Học viện Cán bộ TPHCM, Đảng ủy Khối Dân - Chính - Đảng TP.HCM vừa tổ chức hội thảo khoa học nâng cao hiệu quả thực hiện dân chủ cơ sở ở cơ quan, đơn vị.

Báo cáo đề dẫn, đồng chí Nguyễn Thị Kim Dung, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Khối, phụ trách Đảng bộ Khối cho biết, Hội thảo nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm việc thực hiện dân chủ ở cơ sở, làm cho cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ đổi mới, nâng cao hiệu quả thực hiện dân chủ cơ sở ở cơ quan, đơn vị.

Tại Hội thảo, Vụ trưởng Cơ quan Thường trực phía Nam Ban Dân vận Trung ương tại TPHCM Vũ Anh Tuấn nhận xét, việc thực tốt dân chủ cơ sở cần gắn liền với công tác dân vận chính quyền. Cùng với đó là tinh thần, trách nhiệm, phong cách phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhà nước. Kết hợp chặt chẽ giữa việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở với cải cách hành chính, đẩy mạnh việc rà soát, sửa đổi, bổ sung, loại bỏ các văn bản, các thủ tục gây phiền hà cho nhân dân.

Quang cảnh hội thảo (Ảnh: TU.TPHCM)

Phát biểu tại Hội thảo, Chánh Thanh tra TP.HCM Trần Văn Bảy nhìn nhận “dân chủ cơ sở” là thuật ngữ quen thuộc nhưng khi theo dõi, soi rọi vào công việc của từng cá nhân, tổ chức gắn với chức năng nhiệm vụ thì thấy rằng cần phải quan tâm nhiều hơn để dân chủ cơ sở thực chất hơn, đi vào thực tiễn cuộc sống hơn.

Ông Trần Văn Bảy cho rằng công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thư khiếu nại đúng quy định là việc rất quan trọng của tất cả cơ quan, đơn vị.

Tại Thanh tra TP, thông qua công tác tiếp dân đã nắm toàn bộ tình tiết, diễn biến vụ việc để nhận định, đánh giá chứng cứ một cách khách quan, toàn diện. Qua đó giúp đề xuất, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại hợp tình, hợp lý, hạn chế khiếu kiện, khiếu nại kéo dài.

Ông Bảy nhìn nhận việc bố trí lịch tiếp công dân tưởng chừng là việc đơn giản nhưng nhiều người đứng đầu địa phương đã bày tỏ những băn khoăn.

Từ thực tiễn từng công tác ở địa phương, đối diện với hàng loạt vụ khiếu kiện, khiếu nại đông người, ông Trần Văn Bảy cho biết theo quy trình phải bố trí lịch tiếp công dân định kỳ, công khai cho người dân biết để đăng ký, phát hành thư mời người dân.

Song, “đùng một cái”, người đứng đầu nhận thư mời họp của cấp trên nên phải làm văn bản hoãn lịch tiếp công dân. “Một số người dân thông cảm nhưng nhiều trường hợp người dân bức xúc cho rằng chính quyền đang né tránh” - Chánh Thanh tra TP.HCM Trần Văn Bảy nói.

Chánh Thanh tra TPHCM Trần Văn Bảy phát biểu tại Hội thảo

Chính vì vậy ông đề nghị trong một tuần nên dành một buổi không triệu tập họp đối với người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan tham mưu. Điều này sẽ giúp những người đứng đầu có thời gian xuống dân gặp gỡ, đối thoại, nắm tình hình và đặc biệt là tiếp công dân.

Ông Trần Văn Bảy cũng đề nghị cơ quan, đơn vị quan tâm bồi dưỡng kiến thức kỹ năng tiếp công dân, nhất là đối với người đứng đầu, người quy hoạch đứng đầu.

“Tôi được biết một số ít trường hợp người đứng đầu phân công cho cấp phó tiếp dân, giải quyết đơn mà không trực tiếp làm. Đó là vi phạm pháp luật, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của người đứng đầu” - ông Bảy nêu và cho rằng cần linh hoạt trong các hình thức tiếp công dân, bởi đôi khi tiếp dân bằng hình thức khác linh hoạt hơn lại hiệu quả hơn nhiều.

“Hiện nay chúng ta tiếp dân phải bằng thư mời, rất nặng nề, hai bên cảnh giác cao, rất căng thẳng” - ông Bảy nói.

Ông kể có lần ông đề nghị xuống dân vào ban đêm nhưng công an khuyên không nên. Vậy nhưng tôi nghĩ mình xuống là giải quyết công việc cho dân thì không có gì phải sợ.

Chánh Thanh tra Trần Văn Bảy cho biết, qua các báo cáo của các đoàn thanh tra, kiểm tra có chỉ ra chỗ này chỗ kia thiếu sót về công tác tiếp công dân nhưng chưa có trường hợp nào bị kỷ luật về việc tiếp công dân.

“Chúng ta phải hết sức rõ ràng, ai làm tốt phải tôn vinh, khen thưởng, ai làm không nghiêm túc, không thực chất, làm cho có, không thực lòng với dân thì phải có biện pháp kỷ luật nghiêm minh” - ông Bảy nhấn mạnh và cho biết có trường hợp được nhắc nhở, chủ yếu phê bình, kiểm điểm chứ chưa có biện pháp cảnh tỉnh.

Cũng tại Hội thảo, Thạc sĩ Đặng Thị Duy Tư, Phó Trưởng Khoa Nhà nước và Pháp luật, Học viện Cán bộ TPHCM nhận xét, việc thực hiện dân chủ cơ sở hiện nay vẫn bất cập. Một số cá nhân, đơn vị thực hành sai dân chủ, coi dân chủ là phương tiện để đạt đến tập trung, độc đoán, độc tài và thể hiện uy quyền, lạm quyền, không muốn lắng nghe cấp dưới.

Đại biểu tham dự hội thảo chụp hình lưu niệm  (Ảnh: TU.TPHCM)

Theo Thạc sĩ Đặng Thị Duy Tư, do nhận thức dân chủ sai dẫn đến thực hiện sai. Người đứng đầu chưa nêu gương dân chủ còn cán bộ, công chức chưa có kỹ năng thực hành dân chủ. Do đó, cần phải nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu trong thực hiện dân chủ cơ sở. Trong đó, phải thực hành phong cách lãnh đạo khoa học, dân chủ, thực sự là hạt nhân đoàn kết, quy tụ, tạo động lực và phát huy trí tuệ tổ chức. Cán bộ, công chức phải có trách nhiệm bàn và quyết định, tham gia ý kiến trước khi người đứng đầu quyết định. Các hội nghị phải là diễn đàn phát huy dân chủ trực tiếp của cán bộ.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Tấn Phát - Giám đốc Học viện Cán bộ TP.HCM: Dân chủ làm hạn chế tham nhũng, tiêu cực. Khi dân chủ cơ sở được mở rộng và thực thi đầy đủ sẽ là điều kiện quan trọng để tạo nên sự đồng thuận, góp phần xây dựng môi trường làm việc dân chủ, tạo động lực phát triển cho cơ quan, đơn vị.

Thực hiện dân chủ cơ sở còn phát huy được tính năng động, sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công chức. Điều này cũng đòi hỏi cơ quan, đơn vị phải công khai, minh bạch nhiều nội dung, sẽ góp phần quan trọng trong việc hạn chế tham nhũng, tiêu cực.