Thứ nhất, về phân bổ vốn và xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, trong quá trình xây dựng và phân bổ kế hoạch vốn, UBND thị xã Đức Phổ trình HÐND thị xã phê duyệt Kế hoạch vốn đầu tư hàng năm chưa ưu tiên bố trí đủ kế hoạch vốn XDCB cho 23 công trình hoàn thành với số tiền phải bố trí là hơn 27,80 tỷ đồng (năm 2020 là 14 công trình, với số vốn phải bố trí là 16,729 tỷ đồng; năm 2021 là 03 công trình, với số vốn phải bố trí là 7,028 tỷ đồng; năm 2022 là 02 công trình, với số vốn phải bố trí là 2,722 tỷ đồng, năm 2023 là 04 công trình, với số vốn phải bố trí là 1,330 tỷ đồng) là thực hiện chưa đúng theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 51 Luật Đầu tư công 2019.

Cùng với đó, UBND các xã, phường chưa xử lý dứt điểm nợ đọng xây dựng cơ bản số tiền 29,971 tỷ đồng đối với 144 công trình thuộc ngân sách UBND xã, phường là thực hiện chưa đúng theo Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 30/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản nguồn vốn đầu tư công và theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 51 Luật Đầu tư công 2019; chưa kịp thời xây dựng lộ trình trả nợ theo Công văn số 2208/UBND KTTH ngày 12/5/2022 của Chủ tịch UBND tỉnh về xử lý dứt điểm nợ đọng xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh.

Thứ hai, về tạm ứng và thu hồi nợ tạm ứng, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thị xã cho nhà thầu thi công tạm ứng vốn đối với 06 công trình không có kế hoạch giải phóng mặt bằng là thực hiện chưa đúng theo điểm b khoản 1 Điều 8 Thông tư số 08/2016/TT-BTC ngày 18/01/2016 của Bộ Tài chính và chưa thu hồi tạm ứng quá hạn công trình Đường Quốc lộ 1A - Mỹ Á - KCN Phố Phong (giai đoạn I) số tiền 810,97 triệu đồng là chưa thực hiện đúng theo khoản 5 Điều 1 Thông tư số 52/2018/TT-BTC ngày 24/5/2018 của Bộ Tài chính, điểm d khoản 5 Điều 10 Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ và theo Hợp đồng đã ký kết.

Hàng loạt sai phạm về xây dựng cơ bản tại thị xã Đức Phổ

Thứ ba, về thanh, quyết toán dự án hoàn thành, Phòng Kinh tế và Hạ tầng thị xã (nay là Phòng Quản lý đô thị) trong quá trình thẩm định dự toán chưa chính xác làm tăng giá trị dự toán được duyệt của 18 công trình do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thị xã và UBND các xã, phường, Ban quản lý thực hiện Chương trình MTQG các xã, phường làm Chủ đầu tư.

Các Chủ đầu tư chậm lập báo cáo quyết toán 41 công trình từ 01 đến 09 tháng là thực hiện chưa đảm bảo quy định tại Điều 21 Thông tư số 10/2020/TT BTC ngày 20/02/2020 của Bộ Tài chính (trong đó: UBND các xã, phường 34 công trình; Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thị xã 06 công trình; Phòng Quản lý đô thị 01 công trình).

Đối với công trình Nhà văn hóa, sân thể thao Long Thạnh 1 do Ban quản lý chương trình mục tiêu quốc gia phường Phổ Thạnh làm chủ đầu tư, UBND phường Phổ Thạnh chậm phê duyệt báo cáo quyết toán 02 tháng là thực hiện chưa đảm bảo theo quy định tại Điều 21 Thông tư số 10/2020/TT-BTC ngày 20/02/2020 của Bộ Tài chính.

Công trình Kênh tiêu Cống Gò Mướp đi Cầu Cháy, Chủ đầu tư không lập hồ sơ điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công và dự toán trình người quyết định đầu tư phê duyệt trước khi thực hiện là thực hiện không đúng quy định tại Điều 84 Luật Xây dựng 2014 về điều chỉnh thiết kế xây dựng;

Phòng Tài chính - Kế hoạch thị xã khi thẩm tra hồ sơ quyết toán dự án hoàn thành vẫn không phát hiện ra sai sót này là thực hiện không đúng quy định tại điểm b khoản 3 Điều 14 Thông tư số 10/2020/TT-BTC ngày 20/02/2020 của Bộ Tài chính.

