Thực hiện giao đất không đúng thẩm quyền

Theo Thông báo Kết luận thanh tra số 54/TB-TTr.NV4 của Thanh tra tỉnh Bắc Ninh, năm 2013, thôn Đồng Chuế tổ chức việc giao đất không đúng thẩm quyền tại khu vực Cửa Đình (Cầu Gạo) cho các hộ gia đình, cá nhân dưới nhiều hình thức như đấu giá đất, bán thầu đất, đấu thầu đất. Tổng cộng 21 lô đất với diện tích 2.669m² đã được giao cho 16 hộ trúng thầu. Trong số này, có 5 hộ gia đình trúng thầu 2 lô đất và sau đó được cấp 17 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ).

Trước khi tổ chức đấu giá đất, Ban chi ủy, Chi bộ và Ban lãnh đạo thôn Đồng Chuế đã bàn bạc, thống nhất việc đấu giá đất nhằm mục đích tạo nguồn vốn cho việc xây dựng đường bê tông và các công trình khác của thôn, như đình làng và cơ sở hạ tầng địa phương. Nghị quyết của chi bộ đã ghi nhận toàn bộ khoản tiền thu được từ đấu giá đất sẽ được giữ lại tại quỹ thôn để quản lý và sử dụng cho các mục đích đã nêu.

Trụ sở UBND thị xã Quế Võ. Ảnh minh hoạ: VOV

Tổng số tiền thu từ việc đấu giá đất là khoảng 6 tỷ đồng, được chia thành hai đợt. Đợt 1, thôn Đồng Chuế thu trước khi các hộ gia đình được cấp GCNQSDĐ là 945 triệu đồng; đợt 2, sau khi các hộ được cấp GCNQSDĐ, thu thêm gần 1 tỷ đồng. Ngoài ra, các hộ đã nộp vào Kho bạc Nhà nước theo thông báo của cơ quan thuế để thực hiện nghĩa vụ tài chính số tiền là hơn 4 tỷ đồng để hợp thức hóa đất theo Hướng dẫn liên ngành số 04.

Năm 2014, theo chỉ đạo của UBND huyện Quế Võ, UBND xã Nhân Hòa đã triển khai công tác xét giao đất và cấp GCNQSDĐ theo Hướng dẫn liên ngành số 04/LN: STNMT-STC-SXD-STP-CT ngày 24/10/2013, do Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Tư pháp và Cục Thuế tỉnh phối hợp ban hành. Trong quá trình thực hiện, thôn Đồng Chuế và 16 hộ gia đình đã trúng đấu thầu đất tại khu Cửa Đình đã lập hồ sơ xin giao đất và cấp GCNQSDĐ cho 17 thửa đất.

Để các thửa đất này đủ điều kiện xét giao đất, cấp GCNQSDĐ, Ban lãnh đạo thôn Đồng Chuế đã lập lại hồ sơ, thay đổi thời gian lập phiếu thu tiền và biên bản giao đất từ tháng 7/2013 lùi về thời điểm tháng 9/2012. Các hộ dân cũng viết đơn xin giao đất và cấp GCNQSDĐ lùi thời điểm mua đất từ tháng 7/2013 về thời điểm tháng 9/2012. Việc làm này nhằm mục đích tuân thủ quy định của Hướng dẫn liên ngành số 04, trong đó thời gian xét giao đất, cấp GCNQSDĐ được quy định từ ngày 1/7/2004 đến ngày 31/12/2012.

Tuy nhiên Kết luận thanh tra đã chỉ rõ, việc giao đất tại khu vực Cửa Đình do thôn Đồng Chuế thực hiện là không đúng thẩm quyền, vi phạm nghiêm trọng Điều 15 và Điều 37 của Luật Đất đai năm 2003. Điều 15 của luật quy định rõ về các hành vi bị nghiêm cấm, trong khi Điều 37 quy định về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất. Thôn Đồng Chuế, với sự thống nhất của Chi bộ và Ban lãnh đạo thôn đã tự ý giao đất cho 16 hộ gia đình mà không có sự chấp thuận của các cấp có thẩm quyền.

Đặc biệt, Ban lãnh đạo thôn Đồng Chuế đã lập lại hồ sơ và phiếu thu tiền giao đất, biên bản giao đất từ tháng 7/2013 về tháng 9/2012 để hợp thức hóa các thửa đất. Các hộ gia đình cũng lùi thời điểm viết đơn xin giao đất để đảm bảo đủ điều kiện xét giao đất và cấp GCNQSDĐ theo quy định của Hướng dẫn liên ngành số 04. Việc này đã vi phạm nghiêm trọng về tính chính xác và minh bạch trong quá trình giao đất và cấp giấy chứng nhận.

