Chiếm 3.573,4 m² đất của tổ chức khác để xây dựng các công trình

Kết luận thanh tra số 44/KL-TTr ngày 22/5/2024 của Thanh tra tỉnh Yên Bái cho thấy, Công ty cổ phần Cao su Yên Bái đã sử dụng diện tích 1.829,2 m² đất nông nghiệp được UBND tỉnh cho thuê đất tại các xã Sơn Lương, Suối Quyền, huyện Văn Chấn và xã Lang Thíp, An Bình, huyện Văn Yên để xây dựng nhà làm việc và các công trình khác khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép, vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 12 Luật Đất đai năm 2013.

Công ty đã chiếm diện tích 3.573,4 m² đất của tổ chức khác (UBND thị trấn Nông trường Liên Sơn, Công ty cổ phần chè Liên Sơn) để xây dựng các công trình phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh khi chưa được UBND tỉnh cho thuê đất, vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 12 Luật Đất đai năm 2013.

Trụ sở Công ty Cổ phần Cao su Yên Bái. Ảnh: thuongtruong.com.vn

Buông lỏng quản lý, để vi phạm đất đai kéo dài mà không xử lý, giải quyết

Thanh tra tỉnh Yên Bái nêu rõ, từ năm 2016 đến thời điểm thanh tra, Công ty chưa có phương án sử dụng diện tích 48,72056 ha đất nông nghiệp được UBND tỉnh cho thuê đất tại xã Lang Thíp, huyện Văn Yên và 46,95106 ha tại xã Nghĩa Lộ, thị xã Nghĩa Lộ.

Công ty đã sử dụng diện tích 377,6744 ha đất để trồng cây Cao su khi chưa được UBND tỉnh cho thuê đất, nội dung này đã được Thanh tra Chính phủ chỉ ra tại Kết luận số 1452/KL-TTCP ngày 21/8/2020.

Trong những năm đầu thực hiện dự án, Công ty đã tạo nhiều công ăn việc làm cho người lao động, đặc biệt là người đồng bào dân tộc thiểu số (hằng năm chiếm trên 50% tổng số lao động làm việc tại Công ty). Tuy nhiên, những năm gần đây do hoạt động sản xuất, kinh doanh bị ảnh hưởng bởi yếu tố thị trường, dẫn tới có thời điểm Công ty hoạt động kém hiệu quả, nhu cầu sử dụng lao động có xu hướng giảm dần. Với nhu cầu sử dụng đất nông nghiệp lớn như hiện nay, những Dự án trồng cây Cao su trên địa bàn các huyện Văn Chấn, Văn Yên và thị xã Nghĩa Lộ chưa mang tính ổn định, chưa tạo nhiều công ăn việc làm cho người lao động và đóng góp chung cho sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Về nguyên nhân khách quan, Kết luận thanh tra đã chỉ ra diện tích đất được UBND tỉnh cho thuê tại xã Lang Thíp, huyện Văn Yên và xã Nghĩa Lộ, thị xã Nghĩa Lộ có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu không phù hợp, cây cao su không phát triển, dẫn đến có thời điểm Công ty không sử dụng đất.

Đối với diện tích đất Công ty đã xây dựng các công trình trên đất khi chưa được UBND tỉnh cho thuê đất tại Tổ 5 thị trấn Nông trường Liên Sơn, huyện Văn Chấn, để xảy ra vi phạm này có một phần nguyên nhân do UBND huyện Văn Chấn có thời điểm không kiểm tra, đôn đốc UBND thị trấn Nông trường Liên Sơn, về phía UBND thị trấn Nông trường Liên Sơn đã buông lỏng quản lý, không kịp thời tổ chức kiểm tra, xử lý theo chỉ đạo của UBND huyện Văn Chấn, để cho vi phạm về đất đai diễn ra trong thời gian dài mà không xử lý, giải quyết; có hành vi bổ sung, hoàn thiện hồ sơ, tài liệu nhằm đối phó với Đoàn thanh tra.

Đối với diện tích đất nông nghiệp Công ty đang sử dụng đế trồng cây Cao su khi chưa được UBND tỉnh cho thuê đất, vi phạm này có một phần nguyên nhân do khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng giữa người dân và Công ty. Cùng với đó còn có nguyên nhân do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền chưa thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra công tác quản lý, sử dụng đất của tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, trong đó có Công ty.

Đáng chú ý, Kết luận thanh tra cũng nhấn mạnh nguyên nhân là do Công ty cổ phần Cao su Yên Bái không chấp hành quy định của pháp luật về đất đai, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, chiếm đất sử dụng khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.

Trách nhiệm chính thuộc về Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Cao su Yên Bái

Theo Kết luận thanh tra, trách nhiệm chính để xảy ra những tồn tại, hạn chế, vi phạm trong việc quản lý, sử dụng đất đai của Công ty cổ phần Cao su Yên Bái thuộc về Tổng Giám đốc, Phó Tổng Giám đốc Công ty và các cá nhân có liên quan; ngoài ra, còn có trách nhiệm của Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch UBND phụ trách lĩnh vực đất đai, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường các huyện: Văn Yên, Văn Chấn và thị xã Nghĩa Lộ; Chủ tịch UBND và công chức Địa chính các xã: Sơn Lương, Suối Quyền và thị trấn Nông trường Liên Sơn, huyện Văn Chấn; Chủ tịch UBND và công chức Địa chính các xã: Lang Thíp, An Bình, huyện Văn Yên và các cá nhân có liên quan.

Từ những vi phạm trên, Thanh tra tỉnh yêu cầu Công ty cổ phần Cao su Yên Bái tiếp tục quản lý, sử dụng đúng mục đích, đúng ranh giới, diện tích đất đã được UBND tỉnh cho thuê đất tại thành phố Yên Bái, các huyện Văn Yên, Văn Chấn và thị xã Nghĩa Lộ.

Yêu cầu Công ty xác định nhu cầu sử dụng đất đối với diện tích hiện nay Công ty đang ngừng đầu tư, đã thanh lý tài sản và không sử dụng đất tại xã Lang Thíp, huyện Văn Yên và xã Nghĩa Lộ, thị xã Nghĩa Lộ, có văn bản trả lại đất cho Nhà nước để bàn giao đất cho địa phương quản lý, sử dụng hiệu quả, đúng quy định của pháp luật.

Tập trung nghiên cứu, xây dựng kế hoạch và các giải pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh đối với Dự án phát triển cây Cao su trên địa bàn tỉnh Yên Bái, nhằm thu hút nguồn lực lao động, tạo công ăn việc làm cho người lao động tại địa phương đóng góp chung cho sự phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.

Căn cứ kết quả thanh tra, Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương có liên quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất đai đối với các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý vi phạm theo quy định pháp luật.

Đối với UBND huyện Văn Chấn và UBND huyện Văn Yên tổ chức kiểm điểm, làm rõ và xem xét trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan để cho Công ty cổ phần Cao su Yên Bái xây dựng nhà làm việc trên diện tích đất nông nghiệp./.