Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nam Định vừa ban hành Thông báo kết luận thanh tra số 38/TB-TTra ngày 27/2/2025, chỉ ra nhiều vi phạm của Công ty TNHH đồ gỗ mỹ nghệ Hoàn Mỹ trong việc thực hiện hai dự án tại xã Yên Ninh, huyện Ý Yên. Đây là kết quả của quá trình thanh tra việc chấp hành pháp luật về đất đai, bảo vệ môi trường và tài nguyên nước của doanh nghiệp này.

Bỏ hoang hơn 8.400m² đất được thuê

Qua thanh tra, cơ quan chức năng xác định Công ty Hoàn Mỹ đã được UBND tỉnh giao đất và cho thuê đất tại hai địa điểm ở xã Yên Ninh để thực hiện hai dự án. Tại thôn La Xuyên, công ty thuê 10.336,7m² đất để xây dựng văn phòng trưng bày và nhà xưởng chế biến đồ gỗ mỹ nghệ. Tại thôn Trịnh Xá, công ty thuê 12.011,5m² đất để làm kho bãi chứa sản phẩm.

Tuy nhiên, mặc dù đã được bàn giao đất từ năm 2014-2015, đến nay công ty vẫn để trống 8.486,7m² đất chưa đưa vào sử dụng. Theo kế hoạch ban đầu, dự án tại thôn Trịnh Xá phải đi vào hoạt động từ quý I/2016, nhưng hiện đã chậm tiến độ hơn 24 tháng so với kế hoạch.

Thanh tra cũng phát hiện công ty đang sử dụng đất ngoài ranh giới được cấp phép. Cụ thể, tại thôn La Xuyên, công ty lấn chiếm 695m² đất, tại thôn Trịnh Xá lấn chiếm 583,4m² đất ngoài diện tích được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Đoàn thanh tra đã gửi công văn yêu cầu UBND xã Yên Ninh và UBND huyện Ý Yên cung cấp hồ sơ về nguồn gốc, loại đất bị lấn chiếm, nhưng đến thời điểm kết thúc thanh tra, các đơn vị này vẫn không cung cấp tài liệu. Do đó, thanh tra chưa đủ cơ sở xử phạt vi phạm hành chính về hành vi lấn chiếm đất đai.

Công ty TNHH đồ gỗ mỹ nghệ Hoàn Mỹ vi phạm về quy định bảo vệ môi trường. Ảnh minh hoạ: ITN

Hàng loạt vi phạm về bảo vệ môi trường

Công ty Hoàn Mỹ cũng bị phát hiện có nhiều vi phạm về bảo vệ môi trường. Tại dự án ở thôn La Xuyên, công ty đã lưu trữ chất thải nguy hại nhưng không báo cáo cơ quan chức năng từ khi đi vào hoạt động năm 2017. Doanh nghiệp cũng không lưu trữ hồ sơ quản lý chất thải nguy hại và không lập báo cáo công tác bảo vệ môi trường theo quy định.

Tại dự án thôn Trịnh Xá, công ty không lập báo cáo bảo vệ môi trường từ năm 2018 đến nay. Đặc biệt, sau khi lắp đặt máy CNC tại nhà xưởng để tạo hình sản phẩm và sản xuất đồ gỗ, công ty không đăng ký môi trường lại theo quy định. Theo ban đầu, dự án này chỉ được phê duyệt là kho bãi chứa sản phẩm, không có quy trình sản xuất.

Từ những vi phạm trên, Trưởng đoàn thanh tra đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Hoàn Mỹ với tổng số tiền là 56 triệu đồng. Công ty đã chấp hành và nộp tiền phạt vào ngân sách nhà nước.

Quá trình thanh tra còn phát hiện những sai sót trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CB 224089 ngày 17/12/2015 của Công ty Hoàn Mỹ. Theo đó, loại đất được ghi là TSN (đất nuôi trồng thủy sản), không đúng với Quyết định số 2736/QD-UBND ngày 17/12/2015 của UBND tỉnh quy định mục đích sử dụng là đất cơ sở sản xuất kinh doanh. Thời hạn sử dụng đất cũng ghi sai là đến ngày 26/6/2015, trong khi theo Quyết định số 1872/QD-UBND ngày 21/9/2015, thời hạn đúng phải là đến ngày 26/6/2065.

Trách nhiệm sai sót này thuộc về Văn phòng đăng ký đất đai thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nam Định, đơn vị thẩm định và in giấy chứng nhận.

Xác định trách nhiệm các bên liên quan

Kết luận thanh tra chỉ rõ trách nhiệm của từng bên trong vụ việc. Giám đốc Công ty Hoàn Mỹ chịu trách nhiệm chính về các vi phạm pháp luật đất đai và môi trường. Văn phòng đăng ký đất đai chịu trách nhiệm về sai sót trong cấp giấy chứng nhận. UBND xã Yên Ninh bị chỉ trích vì không quản lý chặt chẽ đất đai trên địa bàn và không cung cấp thông tin cho đoàn thanh tra.

Chủ tịch UBND xã Yên Ninh, Phó Chủ tịch phụ trách lĩnh vực đất đai và công chức địa chính xã Yên Ninh từ thời điểm để xảy ra vi phạm đến nay cũng bị xác định là không kịp thời phát hiện, tham mưu xử lý các vi phạm.

Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu Công ty Hoàn Mỹ khẩn trương khắc phục các tồn tại, trong đó phải có văn bản đề nghị gia hạn tiến độ sử dụng đất đối với dự án tại thôn Trịnh Xá trong thời hạn 15 ngày. Công ty cũng phải liên hệ với UBND huyện Ý Yên để thực hiện thủ tục xin cấp giấy phép môi trường theo quy định.

Đồng thời, thanh tra đề nghị UBND huyện Ý Yên xem xét xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Hoàn Mỹ về việc sử dụng đất ngoài ranh giới được cấp phép. UBND xã Yên Ninh được yêu cầu tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan và báo cáo kết quả trong tháng 3/2025.

Đây là một trong những vụ việc điển hình về vi phạm pháp luật đất đai và môi trường của doanh nghiệp tại Nam Định, đồng thời cũng phản ánh sự thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước về đất đai và môi trường của chính quyền địa phương. Kết quả xử lý vụ việc này sẽ là bài học kinh nghiệm cho các địa phương và doanh nghiệp khác trong việc tuân thủ pháp luật về đất đai và bảo vệ môi trường.