Lãng phí 7 nhà văn hóa

Ngày 15/1/2025, Chánh Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nam Định Phạm Đức Hiệp đã ban hành Thông báo kết luận thanh tra số 05/TB-TTra về việc chấp hành pháp luật đất đai tại xã Hải Phong, huyện Hải Hậu. Kết quả thanh tra cho thấy nhiều tồn tại, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác quản lý đất đai tại địa phương này.

Điểm đáng chú ý nhất trong kết luận thanh tra là việc UBND xã Hải Phong đã không xử lý dứt điểm 7 trường hợp vi phạm pháp luật đất đai trong giai đoạn từ ngày 01/01/2018 đến ngày 31/12/2023. Đây là những vi phạm đã kéo dài nhiều năm nhưng không được xử lý triệt để, bao gồm các hộ: Lê Hải, Trần Văn Đoàn, Phạm Văn Bình, Nguyễn Văn Khương, Phạm Văn Huynh, Trịnh Văn Đam và Phạm Duy Khánh.

Không chỉ vậy, Chủ tịch UBND xã còn ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) đối với 7 trường hợp vi phạm chưa đúng quy định như: xử phạt VPHC không được quy định tại Nghị định xử phạt VPHC trong lĩnh vực đất đai; xử phạt trong trường hợp quá thời hạn xử phạt VPHC; xử phạt không đúng thẩm quyền; xử phạt không đúng hành vi VPHC. Tuy nhiên, sau khi phát hiện sai sót trên thì Chủ tịch UBND xã đã ban hành các quyết định hủy bỏ các quyết định xử phạt VPHC này.

Theo đánh giá của đoàn thanh tra, việc xử lý vi phạm pháp luật về đất đai của UBND xã Hải Phong chưa triệt để. Chủ tịch UBND xã chưa thực hiện hết trách nhiệm trong việc kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai quy định tại Điều 208 của Luật Đất đai năm 2013 (nay là khoản 1 Điều 241 của Luật Đất đai năm 2024).

Kết luận thanh tra còn chỉ ra rằng sau khi sáp nhập thôn, xóm, hiện nay xã Hải Phong còn 7 nhà văn hóa dư thừa nhưng UBND xã chưa có phương án xử lý. Đáng báo động hơn, các cơ sở này vẫn đang trong tình trạng thôn, xóm cho hộ gia đình cá nhân tự sử dụng mà không có sự quản lý chặt chẽ.

Đối với 9 nhà văn hóa xóm (xây dựng, cải tạo trước năm 2013) và 1 khu xử lý rác thải (xây dựng năm 2011), UBND xã Hải Phong chưa báo cáo UBND huyện để UBND huyện tổng hợp gửi Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo UBND tỉnh đồng ý chủ trương cho lập thủ tục công nhận quyền sử dụng đất tại Thông báo số 183/TB-UBND ngày 25/10/2018.

Theo quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030, các công trình này đã được cập nhật theo hiện trạng sử dụng đất và đưa vào quy hoạch là đất DSH (đất sinh hoạt cộng đồng) và đất DRA (đất bãi rác). Tuy nhiên, riêng Nhà văn hóa xóm 2 đang được cập nhật là đất ONT (đất ở nông thôn) là chưa đúng quy định tại Thông tư số 27/2018/TT-BTNMT ngày 14/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Trụ sở UBND xã Hải Phong. Ảnh: ITN

Thiếu sót trong công tác quản lý đất đai

Một vấn đề nghiêm trọng khác được chỉ ra trong kết luận thanh tra là việc Ban quản lý dự án Các công trình điện miền Bắc thuộc Tổng công ty truyền tải điện quốc gia đã san lấp toàn bộ khu đất được GPMB (giải phóng mặt bằng) để thực hiện dự án Trạm biến áp 220kV Hải Hậu và đường dây đấu nối khi chưa hoàn thiện thủ tục về đất đai.

Trong trường hợp này, UBND xã Hải Phong chưa có biện pháp xử lý hoặc báo cáo UBND huyện đôn đốc Ban quản lý dự án lưới điện hoàn thiện các thủ tục về đất đai theo quy định, dẫn đến tình trạng vi phạm kéo dài.

Ngoài những vấn đề nêu trên, đoàn thanh tra còn phát hiện nhiều thiếu sót khác trong công tác quản lý đất đai tại xã Hải Phong như:

Quản lý hồ sơ địa chính lỏng lẻo, cán bộ địa chính xã chưa cập nhật chỉnh lý hồ sơ địa chính để phục vụ cho yêu cầu quản lý đất đai ở địa phương theo quy định tại Điều 6, Điều 27 Thông tư số 24/2024/TT-BTNMT ngày 19/5/2024 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường.

Thiếu sót trong công tác giải quyết đơn thư, UBND xã không mở Sổ tiếp nhận, theo dõi tiếp nhận xử lý đơn thư và Sổ Tiếp công dân các năm 2018, 2019. Điều này làm giảm hiệu quả trong việc giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo và tranh chấp đất đai.

Kết luận thanh tra đã chỉ rõ trách nhiệm về những khuyết điểm, tồn tại nêu trên thuộc về Chủ tịch UBND xã, Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách lĩnh vực đất đai, cán bộ địa chính xã tại các thời kỳ để xảy ra khuyết điểm, tồn tại.

Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hải Hậu có trách nhiệm trong việc chưa sát sao hướng dẫn, đôn đốc UBND xã Hải Phong tổng hợp, báo cáo đầy đủ các công trình chưa hoàn thiện thủ tục về đất đai để báo cáo UBND huyện, Sở Tài nguyên và Môi trường trình UBND tỉnh xem xét, xử lý.

Từ những tồn tại, khuyết điểm trên, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu cụ thể UBND xã Hải Phong phải lập kế hoạch khắc phục các tồn tại, khuyết điểm đã nêu; có phương án xử lý cụ thể đối với 7 nhà văn hóa dư thừa, tránh để hoang hóa, lãng phí đất. Hoàn thiện hồ sơ đăng ký đất đai lần đầu đối với 9 nhà văn hóa xóm và lập thủ tục đề nghị cấp GCNQSD đất đối với khu xử lý rác thải.

Tăng cường kiểm tra, xử lý dứt điểm các vi phạm pháp luật đất đai, trong đó có 7 trường hợp vi phạm đã nêu trên, thời hạn trong quý I năm 2025. Tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể cá nhân để xảy ra các tồn tại, khuyết điểm nêu trong kết luận thanh tra; báo cáo kết quả thực hiện bằng văn bản về Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Hải Hậu thời hạn trong quý I năm 2025.

Cùng với đó, đoàn thanh tra cũng đề nghị UBND huyện Hải Hậu chỉ đạo UBND xã Hải Phong thực hiện đầy đủ các nội dung kiến nghị tại Kết luận thanh tra; chỉ đạo tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến tồn tại, khuyết điểm đã nêu tại Kết luận thanh tra, thời hạn trong quý I năm 2025.

Kết luận thanh tra này là một hồi chuông cảnh báo đối với công tác quản lý đất đai tại xã Hải Phong nói riêng và huyện Hải Hậu nói chung. Việc để 7 trường hợp vi phạm kéo dài trong suốt 6 năm mà không xử lý dứt điểm phản ánh sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong thực thi pháp luật đất đai.

Để khắc phục tình trạng này, UBND xã Hải Phong cần nghiêm túc thực hiện các kiến nghị của đoàn thanh tra, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng đất trên địa bàn, đảm bảo tuân thủ đúng quy định của Luật Đất đai năm 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành.