Theo đó, Thông báo Kết luận thanh tra số 579/TB-TTr của Thanh tra tỉnh đã chỉ ra hàng loạt tồn tại hạn chế tại Dự án đầu tư mở rộng khai thác và chế biến đá xây dựng tại thôn 4, xã Lộc Thành, huyện Bảo Lâm của Công ty TNHH Hoàng Hậu Phố (sau đây gọi tắt là Công ty). Cụ thể, về tiến độ đầu tư dự án, Công ty chưa thực hiện đầy đủ các hạng mục đầu tư và tiến độ đầu tư chậm hơn 08 năm so với thời gian theo Giấy chứng nhận đầu tư nhưng không lập thủ tục để xin phép điều chỉnh, gia hạn tiến độ đầu tư.

Về việc chấp hành trình tự, thủ tục và các quy định của pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản, đối với lĩnh vực đất đai, Công ty chưa thực hiện thuê đất, góp vốn quyền sử dụng đất, chuyển mục đích đất theo quy định nhưng đã tiến hành khai thác là không thực hiện đúng Giấy phép khai thác khoáng sản số 04/GP-UBND ngày 02/5/2013 của UBND tỉnh.

Đối với  xây dựng cơ bản mỏ, khai thác và báo cáo kết quả trong hoạt động khai thác khoáng sản, Công ty xây dựng công trình, khai thác và chế biến khoáng sản khi chưa đăng ký, thông báo cho cơ quan có thẩm quyền về ngày bắt đầu xây dựng mỏ và khai thác mỏ.

Từ năm 2013 đến tháng 11/2019, Công ty không thực hiện báo cáo định kỳ hoạt động khai thác khoáng sản và không lập, quản lý, báo cáo, lưu trữ về bản đồ hiện trạng mỏ, bản vẽ mặt cắt hiện trạng khu vực được phép khai thác và thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản là vi phạm các quy định của Điều 63 Luật Khoáng sản và Thông tư số 61/2017/TT-BTNMT ngày 22/12/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định quy trình, phương pháp xác định và các biểu mẫu thống kê sản lượng khoáng sản khai thác thực tế.

Ngoài ra, Công ty chưa thực hiện công bố tiêu chuẩn, chất lượng hàng hóa; chưa thực hiện chứng nhận hợp quy và công bố hợp quy đối với sản phẩm theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm hàng hóa vật liệu xây dựng (QCVN 16:2017/BXD) ban hành kèm theo Thông tư số 10/2017/TT-BXD ngày 29/9/2017 của Bộ Xây dựng.

Về thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản, Công ty không thực hiện quan trắc, giám sát môi trường từ năm 2018 đến năm 2019; chưa nộp 123.067.500 đồng tiền ký quỹ bảo vệ môi trường.

Dự án có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Qua thanh tra, kiến nghị UBND tỉnh giao Thanh tra tỉnh chuyển hồ sơ sang Công an tỉnh để xem xét, xử lý theo thẩm quyền.

Về sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, Công ty lập hộ chiếu nổ mìn chưa đầy đủ các nội dung theo quy định tại khoản 5 Điều 17 Quyết định số 51/2008/QĐ-BCT ngày 30/12/2008 của Bộ Công Thương; không cung cấp được hồ sơ, văn bằng, chứng chỉ của chỉ huy nổ mìn, nhân viên thực hiện nổ mìn theo quy định tại khoản 4 Điều 21 Nghị định số 39/2009/NĐ-CP của Chính phủ và Điều 4 Nghị định số 71/2018/NĐ-CP của Chính phủ; không lưu trữ hồ sơ về hoạt động vật liệu nổ công nghiệp như phương án nổ mìn, hợp đồng mua bán vật liệu nổ công nghiệp, phương án ứng phó sự cố trong hoạt động liên quan đến sử dụng vật liệu nổ công nghiệp theo quy định tại Điều 8 và Điều 22 Nghị định số 39/2009/NĐ-CP.

Về hoạt động khai thác khoáng sản, Công ty không kê khai nộp thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường đối với khối lượng 36.083m³ tương ứng với số tiền 519.765.200 đồng (trong đó: thuế tài nguyên 360.830.000 đồng; phí bảo vệ môi trường 158.765.200 đồng) là có dấu hiệu hành vi trốn thuế theo quy định tại khoản 1, 2, 3 Điều 108 Luật Quản lý thuế năm 2006 và khoản 1, 2, 3 Điều 143 Luật Quản lý thuế năm 2019. Sau khi Chánh Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 01/QĐ-XPVPHC ngày 26/4/2019 tước giấy phép khai thác, Công ty không chấp hành nộp giấy phép mà vẫn tiếp tục khai thác với khối lượng khoảng 4.877m³ đá là vi phạm các quy định của pháp luật về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên.

