Còn thiếu sót trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Qua thanh tra cho thấy, sự phối hợp giữa các cấp, các ngành trong việc lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn có những hạn chế; chưa xem xét kỹ đến khả năng nguồn kinh phí thực hiện các công trình, dự án nên tỷ lệ thực hiện đạt còn thấp. Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật, việc lập hồ sơ, trình UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm phải hoàn thành trước ngày 31/12 hàng năm. Kết quả rà soát từ năm 2017 đến năm 2021 cho thấy, UBND huyện Ngọc Hồi chưa thực hiện đúng quy định này trong các năm 2017, 2018, 2019, 2021.

Quá trình giải quyết hồ sơ chuyển quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân tại Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ngọc Hồi, các đơn vị liên quan và UBND cấp xã chưa được theo dõi, kiểm soát chặt chẽ, đúng quy trình, như: Không lập sổ theo dõi; không ghi ngày nhận, họ tên, chữ ký người nhận hồ sơ; không lưu lại phiếu giao nhận hồ sơ qua các lần nhận; không xác nhận thời điểm nhận hồ sơ. Hơn nữa, việc kiểm soát hồ sơ đất đai tại bộ phận tiếp nhận UBND huyện Ngọc Hồi chưa chặt chẽ, qua rà soát chỉ có phiếu kiểm soát hồ sơ sau khi đã hoàn tất việc đo đạc, trích lục thửa đất của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Ngọc Hồi và kết quả xét duyệt nguồn gốc đất của UBND cấp xã đã hoàn tất thủ tục theo quy định.

Từ năm 2008 đến 01/7/2014, UBND huyện Ngọc Hồi đã cấp Giấy CNQSD đất cho các trường hợp nhận chuyển nhượng bằng giấy tờ viết tay không có xác nhận của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, hồ sơ cấp Giấy CNQSD đất không có một trong các giấy tờ theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai năm 2013 và Điều 18 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ là chưa đảm bảo tính pháp lý theo quy định tại Khoản 1 Điều 82 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ được sửa đổi bổ sung tại Khoản 54 Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ.

Bên cạnh đó, hồ sơ lưu trữ cấp Giấy CNQSD đất chưa đầy đủ theo quy định, thiếu hồ sơ xét duyệt. Việc lập, thẩm định phương án sử dụng đất sau khi tổ chức bàn giao đất về địa phương còn chậm, dẫn đến hiệu quả sử dụng đất chưa cao.

Một điểm khai thác đất trái phép tại huyện Ngọc Hồi. (Ảnh: sggp.org.vn)

Việc chỉ đạo thực hiện báo cáo hàng năm về quản lý, sử dụng đất trồng lúa; việc xác định cụ thể diện tích, ranh giới đất trồng lúa, rừng đặc dụng, rừng phòng hộ tại thực địa trên địa bàn huyện thực hiện chưa đảm bảo theo quy định.

Qua kiểm tra ngẫu nhiên, tại một số hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất (từ năm 2017 đến năm 2021) cho thấy, người dân không có đơn đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất; đơn không ghi ngày tháng. Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Ngọc Hồi tham mưu ban hành quyết định cho phép các hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất nhưng trong hồ sơ hầu hết các trường hợp không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất; hoặc có trường hợp tên văn bản là thẩm định nhu cầu sử dụng đất nhưng không có nội dung thẩm định nhu cầu. Đồng thời, khi các hộ gia đình, cá nhân thực hiện chuyển mục đích sử dụng một phần thửa đất, nhưng không tham mưu cấp thẩm quyền thực hiện tách thửa và cấp Giấy CNQSD đất mới cho từng thửa đất mới sau chia tách là chưa thực hiện đúng quy định.

18 trường hợp khai thác khoáng sản trái phép

Kết luận thanh tra của Sở Tài nguyên và Môi trường còn chỉ ra việc kiểm tra, giám sát, xử lý trong quản lý môi trường chưa thường xuyên đối với cơ sở tiềm ẩn gây ô nhiễm môi trường mà công dân nhiều lần kiến nghị, phản ánh.

Qua thanh tra công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực khoáng sản trên địa bàn huyện Ngọc Hồi cho thấy, vẫn còn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép xảy ra. Cụ thể, trong kỳ thanh tra từ năm 2017 đến năm 2021 có 18 trường hợp khai thác thác khoáng sản trái phép trên địa bàn huyện (năm 2017 là 6 trường hợp; năm 2018 là 8 trường hợp; năm 2019 là 1 trường hợp; năm 2020 là 2 trường hợp; năm 2021 là 1 trường hợp). Mặt khác, vẫn còn 14 công trình, dự án chủ đầu tư và nhà thầu thi công xây dựng đã sử dụng khoáng sản (đất san lấp) khi không xin phép cấp thẩm quyền cho phép sử dụng khoáng sản trong phạm vi công trình theo quy định.

Đồng thời, các cơ quan chuyên môn có liên quan của huyện Ngọc Hồi chưa thường xuyên thực hiện công tác kiểm tra việc chấp hành quy đinh pháp luật về tài nguyên nước trên địa bàn, để kịp thời xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định.

Khẩn trương khắc phục những tồn tại, hạn chế

Từ kết quả thanh tra nêu trên, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu UBND huyện Ngọc Hồi xây dựng Kế hoạch phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm theo từng nội dung của Kết luận thanh tra.

“Khẩn trương chỉ đạo xử lý, khắc phục toàn bộ các nội dung tồn tại, hạn chế theo kết quả thanh tra; lộ trình thực hiện, giải pháp thực hiện các nội dung khắc phục”, Kết luận thanh tra nêu rõ.

Trong đó, chỉ đạo rà soát, kiểm tra các hồ sơ liên quan chưa được thanh tra, kiểm tra ngoài kết luận thanh tra này, tiến hành xử lý sai phạm (nếu có). Tiến hành xác định trách nhiệm đối với những tập thể và cá nhân có liên quan, xử lý theo quy định. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, quản lý có hiệu quả các hoạt động thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường; thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật về tài nguyên và môi trường.

Đối với công tác cấp Giấy CNQSD đất thuộc thẩm quyền của UBND huyện Ngọc Hồi, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu thực hiện việc chỉ đạo, khắc phục, xử lý các hồ sơ cấp Giấy CNQSD đất cho một số gia đình, cá nhân còn sai sót, chưa đảm bảo quy định pháp luật. Tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc tham mưu, cấp Giấy CNQSD đất còn sai sót, chưa đảm bảo quy định pháp luật. Đồng thời, tổ chức kiểm tra, rà soát các hồ sơ cấp Giấy CNQSD đất (còn lại), để xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định pháp luật.   

Ngoài ra, phối hợp với các cơ quan liên quan cấp tỉnh để đề xuất, xử lý các nội dung liên quan đến thẩm quyền giải quyết của UBND tỉnh; tiến hành kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan để xảy ra những sai sót, tồn tại, hạn chế kết luận thanh tra đã nêu./.