Ngày 16/6/2008, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 23-NQ/TW về “Tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới”, thực hiện Kế hoạch của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, nhận thức rõ vai trò đặc biệt của văn học, nghệ thuật trong đời sống xã hội. Để Nghị quyết số 23-NQ/TW tạo chuyển biến tích cực, tạo động lực đột phá cho văn hoá, nghệ thuật nhằm hướng đến chân - thiện - mỹ; phát huy những giá trị truyền thống, phẩm chất tốt đẹp của dân tộc, trong năm qua Thanh tra Bộ đã chủ động triển khai, thực hiện các nhiệm vụ theo chức năng được giao, góp phần chung vào việc hoàn thành nhiệm vụ của Bộ.

Trong lĩnh vực quảng cáo, vi phạm chủ yếu là tình trạng nội dung quảng cáo sử dụng hình ảnh, ngôn ngữ thiếu tính thẩm mỹ, trái với truyền thống văn hoá, chưa phù hợp với đạo đức, lối sống, thuần phong mỹ tục và văn hoá Việt Nam, gây bức xúc trong dư luận. Trong hoạt động lễ hội, là nơi tập trung đông người, thường xuất hiện các hoạt động cờ bạc trá hình, các điểm bán các loại sách, báo, ấn phẩm văn hóa có nội dung đồi trụy, tuyên truyền lối sống hưởng thụ vật chất, trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Trong hoạt động dịch vụ văn hóa công cộng tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke, vũ trường, dịch vụ trò chơi điện tử …là những nơi dễ phát sinh các tệ nạn xã hội, lưu giữ, phát tán những sản phẩm văn hóa độc hại.

Trong hoạt động biểu diễn nghệ thuật, điện ảnh, công tác thanh tra, kiểm tra đã truy quét, thu hồi nhiều sản phẩm văn hóa có nội dung đồi truỵ, cổ động cho các cuộc biểu tình, khơi dậy lòng hận thù dân tộc, phim có nội dung bạo lực, không phù hợp với lối sống, văn hoá Việt Nam. Các đợt chỉ đạo kiểm tra, truy quét lớn trên toàn quốc đối với bộ đĩa hình Golden Asian DVD 2; kiểm tra, xử lý và thu hồi bộ băng, đĩa hình DVD ASIA 69; đĩa hình, băng, đĩa nhạc DVD có chủ đề " Vườn hoa âm nhạc - tiếng cười 19" và "Asian 68 - Sài Gòn nỗi nhớ"; kiểm tra, xử lý và thu hồi băng, đĩa phim “Trò chơi sinh tử” (The Hunger Games); chỉ đạo kiểm tra xử lý việc sử dụng những bài hát có nội dung vi phạm hoặc chưa được cấp phép tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke,...

Lực lượng thanh tra ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch góp phần quan trọng vào việc kiểm soát, ngăn chặn các sản phẩm văn hóa độc hại. Ảnh: Toquoc.vn

Thực hiện Chỉ thị số 65/CT-BVHTTDL ngày 16/4/2012 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc chấn chỉnh hoạt động tổ chức biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang, Thanh tra Bộ phối hợp Cục Nghệ thuật biểu diễn kiểm tra công tác quản lý đối với hoạt động nghệ thuật biểu diễn và hoạt động của một số doanh nghiệp biểu diễn nghệ thuật tại nhiều tỉnh, thành phố (Hải Dương, Thanh Hóa, Cần Thơ, Vĩnh Long, Bến Tre, Hải Phòng, Thái Nguyên, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Hải Phòng, Lâm Đồng và Đắk Lắk). Phối hợp với Thanh tra một số Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch kiểm tra các Cuộc thi Hoa hậu, Liveshow của một số ca sỹ. Một số vụ việc điển hình được xử lý nghiêm như: Năm 2008, xử lý vi phạm đối với một số ca sỹ Thành phố Hồ Chí Minh tự do tham gia biểu diễn nghệ thuật ở nước ngoài theo đề nghị của Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh; Năm 2016, xử lý vi phạm hành chính đối với Chương trình nghệ thuật “Trịnh Công Sơn 15 năm đường xa vạn dặm”.

Năm 2020, 2021, 2022 Thanh tra Bộ xử phạt vi phạm hành chính đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm trên các trang mạng xã hội. Số tiền nộp ngân sách nhà nước gần 1 tỷ đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu: Lưu hành bản ghi âm, ghi hình có hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn tác động tiêu cực đến đạo đức, sức khỏe cộng đồng và tâm lý xã hội, trái với thuần phong, mỹ tục của dân tộc; Sản xuất MV sử dụng từ ngữ, hình ảnh, động tác biểu đạt, đạo cụ không phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hoá Việt Nam; Lưu hành bản ghi âm có nội dung xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo,… 

Bên cạnh việc trực tiếp thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm, Thanh tra Bộ đã ban hành văn bản chỉ đạo đối với lực lượng thanh tra chuyên ngành văn hóa, thể thao và du lịch các tỉnh, thành phố, xác định việc kiểm tra văn hóa, chống sự xâm nhập, phát tán và lưu hành các sản phẩm văn hóa độc hại luôn là nhiệm vụ trọng tâm trong việc xây dựng kế hoạch công tác hàng năm. Trong thời gian qua, lực lượng thanh tra chuyên ngành văn hóa đã chủ động và phối hợp liên ngành thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm tra văn hóa, truy quét, thu giữ, tiêu hủy số lượng lớn các sản phẩm văn hóa độc hại và xử phạt nghiêm các đối tượng vi phạm, góp phần hạn chế, ngăn chặn có hiệu quả sự xâm nhập và phát tán của các sản phẩm văn hóa độc hại vào nước ta.

Việc xử lý nghiêm các hành vi vi phạm hành chính đối với các đơn vị, tổ chức, cá nhân đã góp phần không nhỏ vào việc ổn định, định hướng thẩm mỹ cho những người sáng tạo trong nghệ thuật nhằm đem lại một môi trường văn hoá lành mạnh đáp ứng nhu cầu hưởng thụ về nghệ thuật của Nhân dân. Đảm bảo thực hiện thành công các nhiệm vụ Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị./.