám sát các cơ quan trực thuộc trong công tác đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã.

Hai là, rà soát, thực hiện ngay việc áp dụng các mẫu biểu, quy định về thành phần hồ sơ trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã và cấp mã số hợp tác xã, mã số đăng ký hộ kinh doanh theo các Thông tư của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Doanh nghiệp, Luật Hợp tác xã; tăng cường kiểm tra, hướng dẫn chủ hộ kinh doanh, đại diện hợp tác xã áp dụng đúng biểu mẫu, kê khai đầy đủ thông tin tại các biểu mẫu theo quy định; ghi chính xác, đầy đủ thành phần hồ sơ khi tiếp nhận từ tổ chức, công dân.

Ba là, Phòng Tài chính - Kế hoạch các quận, huyện cần thực hiện đầy đủ công tác báo cáo kết quả đăng ký hộ kinh doanh, tình hình hoạt động của hợp tác xã theo định kỳ, gửi về Phòng Đăng ký kinh doanh (Sở Kế hoạch và Đầu tư) theo quy định. Tăng cường trực tiếp kiểm tra hoặc tham mưu với UBND quận, huyện trong công tác kiểm tra các hộ kinh doanh, hợp tác xã sau đăng ký.

Bốn là, đối với các quận huyện đã có kết luận thanh tra, cần nghiêm túc rút kinh nghiệm và khắc phục những thiếu sót, tồn tại như đã nêu, thực hiện theo kết luận thanh tra của Sở Kế hoạch và Đầu tư. Thực hiện nghiêm túc các kiến nghị của Đoàn thanh tra, tránh để lặp lại các thiếu sót, tồn tại đã xảy ra trong việc thực hiện cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã./.