Hiện nay, TP Đà Nẵng đang thực hiện 4 KLTT của Thanh tra Chính phủ, trong đó có 2 KLTT được Quốc hội tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai thực hiện nội dung về đất đai, dự án trong Nghị quyết 170, gồm:

Kết luận thanh tra số 2852/KL-TTCP ngày 02/11/2012 của Thanh tra Chính phủ về thanh tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng trong việc chấp hành pháp luật về thanh tra, khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng; thanh tra một số dự án đầu tư có ý kiến dư luận trái chiều (KLTT số 2852).

Kết luận thanh tra số 269/KL-TTCP ngày 16/9/2019 của Thanh tra Chính phủ về việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, bảo vệ và phát triển rừng, bảo vệ môi trường, xây dựng đối với các dự án đầu tư trên Bán đảo Sơn Trà (KLTT số 269).

Tại KLTT số 2852, Nghị quyết 170 đã quy định cụ thể về việc xử lý Giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) đất đã cấp vi phạm về thời hạn sử dụng đất đối với đất sản xuất kinh doanh trên địa bàn TP Đà Nẵng, cụ thể:

Đối với 06 trường hợp (Phụ lục 1 ban hành kèm theo Nghị quyết 170), chưa điều chỉnh thời hạn sử dụng đất theo KLTT thì thực hiện theo nguyên tắc (khoản 1):

+ Trường hợp dự án đã được thực hiện đầu tư, đưa đất vào sử dụng thì điều chỉnh thời hạn sử dụng đất ghi trên Giấy chứng nhận đã cấp thành 50 năm tính từ ngày ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất hoặc bàn giao đất thực tế.

+ Trường hợp nhà đầu tư trước đây đã nộp tiền sử dụng đất theo thời hạn sử dụng đất lâu dài thì thời hạn sử dụng đất được tính từ thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng công trình trên đất theo quy định của pháp luật về xây dựng; trường hợp không phải cấp phép xây dựng thì thời hạn sử dụng đất được tính từ thời điểm bắt đầu xây dựng công trình do UBND TP Đà Nẵng xác định.

+ Trường hợp nhà đầu tư chưa thực hiện đầu tư, chưa đưa đất vào sử dụng mà được gia hạn sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai số 31/2024/QH15 thì thực hiện điều chỉnh thời hạn sử dụng đất ghi trên Giấy chứng nhận đã cấp theo quy định nêu trên; trường hợp Nhà nước thu hồi toàn bộ diện tích đất ghi trong Giấy chứng nhận thì thu hồi Giấy chứng nhận đó.

Đối với 14 trường hợp đã thực hiện điều chỉnh thời hạn sử dụng đất theo KLTT quy định tại phần II Phụ lục ban hành kèm theo Nghị quyết 170 thì tiếp tục được sử dụng đất theo thời hạn sử dụng đất đã được điều chỉnh (khoản 2).

Đối với 1.313 trường hợp vi phạm thời hạn sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận tương tự các trường hợp trong KLTT số 2852 do UBND TP Đà Nẵng tự rà soát, báo cáo theo yêu cầu thì thực hiện theo nguyên tắc: Trường hợp chưa điều chỉnh thời hạn sử dụng đất thành 50 năm thì thực hiện theo khoản 1; trường hợp đã điều chỉnh thời hạn sử dụng đất thành 50 năm trước ngày Nghị quyết có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo quy định tại khoản 2.

Nghị quyết 170 nêu rõ, UBND TP Đà Nẵng chịu trách nhiệm toàn diện trước Quốc hội, Chính phủ về kết quả rà soát 1.313 trường hợp vi phạm thời hạn sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận.

Quy định giá đất đối với 16 dự án

Cùng với quy định cụ thể về việc xử lý Giấy CNQSD đất tại KLTT số 2852, Nghị quyết 170 còn quy định về xử lý giá đất thu tiền sử dụng đất, thuê đất đối với 16 dự án tại TP Đà Nẵng trong KLTT này.

