Ưu điểm, kết quả đạt được

Kết luận thanh tra nêu rõ, UBND huyện Việt Yên cơ bản đã thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định trong thực hiện dự án đo đạc bản đồ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện. Công tác đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính về cơ bản đã hoàn thành, đảm bảo theo tiến độ đề ra. Sản phẩm của dự án góp phần hoàn thiện hệ thống hồ sơ địa chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai; hệ thống mạng lưới điểm địa chính, bản đồ địa chính và hồ sơ địa chính được bổ sung và thay thế tài liệu cũ để đưa vào quản lý, sử dụng thống nhất trên phạm vi toàn huyện; là tài liệu quan trọng làm cơ sở phục vụ cho việc khai thác, sử dụng để thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến công tác đo đạc, bản đồ, quản lý nhà nước về đất đai, phục vụ công tác giải quyết các thủ tục hành chính về đất đai và phục vụ yêu cầu quản lý của một số cơ quan, đơn vị có liên quan; đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng đất thực hiện các quyền theo quy định pháp luật, hạn chế được các tranh chấp về đất đai, giúp cho công tác quản lý đất đai được chặt chẽ hơn.

Một số tồn tại, hạn chế

Tuy nhiên, việc thực hiện Dự án còn một số tồn tại hạn chế. Cụ thể, Dự án xây dựng hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu quản lý đất đai do UBND huyện Việt Yên làm chủ đầu tư thi công thời gian dài; công tác kê khai, lập hồ sơ cấp mới, cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSD đất) còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra (đến thời điểm thanh tra mới đạt 56% khối lượng của dự án được duyệt, tỷ lệ GCN đã cấp mới đạt 33%).

Quá trình triển khai thực hiện đo đạc bản đồ còn tồn tại chưa có chấp thuận bằng văn ản của Chủ đầu tư khi khối lượng thực tế thi công có thay đổi so với thiết kế kĩ thuật, dự toán đã được phê duyệt (Chủ đầu tư theo thẩm quyền đã chấp thuận và nghiệm thu theo khối lượng thực tế phát sinh); có hợp đồng thi công đo đạc, cấp giấy đã thực hiện xong từ năm 2010-2017 (các hợp đồng với 7 Công ty CP đầu tư và phát triển công nghệ Delta), tuy nhiên đến nay chưa được thanh lý hợp đồng.

Huyện Việt Yên, Bắc Giang. Ảnh: Hanhchinhcongvietyen

Nhận diện những nguyên nhân của tồn tại, hạn chế

Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế, kết luận thanh tra nhận định, về khách quan: Việc tổ chức kê khai, lập hồ sơ cấp GCNQSD đất kéo dài, gặp nhiều khó khăn. Nhiều nơi người dân không sử dụng đất nông nghiệp trong thời gian dài (nhất là các khu vực xã, thị trấn ven khu, cụm công nghiệp); nhiều diện tích bị ngập úng, không có bờ thửa rõ ràng; gây khó khăn cho công tác đo đạc, xác định chủ sử dụng. Bên cạnh đó, một bộ phận người dân ý thức phối hợp còn hạn chế, không kê khai, không hợp tác và tỏ thái độ không cần thiết khi thực hiện các thủ tục đăng ý đất đai…

Mặt khác, hiện trạng sử dụng đất có nhiều thay đổi không phù hợp và đúng theo GCN đã được cấp, có sai lệch về hình thửa, diện tích do chuyển nhượng, dồn điền đổi thửa, tự ý đổi ruộng, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất… nên việc xác minh nguồn gốc sử dụng đất, lập hồ sơ cấp GCN gặp nhiều khó khăn.

Tình hình đất đai trên địa bàn huyện Việt Yên nhìn chung có nhiều phức tạp (vi phạm đất đai, biến động không theo dõi chỉnh lý thường xuyên...); trong khi đó, hệ thống hồ sơ, tài liệu lưu trữ có nơi, có thời điểm không còn đầy đủ, công tác cấp GCNQSD đất một số năm trước còn có sai sót. Do đó, công tác kiểm tra, xét duyệt hồ sơ phức tạp và mất nhiều thời gian; nhất là đối với các trường hợp cấp lần đầu và diện tích, cạnh thửa tăng so với GCN đã cấp, hạn mức cấp (phải kiểm tra, xác minh, đối chiếu, giải trình...).

