Tăng vốn trái trái quy định

Theo Thanh tra thành phố, Công ty Yteco có tiền thân là Công ty Xuất nhập khẩu y tế. Năm 2001, khi cổ phần hóa, Yteco có 29% vốn điều lệ của cổ đông nhà nước do Công ty Dược Sài Gòn TNHH MTV (Sapharco) đại diện vốn. Năm 2020, Yteco thực hiện thủ tục tăng vốn điều lệ lần 2 với nhiều sai phạm, cụ thể:

Cuối tháng 9/2020, hội đồng quản trị (HĐQT) Yteco thống nhất biểu quyết phương án chào bán cổ phiếu riêng lẻ và thống nhất tổ chức đại hội đồng cổ đông bất thường năm 2020 thông qua việc chào bán cổ phiếu và phương án sử dụng vốn thu được.

Tháng 11/2020, sau khi xem xét công văn về phương án chào bán cổ phiếu riêng lẻ do hội đồng thành viên (HĐTV) Sapharco trình, Phó chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan đã kết luận, chỉ đạo: "Giao HĐTV Sapharco khẩn trương có văn bản gửi Yteco nêu rõ không đồng ý đối với báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2020, phương án chào bán cổ phiếu riêng lẻ để tăng vốn điều lệ, phương án sử dụng vốn thu đuợc và việc tổ chức đại hội đồng cổ đông bất thường…".

Từ chỉ đạo này, Sapharco đã có công văn đề nghị Yteco tạm ngưng tổ chức đại hội đồng cổ đông bất thường.

Tuy vậy, ngày 8/11/2020 đại hội đồng cổ đông bất thường của Yteco vẫn được tổ chức. Tiếp đó, HĐQT Yteco đã họp thông qua với tỉ lệ biểu quyết 5/5 thành viên HĐQT nhằm triển khai việc bán cổ phiếu và danh sách cổ đông mua cổ phần tăng thêm của Yteco. 

Cuối tháng 11/2020, Ủy ban Chứng khoán nhà nước có ý kiến về việc cần làm rõ nhiều nội dung trong hồ sơ đăng ký chào bán cổ phần riêng lẻ của Yteco.

Đáng nói là 2 đại diện được Sapharco (cổ đông lớn) cử tham gia đại hội lại bỏ phiếu tán thành việc tăng vốn điều lệ, từ đó dẫn đến phương án chào bán cổ phiếu riêng lẻ và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán được thông qua với tỉ lệ tán thành gần như tuyệt đối (hơn 99%).

Thanh tra TP khẳng định việc biểu quyết tán thành tăng vốn điều lệ của Yteco là chưa đúng với chỉ đạo của UBND TP. Tuy nhiên, sau đó đại diện vốn đã đăng ký mua 29% số cổ phần sẽ phát hành thêm nhằm đảm bảo không thay đổi tỉ lệ vốn nhà nước tại Yteco.

Công ty Xuất nhập khẩu Y tế TPHCM

Bán cổ phiếu không thông qua đấu giá

Thanh tra TP cũng phát hiện phương án bán cổ phiếu với giá 10.000 đồng/cổ phiếu thêm cho giới hạn 100 nhà đầu tư là cổ đông hiện hữu mà không xác định rõ về đối tượng và số lượng nhà đầu tư nào được mua, trong khi Yteco có 235 cổ đông hiện hữu tại thời điểm tổ chức đại hội đồng cổ đông. 

Đồng thời, một số cổ đông là nhà đầu tư có tên trong danh sách được mua cổ phần phát hành riêng lẻ đợt này (đã được HĐQT Yteco phê duyệt sau đó) có tham gia biểu quyết thuận phương án tăng vốn điều lệ tại đại hội đồng cổ đông là trái với quy định pháp luật chứng khoán và Luật doanh nghiệp.

Đáng lưu ý, giá bán cổ phiếu chỉ có 10.000 đồng/cổ phiếu là thấp "bất thường", trong khi giá giao dịch cổ phiếu Yteco vào tháng 9/2020 đã là 65.500 đồng/cổ phiếu. Và trước đó, giá giao dịch thành công của một số cổ đông đã là 82.300 đồng/cổ phiếu, 91.800 đồng/cổ phiếu.

