Trốn thuế, thu lợi bất hợp pháp từ hoạt động khai thác, mua bán khoáng sản

Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận  đã ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành các quy định pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty TNHH Phương Nam (xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận).

Theo kết luận thanh tra, Công ty TNHH Phương Nam được UBND tỉnh Bình Thuận cấp phép khai thác mỏ tại xã Tân Tiến, thị xã La Gi với diện tích 2,79ha (giấy phép đến ngày 15/8/2026).

Tuy nhiên, Công ty TNHH Phương Nam chưa hoàn tất thủ tục thuê đất; chưa nộp đủ số tiền thuê đất, tiền trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản nhưng đã tiến hành khai thác khoáng sản cát bồi nền.

Một khu vực tại xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân bị khai thác cát sâu hơn 1m. (Ảnh:MP)

Đồng thời, Công ty kê khai sai sản lượng khoáng sản khai thác thực tế của kỳ báo cáo, tổng sản lượng hoặc trữ lượng khoáng sản đã khai thác, trữ lượng khoáng sản còn lại trong báo cáo định kỳ quá 10% trở lên so với số liệu sản lượng khoáng sản khai thác thực tế xác định từ nguồn thống kê chứng từ nộp thuế tài nguyên, qua trạm cân, bản đồ hiện trạng... Công ty TNHH Phương Nam đã khai thác thực tế với khối lượng 82.071,4 m³ nhưng báo cáo định kỳ hoạt động khai thác khoáng sản và thực hiện việc kê khai nộp thuế chỉ khai báo khối lượng 50.289 m³.

Cùng với đó, Công ty TNHH Phương Nam không lập đầy đủ sổ sách, chứng từ, văn bản, tài liệu có liên quan để xác định sản lượng khai thác thực tế hàng năm; khai thác chưa đúng trình tự khai thác theo báo cáo kinh tế kỹ thuật được phê duyệt.

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, qua thanh tra đã phát hiện Công ty TNHH Phương Nam chưa thực hiện đầy đủ việc nộp thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường đối với sản lượng công ty đã kê khai nộp thuế và báo cáo định kỳ hoạt động khai thác khoáng sản với Sở Tài nguyên và Môi trường. Có dấu hiệu trốn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường.

Trong quá trình kinh doanh khai thác khoáng sản, Công ty TNHH Phương Nam còn có hành vi vi phạm về mua, bán, vận chuyển, tàng trữ, tiêu thụ 4.802m³ cát bồi nền không có nguồn gốc hợp pháp, trị giá hơn 350 triệu đồng.

Đối với mỏ cát bồi nền tại thôn 2, xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, Công ty TNHH Phương Nam chưa nộp đầy đủ số tiền trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo quy định; sử dụng đất trên thực địa mà chưa hoàn thành các thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Công ty TNHH Phương Nam còn sử dụng nhiều hóa đơn không hợp pháp; mua bán, vận chuyển, tàng trữ khoáng sản bất hợp pháp. Đáng nói, doanh nghiệp này từng bị xử phạt vi phạm hành chính nhiều lần với các sai phạm vừa nêu.

Chuyển hồ sơ vụ việc qua Cơ quan Cảnh sát điều tra

Từ những sai phạm trên, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận kiến nghị chuyển hồ sơ vụ việc qua Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh để điều tra, làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật của Công ty TNHH Phương Nam đối với việc trốn thuế tài nguyên, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng đối với trữ lượng khoáng sản chênh lệch đã kê khai nộp thuế với kết quả đo đạc, tính toán của đoàn thanh tra trong quá trình thanh tra tại đơn vị. Làm rõ việc công ty đã có thu lợi bất hợp pháp từ hoạt động khai thác, mua bán khoáng sản.

Đồng thời, kiến nghị Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường có văn bản báo cáo và kiến nghị UBND tỉnh yêu cầu Cục Thuế tỉnh chỉ đạo Chi cục Thuế khu vực Hàm Tân - La Gi tiến hành làm việc với Công ty TNHH Phương Nam để lập hồ sơ xử lý các vi phạm hành chính đối với các tồn tại liên quan lĩnh vực thuế, phí được phát hiện qua quá trình thanh tra tại công ty.

Chỉ đạo Thanh tra Sở phối hợp với các phòng chuyên môn của sở và địa phương lập hồ sơ xử lý các hành vi vi phạm hành chính về lĩnh vực tài nguyên và môi trường đã phát hiện qua quá trình thanh tra tại công ty như việc kê khai sản lượng khoáng sản khai thác thực tế sai (thấp hơn quá 10%); sử dụng đất trên thực địa mà chưa hoàn thành các thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định.