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triến quỹ đất thị xã và UBND các xã, phường, Ban quản lý thực hiện Chương trình MTQG các xã, phường trong quá trình nghiệm thu không kiểm tra tính toán khối lượng theo đúng thực tế thi công, theo hồ sơ thiết kế được duyệt và bản vẽ hoàn công mà nghiệm thu theo khối lượng dự toán tính tăng dẫn đến thanh toán tăng giá trị của 18 công trình với số tiền hơn 1,073 tỷ đồng.

Thứ tư, về tiến độ thi công, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triến quỹ đất thị xã chưa kịp thời chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị thi công xây lắp đẩy nhanh tiến độ dẫn đến có 10 công trình thi công chậm tiến độ từ 01 tháng đến 21 tháng so với Hợp đồng.

Thứ năm, về công tác bảo hành, bảo trì, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thị xã không lập quy trình bảo trì công trình xây dựng đối với 21/43 công trình được kiểm tra là thực hiện chưa đảm bảo theo quy định tại Điều 38 Nghị định số 46/2015/ND-CP ngày 12/5/2015 và Điều 31 Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 của Chính phủ.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những sai phạm nêu trên, trong đó Thanh tra tỉnh chỉ ra các nguyên nhân chính như nguồn thu ngân sách xã, phường và các khoản đóng góp của nhân dân để bố trí vốn đối ứng khi xây dựng các công trình thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới khó khăn, trong khi đó UBND thị xã phải bố trí nhiều kinh phí để khắc phục thiệt hại về giao thông, thủy lợi do hậu quả các đợt mưa, bão vào tháng 10, 11 năm 2020, hụt thu cân đối ngân sách năm 2021, dành các nguồn kinh phí để thực hiện nhiệm vụ phát triển đô thị sau khi cấp có thẩm quyền công nhận huyện Đức Phổ lên thị xã nên dẫn đến nợ đọng.

Cùng với đó là “do năng lực chuyên môn nghiệp vụ của Chủ tịch UBND các xã, phường, Ban quản lý thực hiện Chương trình MTQG các xã, phường; Thủ trưởng phòng: Tài chính - Kế hoạch, Quản lý đô thị, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thị xã còn hạn chế, dẫn đến việc tham mưu đôi lúc chưa kịp thời, còn để xảy ra sai sót trong lĩnh vực đầu tư công và lĩnh vực xây dựng cơ bản theo đúng quy định của pháp luật.” – Thanh tra tỉnh chỉ rõ.

Về trách nhiệm của những sai phạm đã nêu, Thanh tra tỉnh chỉ rõ: “Trách nhiệm của UBND thị xã, trong đó Chủ tịch UBND thị xã (giai đoạn từ 01/01/2020 đến ngày 31/3/2023) là người đứng đầu về các nội dung sai sót trong quá trình lập, tham mưu trình HÐND thị xã phân bổ, quyết định giao kể hoạch vốn đầu tư công, tạm ứng vốn, quyết toán vồn dự án hoàn thành và xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản”.

Phòng Tài chính - Kế hoạch chịu trách nhiệm trong công tác tham mưu để xảy ra sai sót trong công tác lập kế hoạch đầu tư công, phân bổ, bố trí kế hoạch vốn để xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản; thẩm tra hồ sơ quyết toán Công trình Kênh tiêu Cống Gò Mướp đi Cầu Cháy không đúng quy định.

Phòng Quản lý đô thị chịu trách nhiệm trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ trong quá trình thẩm định tăng khối lượng của 18 công trình dẫn đến làm tăng giá trị dự toán và quyết toán với kinh phí hơn 944,27 triệu đồng; chậm lập báo cáo quyết toán 01 công trình.

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất chịu trách nhiệm trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ trong quá trình lập hồ sơ dự toán, nghiệm thu, thanh toán và lập quyết toán tăng khối lượng của 08 công trình để xảy ra sai phạm với số tiền quyết toán tăng hơn 652,48 triệu đồng và chậm trễ trong việc lập báo cáo quyết toán 06 công trình, ứng vốn cho nhà thầu khi chưa đủ điều kiện...

UBND các xã, phường, Ban quản lý thực hiện Chương trình MTQG các xã, phường chịu trách nhiệm của Chủ đầu tư đối với 10 công trình để xảy ra sai phạm với số tiền quyết toán tăng 420.873.000 đồng, việc để nợ đọng xây dựng cơ bản, chậm lập báo cáo quyết toán và quyết toán dự án theo quy định./.