4 hình thức công khai kết luận thanh tra

Luật Thanh tra năm 2010 và hiện hành đều quy định, kết luận thanh tra phải được công khai, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Nghị định 86/2011/NĐ-CP của Chính phủ quy định, trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày ký kết luận thanh tra, người ra kết luận thanh tra có trách nhiệm thực hiện việc công khai kết luận thanh tra; việc công khai được thực hiện bằng hình thức công bố tại cuộc họp.

Đồng thời, người ra kết luận thanh tra lựa chọn ít nhất một trong các hình thức khác như: Thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng; đưa lên Trang thông tin điện tử của cơ quan thanh tra, cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành hoặc cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp; niêm yết kết luận thanh tra tại trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra.

Thông tư số 06/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 của Thanh tra Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động của Đoàn thanh tra và trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra hướng dẫn cụ thể về công khai kết luận thanh tra tại Điều 47.

Đó là, ngoài hình thức “Công bố tại cuộc họp với thành phần bao gồm người ra quyết định thanh tra, Đoàn thanh tra, đối tượng thanh tra, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan hoặc tổ chức họp báo” như quy định tại điểm a khoản 2 Điều 39 của Luật Thanh tra, người ra quyết định thanh tra phải thực hiện một trong các hình thức công khai sau:

(1) Thông báo trên ít nhất một trong các phương tiện thông tin đại chúng (gồm: báo nói, báo hình, báo viết, báo điện tử); thời gian thông báo trên báo nói, báo hình ít nhất 2 lần phát sóng; trên báo viết ít nhất 1 số phát hành; trên báo điện tử ít nhất là 5 ngày liên tục;

(2) Thông báo trên trang thông tin điện tử của cơ quan thanh tra, cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành hoặc cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp ít nhất là 5 ngày liên tục;

(3) Niêm yết Kết luận thanh tra tại trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị là đối tượng thanh tra trong thời gian ít nhất là 15 ngày liên tục.

Chưa công khai theo hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ

Tháng 8/2023, Thanh tra tỉnh Điện Biên đã công khai kết luận thanh tra trách nhiệm của người đứng đầu trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; việc chấp hành các quy định trong quản lý ngân sách nhà nước tại UBND huyện Mường Chà.

Theo đó, hàng năm, dựa trên chỉ đạo của UBND tỉnh, yêu cầu công tác quản lý của địa phương và hướng dẫn của Thanh tra tỉnh, Thanh tra huyện đã tham mưu Chủ tịch UBND huyện phê duyệt kế hoạch công tác thanh tra hằng năm.

Trong 3 năm 2020, 2021, 2022, Thanh tra huyện đã tổ chức thực hiện hoàn thành 16/16 cuộc thanh tra theo kế hoạch và 1 cuộc thanh tra đột xuất năm 2020.

Thanh tra tỉnh kết luận, các cuộc thanh tra của huyện có nội dung đảm bảo theo quyết định, kế hoạch tiến hành được phê duyệt; hồ sơ thanh tra được lập, lưu trữ đầy đủ thành phần văn bản; thực hiện báo cáo kết quả công tác thanh tra đầy đủ, kịp thời.

Thanh tra huyện đã phân công công chức theo dõi, đôn đốc; lập hồ sơ, mở sổ theo dõi, tổng hợp, cập nhật kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị thanh tra.

Các nội dung kiến nghị xử lý kinh tế và xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân, tổ chức được theo dõi, kiểm tra, đôn đốc đảm bảo theo quy định. Trong 3 năm, đã tổ chức theo dõi, đôn đốc xử lý, thu nộp ngân sách số tiền 407.337.346 đồng (đạt tỷ lệ 100% số phải thu theo kết luận, quyết định xử lý); kiểm điểm rút kinh nghiệm 51 tập thể, 127 cá nhân.

