Kết luận thanh tra số 13/KL-TTr ngày 22/01/2025 của Bộ Tài chính về việc chấp hành pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK, CLP) tại tỉnh Ninh Bình vừa được công bố đã phơi bày nhiều điểm hạn chế, yếu kém trong quản lý ngân sách và tài sản công của địa phương này.

Chưa xây dựng đạt chỉ tiêu tiết kiệm theo quy định, báo cáo không đầy đủ, thiếu minh bạch

Một trong những phát hiện quan trọng nhất là việc nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc tỉnh Ninh Bình chưa xây dựng đạt chỉ tiêu tiết kiệm theo quy định. Cụ thể, có 08 cơ quan, tổ chức chưa xây dựng tỷ lệ 10% tiết kiệm chi thường xuyên năm 2023 đối với các khoản ngân sách nhà nước (NSNN), bao gồm huyện Gia Viễn, Sở Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Hoa Lư và một số đơn vị khác.

Đáng chú ý, báo cáo cũng chỉ ra tình trạng 03 cơ quan, tổ chức thuộc tỉnh không xây dựng nội dung cắt giảm các khoản chi không thực sự cần thiết như chi mua sắm công, đi công tác trong và ngoài nước, sử dụng xe ô tô công, tổ chức hội nghị, hội thảo. Những khoản chi này thường bị coi là nguồn tiềm ẩn của lãng phí trong khu vực công.

"Có 08 cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc tỉnh Ninh Bình chậm ban hành Chương trình THTK, CLP năm 2023," báo cáo nêu rõ, đồng thời chỉ ra các đơn vị chậm ban hành bao gồm: Huyện Hoa Lư (chậm 02 ngày), Nho Quan (chậm 09 ngày), Thanh tra tỉnh (chậm 23 ngày), và nhiều đơn vị khác với thời gian chậm lên đến hơn 40 ngày.

Ninh Bình còn nhiều vấn đề trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Ảnh: ITN

Tình trạng báo cáo thiếu sót, không đầy đủ cũng là một vấn đề nghiêm trọng được chỉ ra trong kết luận thanh tra. Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Ninh Bình không báo cáo kết quả THTK, CLP năm 2023, vi phạm hướng dẫn tại Công văn số 77/UBND-VP5 ngày 23/01/2024. Ngoài ra, có 04 cơ quan, tổ chức chậm báo cáo kết quả và 09 cơ quan không báo cáo nội dung THTK, CLP trong ban hành, thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ.

Điều đáng lo ngại hơn là trong báo cáo kết quả THTK, CLP năm 2023 của nhiều cơ quan thuộc tỉnh Ninh Bình không báo cáo nội dung về nhiều lĩnh vực quan trọng. Ví dụ, 05 cơ quan không báo cáo nội dung trong lập, thẩm định, phê duyệt dự toán, quyết toán NSNN, và 06 cơ quan không báo cáo về việc mua sắm, sử dụng phương tiện đi lại và thiết bị làm việc.

Quản lý vốn đầu tư công và tài sản công còn nhiều bất cập

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra nhiều vấn đề liên quan đến quản lý tài sản công tại Ninh Bình. UBND tỉnh chưa phân cấp thẩm quyền quyết định xử lý tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường thủy nội địa và đường bộ trong trường hợp bị mất, bị hủy hoại theo quy định. Ngoài ra, tỉnh chưa thực hiện rà soát, phân loại, xác định giá trị tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường thủy nội địa trong trường hợp bị mất, bị hủy hoại.

Đối với quản lý tài sản là cơ sở nhà đất, báo cáo chỉ ra: "Số cơ sở nhà, đất chưa thực hiện kê khai, báo cáo là 116 cơ sở chưa đúng theo quy định." Đến ngày 31/5/2023, số cơ sở nhà, đất chưa được cơ quan có thẩm quyền của tỉnh Ninh Bình lập phương án sắp xếp lại, xử lý theo quy định là 08 cơ sở, và 155 cơ sở chưa được UBND tỉnh phê duyệt phương án sắp xếp lại.

Trong lĩnh vực đầu tư công, kết luận thanh tra chỉ ra nhiều dự án chậm tiến độ và không giải ngân được vốn kế hoạch. Trong năm 2023, có 70 dự án chậm tiến độ thực hiện phải điều chỉnh thời gian, trong đó 13 dự án phải điều chỉnh thời gian và tăng tổng mức đầu tư, 43 dự án chỉ điều chỉnh thời gian, và 14 dự án điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư.

Đến ngày 15/11/2023, các công trình dự án thực hiện đầu tư công năm 2022 kéo dài sang năm 2023 có số vốn giải ngân kéo dài không giải ngân được là 86.563 triệu đồng. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương là 13.541 triệu đồng, vốn ngân sách cấp tỉnh là 50.678 triệu đồng, và vốn cấp huyện, xã lần lượt là 16.371 triệu đồng và 5.973 triệu đồng.

Báo cáo cũng chỉ ra việc chậm nộp hồ sơ quyết toán và chậm phê duyệt quyết toán dự án đầu tư hoàn thành năm 2023. Tính đến hết 31/12/2023, có 301 dự án vi phạm quy định về thời gian quyết toán, với tổng mức đầu tư được duyệt là 5.692 tỷ đồng.

Kiến nghị các biện pháp xử lý

Dựa trên kết quả thanh tra, Thanh tra Bộ Tài chính đã kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình nhiều biện pháp khắc phục. Một số kiến nghị quan trọng bao gồm:

Rút kinh nghiệm trong việc xây dựng chỉ tiêu tiết kiệm trong Chương trình THTK, CLP hàng năm và tuân thủ đúng quy định của Luật THTK, CLP. Chỉ đạo các cơ quan thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo kết quả THTK, CLP hàng năm. Thực hiện nghiêm túc việc ban hành hoặc phân cấp thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn, định mức trong các lĩnh vực.

Rút kinh nghiệm trong việc tổng hợp báo cáo kết quả THTK, CLP về chỉ tiêu tiết kiệm sử dụng và thanh quyết toán NSNN. Chỉ đạo các cơ quan rà soát các công trình, dự án thực hiện đầu tư công năm 2022 kéo dài thời gian thực hiện sang năm 2023 nhưng không giải ngân được. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, tránh việc phải điều chuyển vốn kế hoạch.

Ngoài ra, cần khẩn trương thực hiện phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý cơ sở nhà, đất thuộc đối tượng sắp xếp lại, xử lý theo quy định và bán đấu giá tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất của 33 cơ sở nhà, đất theo phương án đã được phê duyệt.

Kết luận thanh tra về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại tỉnh Ninh Bình đã chỉ ra nhiều vấn đề tồn tại trong quản lý và sử dụng ngân sách, tài sản công của địa phương. Những hạn chế này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn lực công mà còn có thể gây thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước.

Để khắc phục những tồn tại này, UBND tỉnh Ninh Bình cần thực hiện nghiêm túc các kiến nghị của Thanh tra Bộ Tài chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý, sử dụng ngân sách và tài sản công, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về THTK, CLP. Đồng thời, cần nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về THTK, CLP, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn lực công của địa phương.