Về cơ bản, UBND thị xã đã thực hiện việc quản lý, sử dụng đất đai theo đúng quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành. Công tác thu hồi đất để thực hiện các dự án; chuyển mục đích sử dụng đất; thu tiền sử dụng đất được thực hiện trên cơ sở chủ trương của cấp có thẩm quyền, quy định của pháp luật, đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.
Tuy nhiên, qua thanh tra, Thanh tra tỉnh Đắk Lắk phát hiện đã có những khuyết điểm, sai phạm trong quản lý sử dụng đất đai tại UBND thị xã Buôn Hồ thời kỳ năm 2017-2018 trong công tác thu hồi đất thực hiện các dự án và chuyển mục đích sử dụng đất.
Thực hiện không đúng quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất
Cụ thể, các đơn vị chức năng đã không lập kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, trình UBND thị xã phê duyệt; không thực hiện đúng quy định về điều tra, khảo sát, thu thập thông tin giá đất phổ biến trên thị trường để tính tiền bồi thường về đất; thông báo thu hồi đất theo danh sách chung, không thông báo riêng đến từng hộ dân; không lập báo cáo thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ; chậm ban hành Quyết định phê duyệt Phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định tại Quyết định số 40/2016/QĐ-UBND ngày 01/12/2016 của UBND tỉnh Quy định cơ chế phối hợp của các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc và cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
Xác định không đúng nghĩa vụ tài chính dẫn tới việc tính sai tiền sử dụng đất
Liên quan đến nội dung chuyển mục đích sử dụng đất, Thanh tra tỉnh Đắk Lắk phát hiện một số hồ sơ không có văn bản cam kết về hạn mức đất ở theo quy định tại Quyết định số 17/2012/QĐ-UBND ngày 20/6/2012 của UBND tỉnh; một số hồ sơ Chi nhánh VPĐKQSDĐ chuyển sai thông tin khi xác định nghĩa vụ tài chính về hệ số chiều sâu cấp hẻm, loại đất nông nghiệp.
Đối với các hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất năm 2018, nhiều hồ sơ còn thiếu Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất theo mẫu số 09ĐK; Đơn đề nghị thẩm định nhu cầu sử dụng đất/ thẩm định điều kiện giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất theo mẫu số 3b quy định tại Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT ngày 29/9/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Một số hồ sơ thực hiện không đúng thời hạn theo quy định của pháp luật.
Đáng chú ý, việc xác định nghĩa vụ tài chính khi công nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất còn sai sót, dẫn tới việc tính sai tiền sử dụng đất của 145 hồ sơ với tổng số tiền 937.227.493 đồng, bao gồm: Tính thừa tiền sử dụng đất của 131 hồ sơ với tổng số tiền là 885.667.493 đồng; tính thiếu tiền sử dụng đất của 14 hồ sơ với tổng số tiền là 51.560.000 đồng. Trong đó, do Chi cục thuế tính sai là 143 hồ sơ; do Chi nhánh VP ĐKĐĐ thị xã chuyển thông tin địa chính sai 02 hồ sơ.
Để xảy ra các khuyết điểm, sai phạm nêu trên, trách nhiệm quản lý chung thuộc về Chủ tịch UBND thị xã Buôn Hồ thời kỳ 2017 - 2018; trách nhiệm trực tiếp thuộc về Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất, Chi cục trưởng Chi cục thuế thị xã Buôn Hồ (nay là Chi cục thuế khu vực Buôn Hồ - Krông Năng) trong việc tính tiền sử dụng đất; Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai thị xã Buôn Hồ trong việc chuyển thông tin xác định nghĩa vụ tài chính và các cá nhân, đơn vị có liên quan.
Đối với tiền sử dụng đất tính sai nêu trên, các trường hợp tính thiếu cần phải thu bổ sung vào ngân sách nhà nước; các trường hợp tính thừa cần phải được trả lại để khôi phục quyền lợi hợp pháp cho người dân.
Trên cơ sở kết quả thanh tra, Chánh Thanh tra tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Chủ tịch UBND thị xã Buôn Hồ xử lý các sai phạm về tài chính, gồm: Thu bổ sung ngân sách do tính thiếu tiền sử dụng đất của 14 hồ sơ với số tiền 51.560.000 đồng, gồm 12 hồ sơ công nhận quyền sử dụng đất số tiền 34.865.000 đồng; 02 hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất số tiền 16.695.000 đồng; Chi trả lại tiền sử dụng đất đã tính thừa của 131 hồ sơ với số tiền 885.667.493 đồng, gồm: 10 hồ sơ công nhận quyền sử dụng đất số tiền 80.674.173 đồng; 121 hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất số tiền 804.993.320 đồng.
Chủ tịch UBND thị xã Buôn Hồ cần nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND thị xã và các phòng, ban, đơn vị có liên quan đối với các khuyết điểm đã nêu. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị thuộc UBND thị xã; UBND các xã, phường và các đơn vị có liên quan thực hiện việc quản lý, sử dụng đất đai theo đúng quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành. Thực hiện việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ; chuyển mục đích sử dụng đất; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; xác định nghĩa vụ tài chính đúng quy định của pháp luật, đáp ứng nhu cầu của người dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh trật tự của địa phương. Giao Thanh tra thị xã tiến hành thanh tra, kiểm tra toàn bộ hồ sơ thu tiền sử dụng đất thời kỳ 2017-2018 còn lại, tham mưu Chủ tịch UBND thị xã xử lý các sai phạm (nếu có).
Ngoài ra, Chánh Thanh tra tỉnh Đắk Lắk cũng kiến nghị Cục trưởng Cục thuế tỉnh Đắk Lắk kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan thuộc Chi cục Thuế khu vực Buôn Hồ - Krông Năng trong việc tính sai tiền sử dụng đất; Kiến nghị Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đắk Lắk kiểm điểm trách nhiệm theo quy định đối với Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai thị xã Buôn Hồ, cá nhân có liên quan trong việc tham mưu thực hiện dẫn đến khuyết điểm đã nêu tại Kết luận số 02/KL-TTr./.
K. Dung