Theo đó, giá đất tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và các nghĩa vụ tài chính đối với dự án Khu đất Tuyên Sơn - Túy Loan trong KLTT số 2852 và 15 dự án được UBND TP Đà Nẵng rà soát, báo cáo theo yêu cầu được xác định như sau:

Đối với các dự án được Nhà nước giao đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ 24/12/2004 đến trước ngày 27/02/2006, giá đất tính tiền sử dụng đất và các nghĩa vụ tài chính là giá đất trong Bảng giá đất áp dụng trên địa bàn TP Đà Nẵng tại thời điểm ban hành quyết định giao đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

Đối với các dự án được Nhà nước giao đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ ngày 27/02/2006 đến trước ngày 01/7/2014, giá đất tính tiền sử dụng đất và các nghĩa vụ tài chính là giá đất trong Bảng giá đất tại thời điểm ban hành quyết định giao đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Trường hợp tại thời điểm ban hành quyết định giao đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất mà giá đất này chưa sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường thì UBND TP Đà Nẵng quyết định giá đất cụ thể cho phù hợp.

Đối với các dự án được Nhà nước cho thuê đất từ ngày 10/12/2005 đến trước ngày 01/10/2009 thì giá đất tính tiền thuê đất và các nghĩa vụ tài chính là giá đất trong Bảng giá đất áp dụng trên địa bàn TP Đà Nẵng tại thời điểm ban hành quyết định cho thuê đất.

Đối với các dự án được Nhà nước cho thuê đất từ ngày 01/10/2009 đến trước ngày 01/7/2014 thì giá đất tính tiền thuê đất và các nghĩa vụ tài chính là giá đất trong Bảng giá đất áp dụng trên địa bàn TP Đà Nẵng tại thời điểm ban hành quyết định cho thuê đất; trường hợp tại thời điểm ban hành quyết định cho thuê đất mà giá đất này chưa sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường thì UBND TP Đà Nẵng quyết định giá đất cụ thể cho phù hợp.

Các dự án vướng mắc, khó khăn trong thời gian dài tại Đà Nẵng sẽ được khơi thông, tháo gỡ trong thời gian tới. (Ảnh: Minh Nguyệt)

Tháo gỡ cho 13 dự án trên Bán đảo Sơn Trà

Nội dung xử lý về tiếp tục sử dụng đất, xác định giá đất, tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với 13 dự án tại TP Đà Nẵng trong KLTT số 269 được quy định cụ thể tại Điều 4 của Nghị quyết 170.

Đối với 03 dự án đã được UBND TP Đà Nẵng giao đất, cho thuê đất trước ngày 01/7/2004 (phần III Phụ lục của Nghị quyết) thì UBND TP Đà Nẵng rà soát, hoàn thiện theo thẩm quyền các thủ tục theo quy định của pháp luật tại thời điểm áp dụng Nghị quyết này và chịu trách nhiệm toàn diện trước Quốc hội, Chính phủ về nội dung, kết quả rà soát, hoàn thiện thủ tục của dự án.

Sau khi rà soát, hoàn thiện thủ tục mà dự án đáp ứng đầy đủ các điều kiện (về quy hoạch, không vi phạm quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh và quy hoạch 3 loại rừng) và đủ năng lực, thì nhà đầu tư được tiếp tục sử dụng đất để thực hiện dự án; đồng thời phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định của pháp luật. Nếu không đủ điều kiện để tiếp tục thực hiện thì thực hiện thu hồi đất để quản lý theo quy định của pháp luật hiện hành.

Đối với 10 dự án đã được UBND TP Đà Nẵng giao đất, cho thuê đất từ ngày 01/7/2004 (phần IV Phụ lục của Nghị quyết) thì UBND TP Đà Nẵng rà soát quá trình triển khai thực hiện dự án cho đến thời điểm áp dụng Nghị quyết này để giải quyết theo quy định sau đây:

UBND TP Đà Nẵng rà soát, hoàn thiện theo thẩm quyền các thủ tục về đất đai, đầu tư, xây dựng, môi trường, lâm nghiệp của dự án theo quy định của pháp luật tại thời điểm áp dụng Nghị quyết này và chịu trách nhiệm toàn diện trước Quốc hội, Chính phủ về nội dung, kết quả rà soát, hoàn thiện thủ tục của dự án.

Nhà đầu tư được tiếp tục sử dụng đất để thực hiện dự án trong trường hợp sau khi rà soát, hoàn thiện thủ tục mà dự án đáp ứng đầy đủ các điều kiện và phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định. Trong đó, trường hợp giao đất, cho thuê đất trước ngày 01/7/2014 thì việc xác định giá đất thực hiện tương tự các dự án tại KLTT số 2852 đã nêu ở trên; trường hợp giao đất, cho thuê đất từ ngày 01/7/2014 thì việc xác định giá đất thực hiện theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai số 31/2024/QH15.

