Công ty TNHH một thành viên Xổ số Kiến thiết Bắc Ninh là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh xổ số và một số dịch vụ liên quan. Trong nhiều năm qua, công ty đã nằm trong diện thanh tra của tỉnh Bắc Ninh do có nhiều vấn đề liên quan đến tài chính, quản trị và thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước.

Gần đây nhất, ngày 14/01/2025, Thanh tra tỉnh Bắc Ninh đã ban hành Kết luận thanh tra số 01/KL-TTr.NV2, chỉ ra nhiều tồn tại và vi phạm kéo dài trong hoạt động của công ty. Điều đáng chú ý là một số nội dung sai phạm đã được nêu ra từ Kết luận thanh tra số 10/KL-TTr-NV4 từ năm 2013 nhưng đến nay vẫn chưa được khắc phục hoàn toàn.

Hơn một thập kỷ Công ty Xổ số kiến thiết Bắc Ninh chưa thực hiện dứt điểm kết luận thanh tra. (Ảnh: ITN)

Thanh tra tỉnh Bắc Ninh cho biết, trong giai đoạn 2021 - 2022, Công ty TNHH MTV Xổ số Kiến thiết Bắc Ninh chưa hạch toán đầy đủ doanh thu cho thuê nhà, dẫn đến số thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) bị truy thu tăng 47,27 triệu đồng, số thuế Giá trị gia tăng (GTGT) bị truy thu tăng 31,81 triệu đồng.

Tổng cộng, công ty đã phải nộp bổ sung 79,08 triệu đồng vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh. Mặc dù công ty đã nộp khoản tiền này vào ngày 03/12/2024, nhưng việc kê khai thiếu minh bạch trong thời gian dài đặt ra vấn đề về tính chính xác và tuân thủ quy định pháp luật về thuế của đơn vị.

Một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất mà Thanh tra tỉnh Bắc Ninh chỉ ra là công ty chưa xử lý dứt điểm các khoản công nợ kéo dài nhiều năm. Đặc biệt, tính đến ngày 15/11/2024, công ty vẫn chưa thu hồi được số tiền 37,01 triệu đồng từ các tổ chức, cá nhân theo kết luận thanh tra năm 2013.  

Về kết quả kiểm tra, giám sát hàng năm do Sở Tài chính chủ trì, kết luận thanh tra cho biết, ban lãnh đạo, kế toán trưởng Công ty Xổ số kiến thiết Bắc Ninh (giai đoạn từ 2013 - 2023) chưa chủ động đôn đốc thu hồi đối với các khoản nợ về quỹ của công ty. Công ty chưa thu hồi 501,22 triệu đồng từ các khoản nợ kéo dài từ năm 1997 - 2013, bao gồm tiền lương kế hoạch, tiền nợ bán vé số từ các đại lý, và khoản nợ do công ty trả thừa cho các đối tác.

Cụ thể: Khoản trả thừa tiền lương kế hoạch năm 2013 của lãnh đạo và một số cán bộ nhân viên công ty (6 người) số tiền hơn 40 triệu đồng; khoản do một số đối tượng là đại lý nợ tiền bán vé số là hơn 23 triệu đồng; khoản do một số đối tượng là đại lý nợ tiền thuế hoa hồng đại lý hoặc liên đới đến thuế hoa hồng đại lý từ năm 1997 - 2012 là hơn 397 triệu đồng; khoản trả thừa Công ty Xây dựng Bắc Ninh số tiền hơn 16 triệu đồng (trả thừa tiền xây dựng trụ sở công ty từ tháng 4/2001, nhưng chưa thu hồi được do đối tượng đã chết); khoản trả thừa Xí nghiệp In số 2 Thành phố Hồ Chí Minh số tiền hơn 39 triệu đồng (tiền in vé xổ số cào từ năm 1998, Giám đốc cũ đã nghỉ hưu và Xí nghiệp đã giải thể).

Việc không xử lý dứt điểm các khoản công nợ không chỉ gây thất thoát tài chính mà còn thể hiện sự yếu kém trong công tác quản trị tài chính của công ty.

Theo kết luận thanh tra, Ban lãnh đạo công ty chưa chủ động báo cáo cấp thẩm quyền để hoàn thiện chức danh Chủ tịch Công ty, dẫn đến tình trạng trống vị trí lãnh đạo quan trọng. Đồng thời, Phó Giám đốc công ty chưa được bổ nhiệm lại dù quyết định trước đó đã hết hiệu lực từ ngày 04/10/2019. Sự thiếu minh bạch và chủ động trong công tác quản lý nhân sự đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động của công ty, làm giảm hiệu quả điều hành và kiểm soát nội bộ.

Thanh tra tỉnh Bắc Ninh xác định, trách nhiệm để xảy ra những tồn tại, khuyết điểm trên thuộc về ban lãnh đạo công ty giai đoạn 2010 - 2023 và một số cá nhân có liên quan trong việc thực hiện Kết luận thanh tra số 10/KL-TTr-NV4 ngày 24/5/2013 của Thanh tra tỉnh và thu hồi các khoản nợ về quỹ của công ty.

Bên cạnh đó, còn có trách nhiệm của ban lãnh đạo công ty giai đoạn 2021 - 2023 trong việc thực hiện việc chấp hành chính sách pháp luật về thuế, phí, lệ phí, theo dõi, hạch toán công nợ được nêu ở phần kết quả kiểm tra, rà soát.

Từ những vi phạm trên, Thanh tra tỉnh Bắc Ninh yêu cầu công ty TNHH một thành viên Xổ số kiến thiết Bắc Ninh thực hiện thu hồi toàn bộ các khoản tiền sai phạm, bao gồm: 79,09 triệu đồng tiền thuế TNDN và GTGT kê khai sai; 501,22 triệu đồng công nợ kéo dài từ 1997 – 2013 và 37,01 triệu đồng quỹ công ty chưa thu hồi từ năm 2013. Ngoài ra, công ty phải điều chỉnh hạch toán kế toán số tiền 455,71 triệu đồng để đảm bảo minh bạch tài chính.

Kiến nghị Chi bộ, Ban Giám đốc Công ty  tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm; chỉ đạo, xem xét xử lý theo thẩm quyền đối với cá nhân có liên quan đến khuyết điểm, tồn tại và trách nhiệm như trên và có biện pháp khắc phục, hoàn thiện theo đúng quy định.

Cùng với đó, Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh được đề nghị xem xét xử phạt hành chính đối với công ty do vi phạm quy định về kê khai và quyết toán thuế trong giai đoạn 2021 - 2022, căn cứ theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

Đồng thời, Thanh tra tỉnh cũng kiến nghị UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo Sở Nội vụ tham mưu hoàn thiện chức danh Chủ tịch Công ty theo quy định của Chính phủ.

Việc kéo dài các sai phạm tài chính, công nợ và quản lý nhân sự trong hơn một thập kỷ đã đặt Công ty TNHH MTV Xổ số Kiến thiết Bắc Ninh vào tình thế báo động. Mặc dù đã trải qua nhiều đợt thanh tra, nhưng việc thực hiện các kết luận thanh tra vẫn chậm trễ và chưa dứt điểm.

Vấn đề đặt ra là liệu doanh nghiệp Nhà nước này có thực sự nghiêm túc trong việc cải tổ hay không, và trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước đến đâu trong việc giám sát và đảm bảo công ty tuân thủ đúng quy định pháp luật? Đây không chỉ là câu chuyện của một doanh nghiệp xổ số, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh về việc quản lý và sử dụng tài sản nhà nước một cách minh bạch và hiệu quả.