Trong tổng số 18 thửa đất xin giao và cấp GCNQSDĐ tại khu vực Cửa Đình, chỉ có một thửa đất của hộ bà Nguyễn Thị Sáu có nguồn gốc là đất ở được thôn Đồng Chuế đổi đất làm đình làng năm 2008. Gia đình bà Sáu đã xây dựng nhà để ở từ năm 2008 và đủ điều kiện giao đất, cấp GCNQSDĐ theo quy định của Hướng dẫn liên ngành số 04. Còn lại 17 thửa đất khác không đủ điều kiện để xét giao đất, cấp GCNQSDĐ theo quy định. Tuy nhiên, thôn Đồng Chuế vẫn lùi thời gian lập hồ sơ để các thửa đất này đủ điều kiện hợp thức hóa.

Bên cạnh đó, Kết luận cũng nêu rõ, Tổ kiểm tra của Uỷ Ban kiểm tra Huyện uỷ Quế Võ (nay là Thị uỷ Quế Võ) đã chỉ rõ các tồn tại, sai phạm về đất đai và cấp GCNQSD đất xảy ra tại thôn Đồng Chuế, xã Nhân Hoà, nhưng mới kiến nghị xử lý về hành chính.

Tổ kiểm tra của UBND huyện Quế Võ (nay là thị xã Quế Võ) chưa kiến nghị xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân các phòng, ban, cơ quan chuyên môn của huyện trong việc xét giao đất, cấp GCNQSD đất theo Hướng dẫn liên ngành 04, đối với các tồn tại, sai phạm đã chỉ ra. Đồng thời, tham mưu UBND huyện ban hành Kết luận số 2446/KL-UBND ngày 31/12/2021, về việc kiểm tra việc cấp 18 GCNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho 17 hộ gia đình tại Quyết định số 1315/QĐ- UBND ngày 30/6/2014, chưa đảm bảo theo quy định của pháp luật về đất đai.

Trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân liên quan

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra trách nhiệm của từng tổ chức và cá nhân liên quan trong vụ việc. Cụ thể, Chi bộ và Ban lãnh đạo thôn Đồng Chuế trong giai đoạn 2011-2014 đã bàn bạc và ra quyết định tổ chức giao đất không đúng thẩm quyền tại khu Cửa Đình. Ban lãnh đạo thôn, do ông Nguyễn Văn Vệ làm Trưởng ban, đã tổ chức đấu thầu và giao đất cho 16 hộ gia đình với diện tích 2.669m², trái quy định của Luật Đất đai.

UBND xã Nhân Hòa trong nhiệm kỳ 2010-2015 cũng bị phê bình vì đã buông lỏng công tác quản lý đất đai tại địa phương, không có biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời việc thôn Đồng Chuế giao đất không đúng thẩm quyền. Việc này đã vi phạm Điều 15 và Điều 37 của Luật Đất đai năm 2003. UBND xã Nhân Hòa còn không giải quyết dứt điểm các đơn thư khiếu nại liên quan đến đất đai, dẫn đến việc phát sinh tranh chấp giữa các hộ gia đình và tập thể thôn Đồng Chuế khi địa phương thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất.

Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Quế Võ và các cơ quan liên quan cũng bị kết luận là thiếu trách nhiệm trong công tác thẩm định hồ sơ xin giao đất, cấp GCNQSDĐ. Cán bộ của Phòng Tài nguyên và Môi trường đã không phát hiện ra sai phạm trong việc lùi thời điểm lập phiếu thu tiền và biên bản giao đất, dẫn đến việc tham mưu cho UBND huyện Quế Võ ký quyết định giao đất và cấp GCNQSDĐ cho các thửa đất không đủ điều kiện.

Dựa trên những sai phạm đã được chỉ ra, Thanh tra tỉnh Bắc Ninh đã kiến nghị chuyển hồ sơ vụ việc đến Công an thị xã Quế Võ để xem xét xử lý theo quy định của pháp luật. Việc giao đất không đúng thẩm quyền và lập lại hồ sơ để hợp thức hóa việc giao đất, cấp GCNQSDĐ đã vi phạm nghiêm trọng quy định của Luật Đất đai và Hướng dẫn liên ngành số 04. Thanh tra tỉnh yêu cầu các cơ quan chức năng và cá nhân liên quan phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình.

Cùng với đó, Thanh tra tỉnh cũng yêu cầu UBND thị xã Quế Võ phải tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức có liên quan đến việc giao đất không đúng thẩm quyền tại khu Cửa Đình, thôn Đồng Chuế. Các biện pháp xử lý phù hợp phải được áp dụng để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật. Tập trung giải quyết dứt điểm các đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai tại khu phố Đồng Chuế, phường Nhân Hoà.