Quá trình thực hiện việc giao đất nông nghiệp chưa đúng trình tự, thủ tục
Theo Kết luận thanh tra, về chủ trương của UBND tỉnh Tây Ninh và UBND huyện năm 2002 lập Dự án khai hoang 110 ha đất chưa sử dụng khu Tàn Dù, thuộc xã Thành Long, huyện Châu Thành để giao đất cho các hộ gia đình, cá nhân nghèo, không đất sản xuất là phù hợp với quy định của pháp luật tại thời điểm (Nghị định số 64/CP ngày 27/9/1993; Nghị định số 85/1999/NĐ-CP của Chính phủ; Luật Đất đai năm 1993, Luật Đất đai năm 2003) đã được khai hoang xong, nhưng chưa lập thủ tục bàn giao đất, chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 82 hộ gia đình, cá nhân.
UBND xã Thành Long năm 2002 xét giao đất nông nghiệp cho các đối tượng: hộ nghèo; gia đình chính sách; cán bộ xã, ấp thuộc diện khó khăn, không có đất sản xuất có nhu cầu sản xuất nông nghiệp, trên địa bàn xã là phù hợp với các quy định về đối tượng được giao đất nông nghiệp. Tuy nhiên, quá trình thực hiện việc giao đất nông nghiệp, UBND xã thực hiện khi không có Tờ trình, Phương án đề nghị UBND huyện giao đất nông nghiệp cho các hộ gia đình, cá nhân; UBND huyện không phân công đơn vị theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thực hiện dự án; không lưu trữ hồ sơ, tài liệu liên quan đến chủ trương thực hiện dự án; không ban hành Quyết định giao đất nông nghiệp và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 81 hộ gia đình theo quy định.
Ngoài ra, việc ban hành Quyết định giao đất cho ông Nguyễn Văn Thạnh không đúng trình tự, thủ tục theo quy định tại Điều 123 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29 tháng 10 năm 2004 của Chính phủ; không giao quyết định cho ông Thạnh, Quyết định giao đất sai vị trí đất, không xác định mốc giới, không bàn giao đất trên thực địa và chưa cấp Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất.
Việc UBND xã Thành Long thông báo cho 82 hộ gia đình, cá nhân về chủ trương sử dụng đất và sẽ thu hồi 82 ha; UBND huyện thông báo chấm dứt đầu tư, sản xuất trên toàn bộ khu đất Tàn Dù là phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai năm 2024.
Thực hiện chưa đúng quy định trong việc cho thuê đất, quản lý, sử dụng tiền cho thuê đất
Đối với việc cho thuê đất, Đoàn thanh tra nhận định, việc các hộ gia đình, sau khi được xét giao đất, nhưng không trực tiếp sản xuất mà uỷ quyền cho UBND xã đại diện ký hợp đồng cho Công ty đường Biên Hoà thuê là không phù hợp với chủ trương chung của Nhà nước; tuy nhiên, chủ trương này được UBND huyện thống nhất, ký xác nhận trong các hợp đồng cho thuê đất của UBND xã.
Mặt khác, việc UBND xã, ký hợp đồng cho thuê đất với Công ty đường Biên Hoà diện tích đất công do xã quản lý (khoảng 20 ha, ngoài diện tích 82 ha) mặc dù có xác nhận của UBND huyện, nhưng không qua hình thức đấu giá để nhận thầu là chưa đúng với quy định tại khoản 2, Điều 74, Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ.
Đối với tiền cho thuê đất từ Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã (tại khu đất Tàn Dù) là nguồn thu ngân sách, đã nộp vào ngân sách số tiền 1.932.510.000 đồng, còn lại số tiền 202.008.000 đồng, trong quá trình quản lý, sử dụng có xảy ra sai phạm thu chi để ngoài sổ sách kế toán, chi không đúng quy định; đã được Thanh tra huyện kiến nghị xử lý và Tòa án các cấp đã xét xử. Các cá nhân sai phạm đã thực hiện xong theo Bản án của Tòa án và quyết định xử lý kỷ luật của UBND xã.
Công ty đường Biên Hòa thuê đất để trồng mía sản xuất là đúng mục đích theo hợp đồng đã ký và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của huyện qua các thời kỳ.
Theo đánh giá của Thanh tra tỉnh Tây Ninh, nguyên nhân các thiếu sót, tồn tại, hạn chế, sai phạm nêu trên là do các tổ chức, cá nhân không thực hiện đúng các quy định của pháp luật về đất đai, về tài chính, mức độ là nghiêm trọng, tuy nhiên các cá nhân có sai phạm đã được Toà án nhân dân các cấp xét xử nghiêm minh.
Để khắc phục tình trạng trên, Thanh tra tỉnh Tây Ninh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo cho Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND tỉnh giao toàn bộ diện tích đất khu Tàn Dù (trừ diện tích đất đã hoán đổi cho Công ty đường Biên Hoà; diện tích nằm ngoài đường ranh Biên giới...) cho UBND huyện Châu Thành quản lý theo quy định; tăng cường công tác quản lý nhà nước về đất đai, tham mưu, triển khai, thực hiện tốt các quy định của Luật Đất đai năm 2024; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất của UBND các cấp theo quy định tại Điều 234 Luật Đất đai.
Đồng thời, kiến nghị Chủ tịch UBND huyện Châu Thành sau khi được UBND tỉnh giao đất khu Tàn Dù cho UBND huyện quản lý, có trách nhiệm xây dựng phương án quản lý, sử dụng đất hiệu quả theo đúng quy định của pháp luật; Tổ chức chấn chỉnh rút kinh nghiệm trong công tác quản lý đất công ở địa phương trong thời gian qua để thực hiện tốt hơn trong thời gian tới; chấn chỉnh trong việc quản lý lưu trữ hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc quản lý đất đai.