Trong bối cảnh nhu cầu về nước sạch và vệ sinh ngày càng được chú trọng, việc hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong lĩnh vực này đang trở thành điểm nóng thu hút sự quan tâm của cộng đồng. Trong số đó, Công ty Cổ phần nước sạch và vệ sinh nông thôn tỉnh Hải Dương (viết tắt là Công ty) đã được Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra và đưa ra kết luận về việc chấp hành quy định của pháp luật trong hoạt động sản xuất kinh doanh, thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước trong 03 năm (2020, 2021, 2022).

Vượt lưu lượng nước mặt được phép khai thác

Theo Kết luận thanh tra số 185/KL-TTr của Thanh tra tỉnh Hải Dương, trong 03 năm (2020, 2021 và 2022), Công ty đã thực hiện cơ bản đảm bảo các quy định của Bộ luật Lao động; thực hiện việc đăng ký, kê khai và nộp thuế tại Cục Thuế tỉnh Hải Dương, mở sổ sách kế toán, lập hóa đơn, chứng từ và thực hiện các nghĩa vụ tài chính đối với các khoản phải nộp: Thuế GTGT, thuế TNDN, thuế môn bài, thuế thu nhập cá nhân, thuế tài nguyên và phí cấp quyền khai thác nước cơ bản đảm bảo theo quy định của Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, Công ty đã phát sinh những tồn tại, thiếu sót đáng chú ý.

Một trong những vấn đề quan trọng nhất mà Thanh tra tỉnh đã chỉ ra đó là việc Công ty đã khai thác vượt lưu lượng nước mặt được phép khai thác, sử dụng theo giấy phép được cấp theo quy định tại Nghị định số 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ và Nghị định số 04/2022/NĐ- CP ngày 06/01/2022 của Chính phủ. Tổng lưu lượng nước mặt khai thác, sử dụng vượt quá lưu lượng cho phép trong 03 năm (2020, 2021 và 2022) là 851.916 m³. Cụ thể, năm 2020 vượt lưu lượng là 299.196 m³; năm 2021 vượt lưu lượng là 238.694 m³; năm 2022 vượt lưu lượng là 314.026 m³.

Công ty đã khai thác, sử dụng tài nguyên nước vượt quá lưu lượng quy định trong giấy phép được cấp có thẩm quyền cấp phép tại 04 trạm cấp nước sạch cho mục đích kinh doanh, dịch vụ và sản xuất phi nông nghiệp từ ngày 01/01/2020 đến 31/12/2022, trong đó có ngày lưu lượng khai thác, sử dụng vượt là 989 m³/ngày đêm.

Ngoài ra, Công ty thực hiện khai thác, sử dụng tài nguyên nước vượt quá lưu lượng quy định trong giấy phép được UBND tỉnh cấp với tổng lưu lượng khai thác vượt trong 03 năm là 851.916 m³ dẫn đến đến số tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước phải truy thu trong 3 năm là 1.778.932 đồng. Cụ thể, năm 2020 khai thác vượt lưu lượng là 299.196 m³; năm 2021 khai thác vượt lưu lượng là 238.694 m³; năm 2022 khai thác vượt lưu lượng là 314.026 m³.

Thanh tra tỉnh đã thống nhất số liệu về Doanh thu, chi phí trong 03 năm (2020, 2021 và 2022) để xác định số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm dựa trên Báo cáo tài chính của Công ty, hồ sơ, tài liệu do Công ty cung cấp. Theo đó, số lợi bất hợp pháp buộc phải nộp lại do Công ty thực hiện hành vi khai thác, sử dụng tài nguyên nước vượt quá lưu lượng quy định trong giấy phép được cấp có thẩm quyền cấp phép (tổng lưu lượng nước mặt Công ty khai thác, sử dụng vượt lưu lượng cho phép trong 03 năm là 851.916 m³) với tổng số tiền phải nộp lại là 240.582.004 đồng. Công ty phải nộp số tiền trên vào ngân sách Nhà nước khi có Quyết định xử phạt của cấp có thẩm quyền theo quy định, Kết luận thanh tra chỉ rõ.

Tổng lưu lượng nước mặt khai thác, sử dụng vượt quá lưu lượng cho phép trong 03 năm là 851.916 m3. (Ảnh minh họa, nguồn: nuocsachtphd.vhv.vn)

Kiểm tra, rà soát việc khai thác, sử dụng tài nguyên nước ngoài thời kỳ thanh tra

Tại Kết luận thanh tra, Thanh tra tỉnh đã đề xuất một số biện pháp xử lý nhằm khắc phục các hạn chế, thiếu sót của Công ty. Cụ thể, Công ty được yêu cầu kiểm tra, rà soát việc khai thác, sử dụng tài nguyên nước ngoài thời kỳ thanh tra và chấp hành nghiêm các quy định của Luật Tài nguyên nước và các văn bản hướng dẫn hiện hành. Thực hiện nghiêm các Ọuyết định thu hồi tiền và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước của cơ quan có thẩm quyền.

Đồng thời, Công ty phải niêm yết công khai Kết luận thanh tra và khẩn trương chỉ đạo, tổ chức thực hiện kết luận, kiến nghị thanh tra; có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục, xử lý đối với những hạn chế, thiếu sót, vi phạm trong công tác chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động sản xuất kinh doanh, thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước tại Công ty. Tổ chức họp kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo thẩm quyền được phân cấp hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý phù hợp đối với những tập thể, cá nhân đã có những hạn chế, thiếu sót.

Mặt khác, Thanh tra tỉnh kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh xử phạt theo thẩm quyền đối với hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tài nguyên nước của Công ty theo Biên bản vi phạm hành chính và Phiếu chuyển thông tin của Thanh tra tỉnh.

Nhìn chung, mặc dù Công ty đã thực hiện một số biện pháp để đảm bảo tuân thủ pháp luật, tuy nhiên, vấn đề về việc quản lý tài nguyên nước vẫn còn đối diện với nhiều thách thức. Việc thực hiện các biện pháp khắc phục và cải thiện là điều cần thiết để đảm bảo bền vững trong hoạt động sản xuất kinh doanh và bảo vệ môi trường.