Vì vậy, Thanh tra TP cho rằng: "Việc bán cổ phiếu phát hành thêm cho giới hạn dưới 100 nhà đầu tư với giá 10.000 đồng/cổ phiếu khi không tiến hành thẩm định giá trị doanh nghiệp, không thông qua hình thức đấu giá cổ phiếu là không đảm bảo quy định Luật chứng khoán dẫn đến chưa bảo đảm quyền và lợi ích của các cổ đông hiện hữu, trong đó có cổ đông nhà nước nếu phương án này thực hiện được".

Đối với sai phạm trong việc tăng vốn điều lệ, Chủ tịch UBND TP Phan Văn Mãi đã chỉ đạo "cần hủy bỏ phương án tăng vốn điều lệ" và "trường hợp Yteco tiếp tục thực hiện việc bán cổ phần thêm trái quy định pháp luật như đã nêu tại kết luận thanh tra có gây thiệt hại đến quyền lợi của cổ đông Yteco nói chung và cổ đông nhà nước nói riêng thì báo cáo UBND TP đề xuất chuyển cơ quan điều tra để xử lý…". Ngoài ra, kết luận thanh tra cũng chỉ ra nhiều sai sót trong việc quản lý sử dụng đất…

Kiểm điểm xử lý trách nhiệm những người liên quan đến sai phạm

Từ những sai phạm nêu trên, Thanh tra thành phố kiến nghị và đã được Chủ tịch UBND TP HCM đồng ý, cụ thể:

Giao Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường rà soát việc tham mưu cho UBND thành phố ban hành Quyết định 2853/2011 giao Yteco sử dụng đất tại số 76 Sương Nguyệt Ánh, quận 1 làm cao ốc văn phòng, qua đó đề xuất UBND thành phố xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan để kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất của Yteco tại các địa chỉ nhà đất nêu tại Kết luận thanh tra (bao gồm nhà đất tại địa chỉ 156 Pasteur, phường Bến Nghé, quận 1, do Sapharco quản lý, cho Công ty Việt Quang hợp tác kinh doanh); rà soát, xử lý các hợp đồng thuê đất đã ký kết với Yteco từ năm 2002 đến nay cho phù hợp quy định pháp luật hiện hành

Chủ tịch UBND thành phố, giao Giám đốc Sở Xây dựng chỉ đạo kiểm tra, xử lý các vi phạm về xây dựng tại các địa chỉ nhà đất của Yteco được nêu tại Kết luận thanh tra. Giám đốc Sở Y tế chỉ đạo Thanh tra sở tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động của các công ty dược trên địa bàn, đặc biệt là các công ty dược có vốn nhà nước, vốn của doanh nghiệp nhà nước.

Cục trưởng Cục Thuế TP HCM chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra quá trình sử dụng đất thực tế của Yteco, đối chiếu với thời điểm được giảm đơn giá thuê đất để xác định số tiền thuê đất phải nộp nhằm đảm bảo thu đúng, đủ tiền thuê đất và tiền chậm nộp ngân sách nhà nước; xác định đơn giá cho thuê đất (giai đoạn 2016-2020) tại 3 địa chỉ đất thuê của Yteco.

Cùng với đó, chỉ đạo kiểm tra việc chấp hành nghĩa vụ thuế trong hoạt động hợp tác kinh doanh giữa Yteco và Công ty TNHH mắt kính Việt Quang; việc thực hiện nghĩa vụ thuế của Yteco đối với ngân sách nhà nước niên độ từ năm 2014 cho đến thời điểm kiểm tra; việc xuất hóa đơn bán điện khi chưa đăng ký ngành nghề kinh doanh của Yteco để xử lý các vi phạm (nếu có) theo quy định của pháp luật.

Giám đốc Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức kiểm điểm và xử lý trách nhiệm các cơ quan, tổ chức, cá nhân có các sai phạm, thiếu sót được nêu tại Kết luận thanh tra theo thẩm quyền, phân cấp đúng quy định của pháp luật.

Thanh tra TP HCM theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận chỉ đạo nêu trên của Chủ tịch UBND TP HCM; tổng hợp, báo cáo kết quả cho UBND thành phố theo quy định.