Thanh tra tỉnh Điện Biên là đơn vị thường xuyên thực hiện công khai kết luận thanh tra bằng việc đăng toàn văn kết luận thanh tra trên Cổng thông tin điện tử . Ảnh: dienbien.gov.vn

Tuy nhiên, kết luận thanh tra cũng nêu rõ, hồ sơ theo dõi việc thực hiện kết luận thanh tra chưa ghi chi tiết nội dung kiến nghị theo khoản 1, Điều 22, Nghị định số 33/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định việc thực hiện kết luận thanh tra (Hồ sơ theo dõi phải có: (1)Thông tin cơ bản về đối tượng theo dõi; (2) Nội dung trách nhiệm mà đối tượng phải thực hiện; thống kê cụ thể và tổng hợp các yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử lý và (3) Nội dung, thời hạn được ghi trong yêu cầu, kiến nghị, quyết định xử lý - PV).

Ngoài ra, nội dung 7 kết luận thanh tra năm 2022 đã xác định trách nhiệm cụ thể của cá nhân, đơn vị liên quan đến sai phạm nhưng chưa có phụ biểu kiến nghị xử lý trách nhiệm theo quy định tại Mục I, Điều 46, Thông tư số 06/2021/TT-TTCP của Thanh tra Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động của Đoàn thanh tra và trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra.

Đáng chú ý, việc công khai kết luận thanh tra đã vi phạm quy định. Cụ thể: Kết luận thanh tra tuy đã được tổ chức công khai trong cuộc họp nhưng chưa được công khai bằng hình thức khác như hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ tại Điều 47, Thông tư 06/2021/TT-TTCP.

Thanh tra tỉnh nhận định, nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của người đứng đầu chưa thường xuyên; chưa cập nhật, không bám sát các văn bản hướng dẫn...

Phải công khai trên Cổng thông tin điện tử

Luật Thanh tra năm 2022, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2023 tiếp tục quy định về công khai kết luận thanh tra với một số điểm mới.

Đó là, kết luận thanh tra phải được công khai toàn văn, trừ nội dung thuộc bí mật nhà nước hoặc bí mật khác theo quy định của luật.

Chậm nhất là 10 ngày kể từ ngày ký ban hành kết luận thanh tra, người ra quyết định thanh tra có trách nhiệm công khai kết luận thanh tra theo hình thức “Đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan thanh tra hoặc cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp” và một trong các hình thức khác.

Ngày 15/8/2023, Nghị định số 43/2023/NĐ-CP ngày 30/6/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thanh tra đã có hiệu lực thi hành.

Theo đó, việc công khai kết luận thanh tra được thực hiện theo quy định tại Điều 48, Điều 49 của Nghị định.

Cụ thể: Kết luận thanh tra phải được công khai toàn văn, trừ những nội dung trong kết luận thanh tra thuộc bí mật nhà nước, bí mật ngân hàng, bí mật kinh doanh theo quy định của pháp luật không được công khai.

Việc đăng tải kết luận thanh tra trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan thanh tra, cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành, cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp phải được thực hiện ít nhất 15 ngày liên tục.

Ngoài việc đăng tải kết luận thanh tra trên Cổng thông tin điện tử, người ra kết luận thanh tra lựa chọn ít nhất một trong các hình thức sau:

(1) Công bố tại cuộc họp với thành phần gồm người ra quyết định thanh tra hoặc người được ủy quyền, đại diện Đoàn thanh tra, đối tượng thanh tra, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan;

(2) Thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng (bao gồm báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử). Thời gian thông báo trên báo in, báo nói, báo hình ít nhất là 02 lần liên tục; việc thông báo trên báo điện tử phải thực hiện ít nhất 15 ngày liên tục;

(3) Việc niêm yết kết luận thanh tra tại trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức là đối tượng thanh tra do đối tượng thanh tra thực hiện. Thời gian niêm yết ít nhất là 15 ngày liên tục.

Như vậy, so với các quy định trước đây, hiện nay, hình thức công khai bằng việc đăng tải kết luận thanh tra trên Cổng thông tin điện tử mang tính bắt buộc và việc công bố tại cuộc họp là một trong các hình thức lựa chọn...