Xác minh là khâu thiết yếu của hoạt động kiểm soát

Kiểm soát tài sản, thu nhập là hoạt động do Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập thực hiện theo quy định của pháp luật để biết rõ về tài sản, thu nhập, biến động về tài sản, thu nhập, nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm của người có nghĩa vụ kê khai nhằm phòng ngừa tham nhũng, phục vụ công tác cán bộ, kịp thời phát hiện tham nhũng, ngăn chặn hành vi tẩu tán tài sản tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng.

Kiểm soát tài sản, thu nhập trong cơ quan, tổ chức, đơn vị là một chế định mới, quan trọng của Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2018 và xác minh tài sản, thu nhập được coi là khâu thiết yếu của quá trình kiểm soát tài sản, thu nhập.

Việc xác minh tài sản, thu nhập nhằm ngăn ngừa, phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng đối với người có nghĩa vụ kê khai và góp phần thực hiện nghiêm chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về PCTN, tiêu cực và nâng cao hiệu quả, hiệu lực của các quy định pháp luật về PCTN.

Luật PCTN năm 2018 quy định về Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập như sau:

Thanh tra Chính phủ kiểm soát tài sản, thu nhập của người giữ chức vụ từ Giám đốc sở và tương đương trở lên công tác tại Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chính quyền địa phương, đơn vị sự nghiệp công lập, cơ quan, tổ chức do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, doanh nghiệp nhà nước; người có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập thuộc quyền quản lý của mình.

Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ kiểm soát tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai công tác tại cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp nhà nước thuộc quyền quản lý của mình.

Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập xác minh tài sản, thu nhập khi có một trong các căn cứ sau đây:

Một là, có dấu hiệu rõ ràng về việc kê khai tài sản, thu nhập không trung thực;

Hai là, có biến động tăng về tài sản, thu nhập từ 300 triệu đồng trở lên so với tài sản, thu nhập đã kê khai lần liền trước đó mà người có nghĩa vụ kê khai giải trình không hợp lý về nguồn gốc;

Ba là, có tố cáo về việc kê khai tài sản, thu nhập không trung thực và đủ điều kiện thụ lý theo quy định của Luật Tố cáo;

Bốn là, thuộc trường hợp xác minh theo kế hoạch xác minh tài sản, thu nhập hằng năm đối với người có nghĩa vụ kê khai được lựa chọn ngẫu nhiên;

Năm là, có yêu cầu hoặc kiến nghị của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền theo quy định tại của Luật này.

Nghị định số 130/2020/NĐ-CP ngày 30/10/2020 của Chính phủ về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị (gọi tắt là Nghị định 130) đã giải thích, kê khai tài sản, thu nhập là việc ghi rõ ràng, đầy đủ, chính xác các loại tài sản, thu nhập, biến động tài sản, thu nhập phải kê khai, nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm.

Xác minh tài sản, thu nhập là việc kiểm tra, làm rõ nội dung kê khai và xem xét, đánh giá, kết luận của Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập theo trình tự, thủ tục quy định về tính trung thực, đầy đủ, rõ ràng của bản kê khai và tính trung thực trong việc giải trình về nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm.

Trung tướng Trần Đức Tuấn, Chánh Thanh tra Bộ - Người đứng đầu Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập Bộ Công an phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Cổng TTĐT Bộ Công an

Một hoạt động thường xuyên, hàng năm

Năm 2022 là năm đầu tiên các Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập thực hiện xác minh tài sản, thu nhập của của người có chức vụ, quyền hạn theo Nghị định 130.

Theo đó, Kế hoạch xác minh tài sản, thu nhập hằng năm của Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập phải bảo đảm xác minh tối thiểu 20% số cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc thẩm quyền kiểm soát của mình. Riêng đối với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính phải bảo đảm tối thiểu bằng 10%.

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày kế hoạch xác minh được ban hành, Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập tổ chức lựa chọn ngẫu nhiên người được xác minh. Số lượng người được lựa chọn để xác minh ngẫu nhiên phải bảo đảm tối thiểu 10% số người có nghĩa vụ kê khai hàng năm tại mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị được xác minh.

Khi đó, Thanh tra Chính phủ tổ chức bốc thăm lựa chọn ngẫu nhiên 30 người được xác minh tài sản, thu nhập năm 2022 tại Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, các Bộ Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư.

Còn Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập Bộ Công an đã tiến hành bốc thăm lựa chọn ngẫu nhiên người được xác minh tài sản, thu nhập năm 2022 với sự chứng kiến của Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an Trung ương. Kết quả, đã lựa chọn được 14 cá nhân là Trưởng phòng hoặc tương đương ở 7 đơn vị thuộc Bộ để xác minh tài sản, thu nhập.

Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an cho biết, ngày 23/02/2024, Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập Bộ Công an đã công bố Quyết định xác minh tài sản, thu nhập năm 2024 của người có chức vụ, quyền hạn trong Công an nhân dân.

Theo đó, thực hiện Kế hoạch của Bộ Công an về công tác thanh tra năm 2024 của lực lượng Công an nhân dân, ngày 30/1/2024, Thanh tra Bộ Công an đã mời đại diện lãnh đạo Uỷ ban Kiểm tra Đảng uỷ Công an Trung ương dự, chứng kiến và tổ chức bốc thăm ngẫu nhiên, qua đó lựa chọn người được xác minh tài sản, thu nhập năm 2024 của Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập Bộ Công an là 8 trưởng phòng thuộc 8 đơn vị thuộc Bộ.

Phạm vi xác minh là từ bản kê khai tài sản, thu nhập lần đầu đến bản kê khai tài sản, thu nhập hằng năm (năm 2023). Thời hạn xác minh là 45 ngày, kể từ ngày công bố quyết định xác minh (không kể ngày nghỉ theo quy định).

Đây là năm thứ 3, Thanh tra Bộ Công an, Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập Bộ Công an tiến hành xác minh tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai theo quy định của Luật PCTN, Nghị định 130 và cũng là việc làm thường xuyên, hàng năm trên cơ sở kế hoạch chung đã được Bộ trưởng Bộ Công an phê duyệt./.