Về việc chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản, Công ty ký hợp đồng ngày 10/3/2019 với Công ty TNHH SH Thái Nguyên chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản trên diện tích 03 ha khi chưa đủ điều kiện để khai thác khoáng sản là không thực hiện đúng quy định tại Điều 37 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản.

Hạn chế trong nghiên cứu, nắm bắt các quy định của pháp luật và yếu kém trong quản trị doanh nghiệp

Nguyên nhân dẫn đến các tồn tại, hạn chế, Thanh tra tỉnh cho rằng việc nghiên cứu, nắm bắt các quy định của pháp luật liên quan đến lĩnh vực hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty còn hạn chế, cũng như sự yếu kém quản trị doanh nghiệp của Công ty, đã dẫn đến các tồn tại, hạn chế nêu trên.

Trong quá trình triển khai thực hiện Dự án đầu tư và Giấy phép khai thác khoáng sản, Công ty không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về khai thác khoáng sản, đất đai, bảo vệ môi trường và thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước; không chấp hành nghiêm quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Chánh Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường.

“Trách nhiệm chính đối với tồn tại, hạn chế nêu trên thuộc về Công ty TNHH Hoàng Hậu Phố. UBND huyện Bảo Lâm chịu trách nhiệm do không kịp thời đôn đốc Công ty chấp hành đúng quy định trong quản lý sử dụng đất đai và quản lý bảo vệ môi trường.” Kết luận của Thanh tra tỉnh khẳng định.

Từ kết quả thanh tra nêu trên, Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh:

Thứ nhất, Dự án đầu tư mở rộng khai thác và chế biến đá xây dựng của Công ty TNHH Hoàng Hậu Phố tại thôn 4, xã Lộc Thành, huyện Bảo Lâm có nhiều sai phạm theo các quy định về đất đai, khai thác khoáng sản, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp và các quy định về thuế,… căn cứ quy định tại Điều 47 và Điều 48 Luật Đầu tư năm 2020 thì phải đến mức chấm dứt hoạt động đầu tư và thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản số 04/GP-UBND ngày 02/5/2013 của UBND tỉnh đã cấp cho Công ty.

Do vậy, Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND tỉnh thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản số 04/GP-UBND ngày 02/5/2013 của UBND tỉnh đã cấp cho phép Công ty được khai thác đá andesit làm vật liệu xây dựng tại mỏ đá thôn 4, xã Lộc Thành, huyện Bảo Lâm; giao Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu thủ tục chấm dứt hoạt động đầu tư dự án của Công ty. Đồng thời, tham mưu UBND tỉnh thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư số 42121000877 đã cấp cho Công ty.

Thứ hai, chỉ đạo Cục Thuế tỉnh, theo dõi, đôn đốc, thu số tiền Công ty còn nợ ngân sách Nhà nước.

Thứ ba, chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Cục Thuế tỉnh đôn đốc Công ty nộp số tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và các khoản phải nộp khác vào ngân sách Nhà nước; tính toán, xác định số lợi bất hợp pháp Công ty có được do khai thác khoáng sản khi đã bị tước Giấy phép khai thác khoáng sản số 04/GP-UBND ngày 02/5/2013 của UBND tỉnh.

Thứ tư, qua thanh tra cho thấy, Công ty chưa đủ điều kiện khai thác khoáng sản do chưa hoàn thành các thủ tục pháp lý theo quy định của Luật Đất đai, nhưng đã được cấp giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp theo quy định hiện hành và đã được sử dụng vật liệu nổ công nghiệp để khai thác khoáng sản là chưa phù hợp, gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản.

Do đó, kiến nghị UBND tỉnh giao Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND tỉnh kiến nghị Chính phủ điều chỉnh, bổ sung quy định cấp giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp khi các đơn vị khai thác khoáng sản hoàn thành các thủ tục pháp lý theo quy định của Luật Đất đai, đủ điều kiện khai thác khoáng sản, tránh trường hợp doanh nghiệp chưa thực hiện đầy đủ thủ tục theo quy định của Luật Đất đai nhưng đã tiến hành khai thác khoáng sản như trường hợp của Công ty TNHH Hoàng Hậu Phố.

Thứ năm, việc Công ty không kê khai sản lượng khoáng sản khai thác để nộp thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường (theo tính toán của Cục Thuế tỉnh, số tiền thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường Công ty phải nộp đối với khối lượng 36.083m³ tương ứng với số tiền 519.765.200 đồng), có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự về thuế. Do đó, Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh giao Thanh tra tỉnh chuyển hồ sơ sang Công an tỉnh để xem xét, xử lý theo thẩm quyền.