Mọi quyền lực đều phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế

Hội thảo sáng 30/3 do Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra (CL&KHTT), Tạp chí Thanh tra và Thanh tra tỉnh Khánh Hòa phối hợp tổ chức với mục đích thu thập, chia sẻ thông tin, quan điểm, đánh giá về thực trạng kiểm soát quyền lực nhằm phòng, chống tham nhũng (PCTN), trực tiếp phục vụ cho việc nghiên cứu Đề tài.

Từ trái qua phải: Ông Đào Trung Kiên, Tổng Biên tập Tạp chí Thanh tra; TS. Nguyễn Quốc Văn, Viện trưởng Viện CL&KHTT; ông Trần Minh Chiến, Chánh Thanh tra tỉnh Khánh Hòa đồng chủ trì hội thảo.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn hội thảo, đồng chí Đào Trung Kiên, Tổng Biên tập Tạp chí Thanh tra chia sẻ, Hiến pháp 2013 ra đời đánh dấu một bước tiến mới trong lịch sử lập hiến của Việt Nam, thể hiện sự phát triển về nhận thức trong việc thừa nhận nguyên tắc cơ bản của nhà nước pháp quyền. Theo đó, Hiến pháp đã bổ sung quy định tại Điều 3: “Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp”.

“Lần đầu tiên vấn đề kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan nhà nước được ghi nhận chính thức trong một văn bản có hiệu lực pháp lý cao nhất ở nước ta. Quy định này là sự bổ sung và hoàn thiện nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước ở Việt Nam; là cơ sở cho việc tiếp tục tăng cường cơ chế kiểm soát quyền lực nhằm PCTN giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp. Đây là vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu, để thể chế hoá trong các văn bản pháp luật phù hợp với bối cảnh hiện nay”, ông Đào Trung Kiên nhấn mạnh.

Ông Đào Trung Kiên, Tổng Biên tập Tạp chí Thanh tra phát biểu khai mạc hội thảo.

Như vậy, kiểm soát quyền lực nhằm PCTN, tiêu cực là việc sử dụng cơ chế, thiết chế, phương thức, biện pháp để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi lạm dụng quyền lực để tham nhũng, tiêu cực. Ông Đào Trung Kiên chia sẻ thêm, bài phát biểu Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng giai đoạn 2013 - 2020 đã nhấn mạnh tham nhũng là khuyết tật bẩm sinh của quyền lực, là một trong những “sản phẩm” của “sự tha hóa” quyền lực, không có tha hóa quyền lực thì không có tham nhũng; cho nên phải thiết lập cho được một cơ chế kiểm soát việc thực thi quyền lực đối với người có chức vụ, quyền hạn, “phải nhốt quyền lực vào trong lồng cơ chế”.

Theo đó, mọi quyền lực đều phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế, quyền hạn phải được ràng buộc chặt chẽ với trách nhiệm, quyền hạn đến đâu trách nhiệm đến đó, quyền hạn càng cao trách nhiệm càng lớn; phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm minh mọi hành vi lạm dụng, lợi dụng quyền lực để tham nhũng, tiêu cực. Phải hoàn thiện cơ chế để kiểm soát quyền lực trên tất cả các lĩnh vực, trước hết là các lĩnh vực có nguy cơ tham nhũng, tiêu cực cao. Kiểm soát quyền lực nhằm PCTN, tiêu cực phải phù hợp với đặc điểm thể chế chính trị của nước ta, tuân thủ đúng các nguyên tắc về tổ chức, hoạt động của Đảng, Nhà nước; phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội để kiểm soát quyền lực; tiến hành kiểm soát bên trong và kiểm soát từ bên ngoài đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có chức vụ, quyền hạn.

Phát biểu dẫn đề hội thảo, TS. Nguyễn Quốc Văn, Viện trưởng Viện CL&KHTT, Chủ nhiệm đề tài nhà nước cho biết, theo Hợp đồng đặt hàng thực hiện đề tài khoa học và công nghệ số 05/2021/ĐTĐL.XH-XNT ngày 01 tháng 10 năm 2021 được ký giữa Văn phòng các Chương trình trọng điểm cấp Nhà nước và Viện CL&KHTT thì mục tiêu tổng quát của Đề tài là xây dựng luận cứ khoa học cho việc hoàn thiện, nâng cao hiệu quả cơ chế kiểm soát quyền lực nhằm phòng, chống tham nhũng; đáp ứng toàn diện, kịp thời yêu cầu của công cuộc PCTN ở Việt Nam.

TS. Nguyễn Quốc Văn, Viện trưởng Viện CL&KHTT, Chủ nhiệm đề tài nhà nước báo cáo dẫn đề hội thảo.

“Trong đó, kết quả đầu ra khi nghiên cứu trụ cột nội dung “Thực trạng kiểm soát quyền lực nhằm phòng, chống tham nhũng ở Việt Nam” phải đạt được các mục tiêu cụ thể: Đánh giá được thực trạng chính sách, pháp luật về kiểm soát quyền lực nhằm PCTN ở Việt Nam hiện nay; đánh giá được thực trạng kiểm soát quyền lực nhằm PCTN ở Việt Nam hiện nay”, TS. Nguyễn Quốc Văn nhấn mạnh.

