Tạo thuận lợi giao thông

Cầu treo Đồng Liên nối liền xã Đồng Liên với phường Hương Sơn, thành phố Thái Nguyên (trước 18/8/2017 xã Đồng Liên thuộc huyện Phú Bình) được UBND tỉnh Thái Nguyên đồng ý cho Công ty Cổ phần Bia và Nước giải khát Thái Nguyên (gọi tắt là Công ty) lập dự án theo hình thức BOT; thi công xây dựng vào năm 2009.

Hồ sơ kế toán của Công ty thể hiện, giá trị xây dựng công trình hơn 6,5 tỷ đồng; thu phí qua cầu từ tháng 1/2010 đến 31/3/2021 được hơn 6 tỷ đồng.

Tháng 4/2024, Thanh tra tỉnh Thái Nguyên ban hành Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quá trình thực hiện Dự án Cầu treo Đồng Liên.

Thanh tra tỉnh Thái Nguyên ghi nhận, cầu treo Đồng Liên đã tạo thuận lợi giao thông, đi lại của người dân các xã phía Tây Bắc huyện Phú Bình (Đồng Liên, Bàn Đạt, Tân Khánh, Tân Kim, Tân Thành, Đào Xá, Bảo Lý) với người dân khu vực phía Nam thành phố Thái Nguyên, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Hình ảnh cầu treo Đồng Liên do đồng nghiệp ở Báo Thái Nguyên cung cấp tháng 5/2024

Nhưng mắc loạt vi phạm

Bên cạnh ưu điểm trên, cơ quan Thanh tra cũng chỉ ra hàng loạt hạn chế, vi phạm trong quá trình thực hiện dự án, cụ thể:

Một là, đối với việc chấp hành pháp luật về đầu tư:

Dự án được đề xuất chưa tuân thủ về hồ sơ, trình tự, thủ tục đề xuất dự án nhưng các sở ngành đã tham mưu để UBND tỉnh đồng ý cho Công ty lập dự án đầu tư xây dựng.

Công ty chưa được đàm phán ký kết hợp đồng dự án nên chưa phải là nhà đầu tư thực hiện dự án; giữa Công ty và UBND tỉnh chưa có thỏa thuận về việc đầu tư, xây dựng cầu treo nên dự án không thuộc trường hợp chuyển tiếp của pháp luật về đầu tư theo hình thức đối tác công tư, hợp đồng BOT.

Hai là, đối với việc chấp hành pháp luật về xây dựng:

Việc lập, phê duyệt Báo cáo kinh tế kỹ thuật dự án đầu tư xây dựng cầu treo của Công ty không tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng như: Đơn vị khảo sát, thiết kế, thẩm tra thiết kế  không đảm bảo năng lực; hồ sơ thiết kế không đảm bảo tiêu chuẩn thiết kế cầu; Công ty phê duyệt dự án đầu tư khi chưa đủ điều kiện công nhận là chủ đầu tư, hồ sơ dự án chưa được thẩm định.

Công ty đã vi phạm hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động xây dựng vì chọn đơn vị thi công không đủ điều kiện năng lực hành nghề, hoạt động xây dựng để thực hiện công việc.

Trong thi công, Công ty không tuân thủ quy định pháp luật với tài liệu quản lý chất lượng công trình, công tác giám sát và nghiệm thu chất lượng xây dựng.

Đáng chú ý, công trình cầu treo Đồng Liên được đưa vào khai thác, sử dụng khi chưa có chứng nhận đủ điều kiện đảm bảo an toàn chịu lực.

Ba là, đối với việc chấp hành pháp luật về đất đai:

Các quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng ban hành vào tháng 8/2013 không phù hợp thực tế bởi từ tháng 8/2009  Công ty có biên bản thỏa thuận giá trị bồi thường với các hộ dân và tháng 1/2010 cầu Đồng Liên đã hoàn thành, đưa vào sử dụng.

Bốn là, đối với việc chấp hành các quy định pháp luật về thu phí đường bộ:

Cầu treo Đồng Liên chưa đủ điều kiện thu phí đường bộ theo quy định tại Thông tư số 90 ngày 07/9/2004 của Bộ Tài chính vì chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt việc hoàn thành xây dựng, đảm bảo chất lượng phục vụ giao thông.

Công ty tự in, phát hành vé qua cầu không báo cáo đầy đủ với cơ quan thuế, không giao vé đến tận đối tượng nộp thuế là vi phạm quy định pháp luật về lập, cấp chứng từ thu, quản lý sử dụng hóa đơn chứng từ.

Cần giải pháp đảm bảo cho người dân

Từ đó, Thanh tra tỉnh Thái Nguyên kiến nghị UBND tỉnh giao UBND thành phố Thái Nguyên:

Thứ nhất, yêu cầu Công ty tháo dỡ công trình cầu treo do những hạn chế, vi phạm đã nêu nhưng không có căn cứ pháp luật để khắc phục.

Thứ hai, khẩn trương hướng dẫn Công ty trình tự, thủ tục, thời gian tháo dỡ công trình.

Thứ ba, tiếp tục cảnh báo để người dân chấp hành nghiêm việc ngừng sử dụng cầu treo Đồng Liên.

Thứ tư, có giải pháp về đầu tư xây dựng để đảm bảo, thuận tiện giao thông cho nhân dân trong khu vực chịu tác động của việc tháo dỡ.

Kết luận thanh tra đã nêu rõ, trách nhiệm chính đối với những hạn chế, vi phạm thuộc về Công ty Cổ phần Bia và nước giải khát Thái Nguyên; yêu cầu tháo dỡ công trình cầu treo Đồng Liên cũng được chuyển tới doanh nghiệp này.

Vậy cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh Thái Nguyên như: các Sở Kế hoach và đầu tư, Tài chính, Xây dựng, Tài nguyên và môi trường, Giao thông vận tải và địa phương có công trình xây dựng, có đất bị thu hồi, có người dân chịu tác động của việc tháo dỡ cầu treo… chịu trách nhiệm đối với những nội dung nào và có được kiểm điểm kịp thời, nghiêm túc không?

Để duy trì những ưu điểm trong đi lại của nhân dân, những đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương 2 bên đầu cầu, giải pháp giao thông thay thế được các cơ quan có thẩm quyền xây dựng, triển khai là gì?

Tạp chí Thanh tra sẽ tiếp tục tìm hiểu, cung cấp thông tin liên quan./.