Tuy nhiên, mặc dù dự án này có tiềm năng lớn, công tác giám sát đầu tư công, quản lý vốn và tiến độ thi công vẫn là vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng. Tác giả bài viết sẽ đi sâu vào phân tích các cơ hội và thách thức trong quá trình thực hiện dự án này từ góc nhìn thanh tra.

Nhà thầu tập trung máy móc, thiết bị triển khai thi công công trình. Ảnh: Nhân dân

Vai trò chiến lược và muôn vàn thách thức của nhà ga hàng hóa sân bay Cát Bi

Nhà ga hàng hóa sân bay Cát Bi, với diện tích hơn 10.000 m² và công suất thiết kế lên đến hàng trăm nghìn tấn hàng hóa mỗi năm, không chỉ là một công trình giao thông mà còn có vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của Hải Phòng và khu vực miền Bắc. Với vị trí chiến lược gần các khu công nghiệp lớn như VSIP Hải Phòng, khu công nghiệp Nomura, nhà ga này dự kiến sẽ giúp giải quyết nhu cầu vận chuyển hàng hóa xuất khẩu ngày càng tăng, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất, chế biến và xuất khẩu hàng hóa. Dự án này không chỉ đáp ứng nhu cầu vận tải mà còn thúc đẩy sự phát triển của ngành logistics, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam.

Dù mang lại nhiều kỳ vọng, nhà ga hàng hóa sân bay Cát Bi đối mặt với một số thách thức lớn về quản lý đầu tư công:

Như nhiều dự án khác trong lĩnh vực giao thông, việc quản lý tiến độ và ngân sách luôn là một bài toán khó. Các dự án lớn như nhà ga hành khách T3 sân bay Tân Sơn Nhất đã từng vấp phải vấn đề đội vốn và tiến độ chậm. Điều này không chỉ làm tăng chi phí mà còn ảnh hưởng đến kế hoạch phát triển chung của khu vực và quốc gia.

Với tổng mức đầu tư lên tới 724 tỷ đồng, việc quản lý và phân bổ vốn cần phải minh bạch và hiệu quả. Thanh tra cần giám sát chặt chẽ quy trình phân bổ nguồn vốn để tránh thất thoát, đảm bảo mỗi đồng tiền chi ra đều mang lại giá trị thực tế.

Vai trò thanh tra và bài học từ các dự án tương tự

Thanh tra đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giám sát các dự án đầu tư công. Các cơ quan thanh tra phải thực hiện kiểm tra định kỳ và giám sát chất lượng công trình trong suốt quá trình thi công. Đồng thời, các cơ quan này cũng phải đảm bảo quy trình đấu thầu và lựa chọn nhà thầu minh bạch, không có sự can thiệp, thao túng từ các yếu tố bên ngoài.

Bài học từ các dự án thất bại vẫn còn hiện hữu trước mắt chúng ta như Dự án cải tạo nhà ga Tân Sơn Nhất đã phải đối mặt với các chỉ trích liên quan đến việc thiếu giám sát và quản lý lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng đội vốn và kéo dài tiến độ. Đây là bài học cần thiết để các cơ quan thanh tra cần rút kinh nghiệm, tránh lặp lại các sai sót tương tự trong dự án Cát Bi.

Bên cạnh đó, Nhà ga T2 sân bay Nội Bài, lại là một trong những dự án thành công, đã hoàn thành đúng tiến độ và đạt hiệu quả kinh tế cao nhờ vào việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình giám sát và quản lý tài chính minh bạch. Đây là một mô hình cần được áp dụng cho nhà ga Cát Bi.

Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý

Để đảm bảo dự án nhà ga hàng hóa sân bay Cát Bi đạt được mục tiêu đề ra, một số giải pháp quản lý cần được triển khai:

Ứng dụng công nghệ trong giám sát: Việc áp dụng các hệ thống giám sát thông minh như AI và GIS trong việc theo dõi tiến độ thi công và chất lượng công trình sẽ giúp phát hiện các vấn đề kịp thời, đồng thời giảm thiểu các rủi ro không đáng có.

Giám sát định kỳ và công khai báo cáo: Các cơ quan thanh tra cần thực hiện kiểm tra định kỳ và công khai kết quả báo cáo để tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý dự án. Điều này không chỉ giúp đảm bảo tiến độ mà còn tạo sự đồng thuận từ phía người dân và các bên liên quan.

Cơ chế thưởng phạt rõ ràng: Một cơ chế thưởng phạt hợp lý sẽ khuyến khích các nhà thầu làm việc hiệu quả, đúng tiến độ và chất lượng. Đồng thời, các nhà thầu vi phạm sẽ phải chịu các hình thức xử lý nghiêm khắc.

Có thể nói, nhà ga hàng hóa sân bay Cát Bi là một dự án chiến lược, có tầm quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của Hải Phòng và khu vực miền Bắc. Tuy nhiên, để dự án này thành công và đem lại hiệu quả cao, công tác thanh tra và giám sát đầu tư công là yếu tố không thể thiếu. Thanh tra cần đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo tiến độ, chất lượng và sự minh bạch trong suốt quá trình thực hiện dự án. Chỉ khi đó, nhà ga hàng hóa sân bay Cát Bi mới có thể trở thành một công trình điển hình cho sự phát triển hạ tầng giao thông hàng không Việt Nam.