Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu thực hiện nghi thức phát động phong trào “Bình dân học vụ số” - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Với tinh thần "Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu"

Ngày 26/3/2025, tại Đại học Bách khoa Hà Nội, một sự kiện mang tính bước ngoặt đã diễn ra khi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Lễ phát động phong trào "Bình dân học vụ số" và chính thức ra mắt nền tảng cùng tên tại địa chỉ https://binhdanhocvuso.gov.vn/.

Tham dự buổi lễ có các lãnh đạo cấp cao như Nguyễn Trọng Nghĩa - Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Nguyễn Xuân Thắng - Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an, cùng đại diện các bộ, ngành và địa phương. Sự hiện diện của những nhân vật chủ chốt trong Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cho thấy tầm quan trọng chiến lược của phong trào này. Nền tảng "Bình dân học vụ số", do Bộ Công an phối hợp với Đại học Bách khoa Hà Nội xây dựng, sẽ chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/4/2025, hứa hẹn trở thành công cụ then chốt trong việc nâng cao năng lực số cho người dân trên khắp cả nước.

Phong trào "Bình dân học vụ số" được lấy cảm hứng từ phong trào "Bình dân học vụ" lịch sử do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi xướng cách đây 80 năm. Khi đó, sau ngày độc lập, hơn 95% dân số Việt Nam mù chữ, và "giặc dốt" được xem là một trong những kẻ thù nguy hiểm nhất, bên cạnh "giặc đói" và "giặc ngoại xâm".

Với tinh thần "Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu", phong trào năm xưa đã giúp hàng triệu người dân biết đọc, biết viết chỉ trong thời gian ngắn, tạo nền tảng cho sự nghiệp xây dựng đất nước. Nay, trong kỷ nguyên số, "giặc dốt" mang một hình hài mới - sự thiếu hụt kỹ năng số - và phong trào "Bình dân học vụ số" ra đời để đối mặt với thách thức này. Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: "Nếu khoa học, công nghệ và chuyển đổi số là động lực phát triển, thì không thể thiếu một xã hội số toàn diện, và điều đó bắt đầu từ việc phổ cập tri thức số cho mọi người dân."

Ý nghĩa lịch sử của phong trào không chỉ nằm ở sự kế thừa mà còn ở cách nó mở ra một hướng đi mới. Tổng Bí thư Tô Lâm từng nhận định: "Đây là cầu nối giữa quá khứ và tương lai, không chỉ là một sáng kiến giáo dục mà còn là nền tảng để xây dựng một xã hội giàu tri thức và sức mạnh công nghệ." Với tinh thần đó, phong trào không chỉ hướng tới việc "xóa mù" về kỹ năng số mà còn khơi dậy tinh thần tự học, tự chủ và đoàn kết của toàn dân, như cách mà phong trào cũ đã làm được trong những ngày đầu lập quốc.

Để triển khai phong trào hiệu quả, sự phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương đóng vai trò then chốt. Bộ Công an, với vai trò cơ quan thường trực của Đề án 06, đã phối hợp chặt chẽ với Đại học Bách khoa Hà Nội để xây dựng nền tảng "Bình dân học vụ số". Trong tương lai, Bộ sẽ làm việc với Bộ Khoa học và Công nghệ để thiết lập các quy chuẩn kỹ thuật, đảm bảo nền tảng này kết nối mượt mà với các hệ thống số khác trên toàn quốc.

Bộ Giáo dục và Đào tạo được giao nhiệm vụ phối hợp xây dựng khung năng lực số và tài liệu học tập phù hợp cho từng nhóm đối tượng, từ học sinh, sinh viên đến người lao động và cán bộ công chức. Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương sẽ giám sát, đôn đốc và định hướng truyền thông để phong trào lan tỏa sâu rộng.

Ý nghĩa lịch sử của phong trào không chỉ nằm ở sự kế thừa mà còn ở cách nó mở ra một hướng đi mới.

Các địa phương cũng không đứng ngoài cuộc.

UBND TP. Hà Nội và các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng được yêu cầu hỗ trợ Đại học Bách khoa Hà Nội trong việc phát triển cơ sở vật chất, trong khi tỉnh Hưng Yên sẽ đồng hành trong dự án xây dựng cơ sở 2 của trường. Vai trò của chính quyền địa phương còn thể hiện ở việc triển khai mô hình "đi từng ngõ, đến từng nhà, hướng dẫn từng người", đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau, đặc biệt là những người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo. Thủ tướng nhấn mạnh rằng phong trào cần mang lại lợi ích thiết thực, hài hòa giữa cá nhân và tập thể, đồng thời gắn với các ngày lễ lớn trong năm 2025 và chào mừng Đại hội Đảng lần thứ XIV.

Thành tựu chuyển đổi số thời gian qua là tiền đề để phong trào này phát triển. Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng kể: hạ tầng 5G được thương mại hóa, 96,4% thôn bản có Internet cáp quang, kinh tế số chiếm 18,3% GDP, và hơn 93 triệu lượt truy cập Cổng Dịch vụ công quốc gia qua VNeID. Các nền tảng học trực tuyến như One Touch, MobiEdu đã đào tạo hơn 1,2 triệu lượt cán bộ và phổ cập kỹ năng số cho hơn 40 triệu người. Tuy nhiên, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức: nhận thức về chuyển đổi số chưa đồng đều, dữ liệu số còn phân tán, và nhân lực chuyên trách vẫn thiếu. Phong trào "Bình dân học vụ số" được kỳ vọng sẽ là lời giải cho những bài toán này.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Lễ phát động phong trào "Bình dân học vụ số" và chính thức ra mắt nền tảng cùng tên tại địa chỉ https://binhdanhocvuso.gov.vn

Với tinh thần "Triển khai nhanh chóng - Kết nối rộng khắp - Ứng dụng thông minh", phong trào đặt mục tiêu trở thành một cuộc cách mạng toàn dân, tương tự như phong trào "Bình dân học vụ" năm xưa. Thủ tướng kêu gọi mỗi cán bộ, đảng viên tiên phong gương mẫu, mỗi người dân chủ động học hỏi, và các tổ chức, doanh nghiệp cùng chung tay. Ông nhấn mạnh rằng đây không chỉ là nhiệm vụ chính trị mà còn là "mệnh lệnh của trái tim", đòi hỏi sự quyết liệt và sáng tạo để biến Việt Nam thành một quốc gia số mạnh mẽ, sẵn sàng hội nhập và phát triển.

Phong trào "Bình dân học vụ số" không chỉ là một sáng kiến kỹ thuật mà còn là biểu tượng của khát vọng dân tộc. Nó kết nối bài học từ quá khứ với tầm nhìn tương lai, biến tri thức và công nghệ thành chìa khóa mở ra cánh cửa thịnh vượng. Với sự đồng lòng của toàn dân và sự dẫn dắt của Đảng, Nhà nước, phong trào này hứa hẹn sẽ tạo nên một làn sóng đổi mới mạnh mẽ, đưa Việt Nam tiến xa trên bản đồ thế giới trong kỷ nguyên số./.