Ngày 25/4/2025, Thanh tra tỉnh Bắc Ninh đã ban hành Thông báo Kết luận thanh tra số 40/TB-TTr.NV3 về việc thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong thực hiện dự án Khu nhà ở xã Phù Khê, thị xã Từ Sơn (nay là phường Phù Khê, thành phố Từ Sơn). Kết luận thanh tra đã chỉ ra hàng loạt vi phạm từ khâu quy hoạch, thu hồi đất đến quản lý thi công xây dựng, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân và hiệu quả quản lý nhà nước.

Vi phạm trong công tác quy hoạch xây dựng

Đoàn thanh tra đã chỉ ra nhiều vi phạm trong khâu quy hoạch xây dựng. Đầu tiên, việc xin ý kiến cộng đồng dân cư về điều chỉnh quy hoạch chi tiết chưa đảm bảo theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều 21 và Khoản 1 Điều 51 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009 và Quyết định số 292/2014/QĐ-UBND ngày 27/6/2014 của UBND tỉnh Bắc Ninh. Trách nhiệm này thuộc về Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Từ Sơn.

Nội dung thuyết minh chưa có đánh giá đầy đủ về phòng cháy chữa cháy (PCCC), trách nhiệm thuộc về đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Kiến trúc xây dựng Đông Dương. Đây là thiếu sót nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến an toàn của cư dân trong tương lai.

Đáng chú ý, sau khi điều chỉnh quy hoạch cục bộ dự án đấu giá từ 15ha xuống còn 7,8ha, Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Từ Sơn không thực hiện công khai quy hoạch điều chỉnh chi tiết. Việc này vi phạm nguyên tắc công khai, minh bạch trong quản lý đô thị và quyền được thông tin của người dân.

Ngoài ra, Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Từ Sơn cũng không thực hiện cắm mốc đồ án quy hoạch theo quy định tại Khoản 2 Điều 57 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009 và Khoản 6 Điều 10 Thông tư 15/2010/TT-BXD ngày 27/8/2010 của Bộ Xây dựng quy định về cắm mốc giới và quản lý mốc giới theo quy hoạch đô thị.

Phòng Quản lý đô thị khi thẩm định đã không phát hiện một số lỗi của đồ án quy hoạch như không đầy đủ nội dung theo quy định về xin ý kiến cộng đồng dân cư và đánh giá về PCCC, thể hiện sự thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước về quy hoạch đô thị.

Dự án Khu nhà ở xã Phù Khê, thị xã Từ Sơn của công ty Đại An - TNHH có nhiều vi phạm. Ảnh minh hoạ: ITN

Vi phạm trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, giao đất

Đây là khía cạnh có vi phạm nghiêm trọng nhất được nêu trong kết luận thanh tra. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ GPMB thành phố Từ Sơn, Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố và UBND phường Phù Khê chưa thực hiện di dời đối với các ngôi mộ trên phần diện tích đất của Dự án theo phương án đã được phê duyệt. Việc này đã không tuân thủ các kiến nghị trong Kết luận số 15/KL-TTr-NV4 ngày 13/9/2022 của Chánh Thanh tra tỉnh.

Nghiêm trọng hơn, Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Từ Sơn, UBND phường Phù Khê, UBND thành phố Từ Sơn đã đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu cho UBND tỉnh giao đất để thực hiện đấu giá khi chưa thực hiện bồi thường, hỗ trợ và di chuyển mộ mã trên khu đất dự kiến đưa ra đấu giá. Việc này vi phạm nghiêm trọng quy định tại Khoản 3 và Khoản 6 Điều 6 Quyết định số 07/2020/QĐ-UBND ngày 26/3/2020 của UBND tỉnh Bắc Ninh, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân có mộ phần trong khu vực dự án.

Những vi phạm này không chỉ ảnh hưởng đến tính pháp lý của dự án mà còn gây ra nhiều vấn đề về tâm linh, tín ngưỡng cho người dân địa phương khi không được thực hiện đúng quy trình di dời mộ phần.

Vi phạm trong quản lý đầu tư xây dựng công trình

Trong quá trình thi công xây dựng, Công ty Đại An và các đơn vị liên quan đã có nhiều vi phạm. Công ty Đại An chậm phê duyệt quyết toán bổ sung vốn đầu tư hoàn thành của dự án, ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả sử dụng vốn.

