Sự cần thiết nghiên cứu về vị trí, vai trò, chức năng của thanh tra cấp huyện trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo

Mới đây, Ban Chủ nhiệm đề tài khoa học cấp bộ “Tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện - Thực trạng và giải pháp” (Đề tài) đã tổ chức Hội thảo với chủ đề “Thực trạng tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện” nhằm góp ý nội dung nghiên cứu đề tài. Đề tài do TS. Phạm Thị Huệ - Trưởng phòng Nghiên cứu và Hợp tác phát triển, Viện CL&KHTT làm chủ nhiệm.

Báo cáo tại Hội thảo, Chủ nhiệm đề tài cho biết, Thanh tra huyện là cơ quan thực hiện hoạt động thanh tra ở cấp cơ sở, góp phần giải quyết những vấn đề nảy sinh trong lĩnh vực khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng và thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn của cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện. Nhờ vậy, nhiều vụ việc được giải quyết kịp thời ngay từ cơ sở, không phát sinh thành điểm nóng, gây mất tình hình an ninh trật tự xã hội. Tuy nhiên, trong thực tiễn hoạt động của Thanh tra huyện thời gian qua cũng bộc lộ nhiều bấp cập…      

Với kết quả nghiên cứu ban đầu, phân tích các báo cáo tổng kết của các cơ quan, đơn vị và báo cáo khảo sát “Tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo ở cấp huyện” do Ban Chủ nhiệm đề tài tiến hành, nội dung của Đề tài về thực trạng pháp luật về tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện đã được đánh giá và làm rõ.

Toàn cảnh buổi báo cáo của Ban Chủ nhiệm đề tài cấp bộ. Ảnh: P.V

Theo đó, Đề tài chỉ ra rằng, những quy định về tổ chức, thẩm quyền, hoạt động của Thanh tra huyện - yếu tố quyết định đến hiệu quả hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện cũng bộc lộ hạn chế như: Quy định cứng trong Luật Thanh tra 2010 về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cũng như số lượng biên chế của cơ quan thanh tra huyện chưa hợp lý.

Cùng với đó, một số quy định về hoạt động thanh tra không phù hợp với Thanh tra huyện; vấn đề tính độc lập tương đối trong tổ chức và hoạt động của thanh tra huyện còn khá yếu. Bên cạnh đó, Đề tài cũng chỉ ra những điểm mới của Luật Thanh tra 2022 về tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân của cấp huyện và những vấn đề đặt ra cần tiếp tục hoàn thiện vấn đề này.

Nhận diện, đánh giá những tồn tại, hạn chế trong hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện

Cũng theo Ban Chủ nhiệm đề tài, Đề tài này cũng đánh giá ưu điểm việc thực hiện trách nhiệm tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện trên các mặt: Việc thực hiện trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện; việc thực hiện trách nhiệm tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện.

Đồng thời, Đề tài cũng đánh giá những tồn tại, hạn chế việc thực hiện trách nhiệm tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện về: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo chung về tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; tổ chức tiếp công dân cấp huyện; hoạt động tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân; công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo; việc thực hiện các quyết định, kết luận sau giải quyết khiếu nại, tố cáo…

Tại Hội thảo, các đại biểu đã có những ý kiến sâu sắc, trách nhiệm, vừa có giá trị về mặt nghiên cứu khoa học, vừa phù hợp với thực tiễn công tác. Thông qua tổng hợp các ý kiến đóng góp của các đại biểu tham dự, Ban Chủ nhiệm đề tài có thể tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện kết quả đề tài theo một số nội dung sau: Luận giải rõ khái niệm tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện, lấy đó làm căn cứ để làm rõ thêm các nội dung nghiên cứu của đề tài như phạm vi, trách nhiệm, thẩm quyền và nội dung trong tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện;

Cũng như phân tích tổ chức hoạt động liên quan đến việc chỉ đạo điều hành, phân công nhiệm vụ, phân bổ nguồn lực cho hoạt động, điều kiện đảm bảo… cho tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện. Khi nghiên cứu tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện, cần tiếp cận cả về tổ chức cơ cấu và tổ chức hoạt động.

Các ý kiến thống nhất, Đề tài cần bổ sung thêm nội dung cơ cấu tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện vào nội dung nghiên cứu. Bên cạnh đó, nội dung nghiên cứu của Đề tài theo Luật Thanh tra 2010, trong khi Luật Thanh tra 2022 mới ra đời, do vậy, Đề tài cần có hướng nghiên cứu kết quả đầu ra cho phù hợp với thực tiễn quản lý hoạt động này…

Đại diện của Viện Chiến lược và Khoa học Thanh tra cho biết, trên cơ sở các ý kiến góp ý của các đại biểu tham dự, Chủ nhiệm đề tài sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện kết quả đề tài trong thời gian tới./.