Trường hợp sau khi rà soát mà dự án không đủ điều kiện để tiếp tục thực hiện hoặc đến thời điểm Nghị quyết số 170 có hiệu lực thi hành mà chủ đầu tư chưa nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì thực hiện thu hồi đất để quản lý theo quy định của pháp luật hiện hành.

Tích cực, chủ động thực hiện Kết luận 77 của Bộ Chính trị

Trước khi có Nghị quyết 170, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 77-KL/TW ngày 02/5/2024 về Đề án “Phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố” (Kết luận 77).

Căn cứ kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại 4 KLTT, UBND TP Đà Nẵng đã tổ chức kiểm điểm và yêu cầu thủ trưởng các cơ quan, đơn vị nghiêm túc tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có khuyết điểm, vi phạm theo phân cấp quản lý; ban hành các văn bản sửa đổi, bổ sung các quy định; chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm các yêu cầu của KLTT. 

Đáng chú ý, Đà Nẵng đã truy thu nghĩa vụ tài chính theo kiến nghị tại các KLTT với số tiền đã nộp vào ngân sách khoảng 1.300 tỷ đồng.

Theo Kết luận 77, có 10 nội dung liên quan đến TP Đà Nẵng được xem xét, tháo gỡ, gồm: 4 nội dung thuộc thẩm quyền của Bộ Chính trị; 1 nội dung thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ; 5 nội dung thuộc thẩm quyền của TP Đà Nẵng.

Để triển khai thực hiện Kết luận số 77 và Quyết định số 93/QĐ-TTg ngày 12/9/2024 của Thủ tướng Chính phủ, Thành ủy Đà Nẵng đã ban hành Kế hoạch số 232-KH/TU ngày 05/9/2024, UBND TP đã ban hành Kế hoạch 890/KH-UBND ngày 23/10/2024 để triển khai thực hiện. UBND TP đã chỉ đạo triển khai thực hiện cụ thể các nội dung thuộc thẩm quyền của TP, chủ động phối hợp với các bộ, ngành để tham mưu những vấn đề, vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của Trung ương.

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Chí Cường tham luận về việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án đất đai trong các KLTT. (Ảnh: Minh Nguyệt)

Đối với 5 nội dung thuộc thẩm quyền của TP: Theo từng nội dung, TP đã cụ thể từng bước và giao chi tiết về nhiệm vụ, tiến độ cho các cơ quan phải hoàn thành. UBND TP ban hành văn bản triển khai, công bố cho các tổ chức, cá nhân có liên quan biết về nội dung, phương án tháo gỡ khi thực hiện các thủ tục đất đai; giao Cục Thuế TP có trách nhiệm phối hợp với Sở Tài chính thông báo truy thu nghĩa vụ tài chính đối với nhà đầu tư; giao Sở Tài chính xác định giá đất; mời nhà đầu tư làm việc để triển khai các nội dung liên quan…

Đối với 1 nội dung thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ: Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 93/QĐ-TTg giao UBND TP thực hiện. Theo đó, UBND TP đã triển khai thực hiện thủ tục điều chỉnh quy hoạch phân khu để phù hợp với việc triển khai đấu giá quyền sử dụng đất. Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) đang thực hiện các thủ tục để đấu giá cũng như làm việc với Công ty để xác định giá trị tài sản trên đất.

Đối với 4 nội dung thuộc thẩm quyền của Bộ Chính trị, TP đã phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và các bộ, ngành báo cáo Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các KLTT, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, TP. Nghị quyết đã được Quốc hội thông qua tại phiên họp ngày 30/11/2024 của Kỳ họp thứ 8, có hiệu lực từ ngày 01/4/2025 (Nghị quyết 170).

Để triển khai thực hiện Nghị quyết, UBND TP giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì phối hợp với các cơ quan đề xuất tiếp tục thực hiện các bước chuẩn bị, các bước thực hiện song song theo Kế hoạch số 890/KH-UBND, sau khi Nghị quyết có hiệu lực thi hành sẽ thực hiện ngay.

Có thể nói, việc Bộ Chính trị, Quốc hội ban hành các kết luận, nghị quyết tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các KLTT, kiểm tra, bản án địa bàn TP Đà Nẵng đã tạo điều kiện cho các dự án được tiếp tục triển khai thực hiện theo quy định của pháp luật, khơi thông nguồn lực, góp phần quan trọng vào sự phát triển của TP nói riêng và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung./.