Công ty Tất Thắng (đơn vị thi công) và Ban quản lý khu vực phát triển đô thị Bắc Ninh giám sát thi công nghiệm thu không đúng quy định tại Nghị định 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 của Chính phủ. Cụ thể, có nhiều khối lượng được nghiệm thu không đúng, không chính xác như: Khối lượng Đèn chiếu sáng đường phố LED 150W, đầu cấp khô, ống ruột gà; Đơn giá của công tác đổ bê tông mặt đường giảm 50% vật liệu nhựa đường, 50% vật liệu gỗ chèn; Nghiệm thu quyết toán thừa giá trị cắt khe co giãn vì khối lượng này đã được tính toán trong đơn giá của bê tông mặt đường; Quyết toán khối lượng lắp đặt, sản xuất thanh truyền lực khe co không có trong thiết kế.

Ngoài ra, giá trị tư vấn QLDA, TVGS, tư vấn lập HSYC, đánh giá HSYC tính chưa đúng định mức của Bộ Xây dựng, chưa giảm trừ 2% thuế VAT một số gói thầu. Kết quả thanh tra chỉ ra giá trị chênh lệch khối lượng thi công và các chi phí khác giảm trừ là 843.500.000 đồng (bao gồm cả VAT). Dẫn đến, Công ty Đại An phải nộp bổ sung tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước số tiền 316.595.000đ.

Đáng chú ý, tại dự án có 02 trường hợp thực hiện việc xây dựng không đúng mẫu nhà được duyệt (hộ bà Lê Thị Tám và hộ ông Nguyễn Văn Tường). Tuy nhiên, UBND phường Phù Khê, Đội quản lý trật tự đô thị và Phòng Quản lý đô thị thành phố Từ Sơn (nay là Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị) chưa thiết lập biên bản yêu cầu dừng thi công xây dựng và xử lý vi phạm đối với các trường hợp vi phạm trên. Điều này thể hiện sự thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý trật tự xây dựng tại địa phương.

Xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan

Kết luận thanh tra đã chỉ rõ nguyên nhân chủ quan của các vi phạm là do các cơ quan, đơn vị, cá nhân không thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về quy hoạch, đất đai, xây dựng. Cụ thể:

Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Từ Sơn, UBND phường Phù Khê, UBND thành phố Từ Sơn, Sở Tài nguyên và Môi trường, Phòng Quản lý đô thị, Công ty TNHH Kiến trúc xây dựng Đông Dương và Công ty Đại An không thực hiện và thực hiện chưa đầy đủ các quy định của pháp luật về quy hoạch, đất đai, xây dựng.

Cán bộ chuyên môn chưa cập nhật đầy đủ chính sách quy định của pháp luật, dẫn đến việc tham mưu, thực hiện nhiệm vụ còn nhiều thiếu sót.

Để khắc phục hậu quả, Thanh tra tỉnh đã kiến nghị thu hồi vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh số tiền 316.595.000 đồng của Công ty Đại An để nộp bổ sung tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước. Hiện nay, đơn vị đã nộp đủ số tiền trên theo Quyết định số 41/QĐ-TTr.NV3 ngày 19/3/2025 của Chánh Thanh tra tỉnh. Kiến nghị các cơ quan, tổ chức liên quan xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có khuyết điểm được nêu trong Kết luận thanh tra và xử lý theo thẩm quyền.

Yêu cầu UBND thành phố Từ Sơn chỉ đạo Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị xem xét, xác minh, thiết lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Tất Thắng, Ban quản lý khu vực phát triển đô thị Bắc Ninh và Công ty Đại An trong công tác thi công, nghiệm thu công trình.

Đồng thười, kiến nghị Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước và khắc phục các hạn chế, vi phạm. Đồng thời, đề nghị Cục Thuế khu vực V lập kế hoạch thanh tra, kiểm tra nội dung thuế đối với hoạt động chuyển nhượng, kinh doanh bất động sản của Công ty Đại An theo kiến nghị tại Kết luận thanh tra số 15/KL-TTr.NV4 ngày 13/9/2022.