Thảo luận dân chủ, sôi nổi và trách nhiệm

Hội thảo diễn ra trong 2 phiên do TS. Nguyễn Quốc Văn, Viện trưởng Viện CL&KHTT; ông Đào Trung Kiên, Tổng Biên tập Tạp chí Thanh tra; ông Trần Minh Chiến, Chánh Thanh tra tỉnh Khánh Hòa đồng chủ trì. Tại phiên thứ nhất, bà Nguyễn Như Hoa, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Nội chính Tỉnh ủy Khánh Hòa chia sẻ tham luận về thực trạng kiểm soát quyền lực nhằm PCTN qua công tác nội chính Đảng; cạnh đó còn có tham luận Kiểm soát quyền lực nhằm PCTN từ thực tiễn tổ chức và hoạt động của Quân khu 5 của Thiếu tướng Nguyễn Đình Tiến, Phó Tư lệnh Quân Khu 5; tham luận Kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua việc thực hiện một số nguyên tắc cơ bản trong tổ chức, hoạt động của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam do PGS.TS Vũ Công Giao, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quyền con người, quyền công dân, Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội; tham luận Chế định thanh tra công vụ với việc kiểm soát quyền hành chính nhằm PCTN do TS. Nguyễn Tuấn Khanh, Phó Viện trưởng Viện CL&KHTT.

Tại phiên thứ 2, có 4 tham luận đã được trình bày tại hội thảo: Tham luận Kiểm soát việc thực hiện quyền lực nhà nước thông qua hoạt động của người dân và các chủ thể xã hội nhằm PCTN của TS. Phạm Thị Huệ, Trưởng phòng, Viện CL&KHTT; tham luận Kiểm soát quyền lực nhằm PCTN qua công tác tổ chức cán bộ của Đảng của ông Trần Nguyễn Thái Bình, Trưởng phòng Tổ chức cán bộ, Ban Tổ chức Tỉnh ủy Khánh Hòa; tham luận Kiểm soát quyền lực nhằm PCTN trong thời kỳ công nghiệp 4.0 của TS. Cung Phi Hùng, Phó Viện trưởng Viện CL&KHTT và tham luận Vai trò của báo chí tỉnh Khánh Hòa trong việc truyền thông công tác PCTN, tiêu cực của ông Đoàn Minh Long, Ủy viên BCH Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam tỉnh Khánh Hòa.

Hội thảo cũng thu hút sự quan tâm và nhận được nhiều ý kiến trao đổi, thảo luận dân chủ, sôi nổi và trách nhiệm, góp phần làm rõ khung chính sách, pháp luật ở Việt Nam hiện nay quy như thế nào về khách thể, chủ thể, đối tượng, mục tiêu, nội dung, phương thức, hậu quả của kiểm soát quyền lực nhằm PCTN và các bảo đảm chính trị, pháp lý, kinh tế, xã hội cho việc kiểm soát quyền lực nhằm PCTN; bình luận về ưu điểm, thành công và những tồn tại, hạn chế của khung chính sách, pháp luật hiện hành về vấn đề này…

Các đại biểu tham dự tại hội thảo.

Thiếu tướng Nguyễn Đình Tiến, Phó Tư lệnh Quân Khu 5 tham luận tại hội thảo.

TS. Nguyễn Tuấn Khanh, Phó Viện trưởng Viện CL&KHTT tham luận tại hội thảo.

PGS.TS Vũ Công Giao, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quyền con người, quyền công dân, Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội tham luận tại hội thảo.

Ông Đoàn Minh Long, Ủy viên BCH Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam tỉnh Khánh Hòa tham luận tại hội thảo.

Phát biểu bế mạc hội thảo, ông Trần Minh Chiến, Chánh thanh tra tỉnh Khánh Hòa khẳng định, sau một buổi sáng làm việc nghiêm túc và trách nhiệm, Hội thảo đã hoàn thành chương trình đề ra. Các đại biểu đã thực sự phát huy dân chủ, trí tuệ và thảo luận sôi nổi với nhiều lượt ý kiến tâm huyết, sâu sắc liên quan đến các vấn đề chính sách, pháp luật và thực tiễn về kiểm soát quyền lực nhằm PCTN; qua đó đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc, sự chia sẻ đầy tinh thần trách nhiệm đối với công cuộc PCTN ở Việt Nam.

Ông Trần Minh Chiến, Chánh thanh tra tỉnh Khánh Hòa phát biểu bế mạc hội thảo.

Ban Tổ chức hội thảo xin trân trọng tiếp thu tối đa ý kiến của các quý vị đại biểu tại hội thảo hôm nay. “Chúng tôi chắc chắn rằng những thông tin - kết quả phong phú và hết sức giá trị do hội thảo mang lại không chỉ trực tiếp phục vụ việc nghiên cứu Đề tài, mà còn là nguồn tư liệu hết sức quý báu phục vụ công tác của ngành Thanh tra và phục vụ các cơ quan tham mưu, nghiên cứu, đào tạo, hoạch định chính sách về kiểm soát quyền lực nhằm PCTN phù hợp với tinh thần của Hiến pháp năm 2013 và thực tiễn đất nước”, ông Trần Minh Chiến khẳng định./.