Nhiều thửa đất đang trong quá trình kê khai, thiết lập hồ sơ nhưng phải dừng lại do trong chỉ giới thu hồi đất thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội; do nhu cầu chuyển nhượng, mua bán đất đai liên tục và thường xuyên.

Cùng thời điểm, giai đoạn triển khai nhiều dự án, nhiệm vụ giải phóng mặt bằng với khối lượng và yêu cầu cao, trong khi đó cán bộ chuyên Phòng Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất, công chức địa chính các xã, thị trấn còn thiếu và kiêm nhiều công việc nên việc rà soát, thẩm tra hồ sơ đo đạc, cấp giấy, hướng dẫn, tháo gỡ các khó khăn trong cấp giấy còn chậm.

Thêm nữa, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 ảnh hưởng rất lớn đến việc kê khai, đăng ý hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đặc biệt là các thời điểm phải giãn cách xã hội.

Về nguyên nhân chủ quan, từ phía chính quyền: Công tác kê khai, cấp giấy chứng nhận sau đo đạc bản đồ địa chính tại một số địa phương chưa được quan tâm đúng mức. Biên chế và nhân lực của Phòng chuyên môn và của Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai huyện còn thiếu so với khối lượng công việc cần giải quyết, dẫn đến có khoảng thời gian công tác thẩm định và xét duyệt hồ sơ còn kéo dài và chưa kịp thời. Một số cán bộ chưa làm hết trách nhiệm trong tham mưu, quản lý, thực hiện các quy định của pháp luật về công tác đo đạc, cấp GCNQSD đất.

Về phía đơn vị tư vấn: Do dự án kéo dài, nguồn nhân lực của đơn vị tư vấn đôi lúc còn thiếu so với khối lượng công việc, một số cán bộ kinh nghiệm chưa cao nên cũng một phần ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện. Công tác theo dõi, chỉnh lý biến động có lúc chưa kịp thời. Nhiều thửa đất nông nghiệp đã thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển kinh tế xã hội thời điểm trước nhưng GCNQSD đất chưa chỉnh lý biến động, hồ sơ liên quan đến thu hồi đất có nơi không còn lưu trữ được. Do đó, khó khăn trong việc rà soát, đối ứng các thửa đất bị thu hồi và các thửa còn lại trên GCN.

Chủ tịch UBND huyện Việt Yên phải tăng cường kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện Dự án

Kết luận thanh tra của tỉnh Bắc Giang cũng nêu rõ trách nhiệm chung đối với tồn tại, thiếu sót nêu trên thuộc về UBND huyện, Chủ tịch UBND huyện, Phó Chủ tịch UBND huyện được giao phụ trách lĩnh vực Tài nguyên và Môi trường. Trách nhiệm trực tiếp thuộc về Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, lãnh đạo và công chức được giao thực hiện nhiệm vụ.

Thanh tra tỉnh kiến nghị về xử lý về hành chính: Yêu cầu UBND huyện Việt Yên, Chủ tịch UBND huyện Việt Yên, Phó Chủ tịch UBND huyện Việt Yên phụ trách lĩnh vực Tài nguyên và Môi trường nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo thực hiện dự án. Đề nghị Chủ tịch UBND huyện Việt Yên theo thẩm quyền xem xét trách nhiệm đối với tập thể và lãnh đạo phòng Tài nguyên và Môi trường và công chức có liên quan được giao thực hiện nhiệm vụ do để xảy ra những tồn tại, thiếu sót nêu trên.

Mặt khác, yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Việt Yên tăng cường kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện dự án; kịp thời xử lý, giải quyết những vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án. Chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường theo dõi chặt chẽ việc thực hiện của các nhà thầu; làm rõ trách nhiệm, tiến độ thực hiện hợp đồng thi công, những khó khăn, vướng mắc và xử lý theo quy định; phối hợp với các nhà thầu thi công, UBND các xã, thị trấn đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSD đất tại đơn vị đã hoàn thành việc đo đạc; nghiệm thu, thanh lý đối với các hợp đồng đã thực hiện xong hoặc không thể tiếp tục thực hiện.

“Chủ tịch UBND huyện Việt Yên có trách nhiệm tổ chức thực hiện các biện pháp xử lý nêu trên và báo cáo Thanh tra tỉnh trước ngày 30/5/2023”, yêu cầu từ Kết luận thanh tra của Thanh tra tỉnh Bắc Giang nêu rõ.