Cơ quan quản lý cần đồng hành để phục hồi niềm tin của thị trường

Theo Công ty Cổ phần xếp hạng Tín nhiệm Fiinratings, giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ trong tháng 3/2023 đã tăng gấp 3 lần so với tháng 2 và tăng 2,08 lần so với cùng kỳ 2022. Tuy nhiên, như FiinRatings nhận định thị trường chưa sôi động trở lại ngay từ quý 2 mà cần quan sát thêm động thái gỡ khó từ cơ quan quản lý và phục hồi niềm tin của thị trường...

Thống kê của FiinRatings cho thấy, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tháng 3/2023 ghi nhận sự đảo chiều trong hoạt động phát hành với tổng cộng 13 lô trái phiếu với tổng trị giá đạt gần 27 nghìn tỷ VNĐ; trong đó, đáng chú ý là sự trở lại của các nhà phát hành bất động sản khi có tới 6 lô phát hành từ 5 nhà phát triển bất động sản, giá trị đạt 23,7 nghìn tỷ đồng. Bên cạnh 12 lô trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, có 1 lô trái phiếu phát hành công chúng từ Công ty Cổ phần Tập đoàn Masan với giá trị 2 nghìn tỷ đồng. Tính từ đầu năm, doanh nghiệp này đã phát hành tổng cộng 3 lô trái phiếu ra công chúng với tổng trị giá 3,5 nghìn tỷ đồng.

Với việc giá trị phát hành riêng lẻ trong tháng 3/2023 đã tăng gấp 3 lần so với tháng 2 và tăng 2,08 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Dù mức tăng theo tháng phản ánh hiệu ứng nền thấp nhưng tốc độ tăng cùng kỳ cho thấy tín hiệu đảo chiều và gia tăng trở lại trong hoạt động phát hành. Tuy nhiên các chuyên gia tài chính cho rằng, chưa thể khẳng định thị trường sẽ sôi động trở lại ngay từ Quý 2 mà sẽ cần phải theo dõi một số động thái từ phía nhà quản lý nhằm gỡ khó cho thị trường, đồng thời phục hồi niềm tin của nhà đầu tư cá nhân.

Quy mô trái phiếu mua lại trước đáo hạn trong tháng 3/2023 đạt gần 18 nghìn tỷ đồng, tăng 3 lần so với tháng trước và tăng gần 2,08 lần so với cùng kỳ năm 2022. Đáng lưu ý, hoạt động mua lại trong tháng này chủ yếu đến từ các công ty con của MIK Group, bao gồm các công ty Hakuba, Akata, Yamagata và Azura với giá trị 7,79 nghìn tỷ, chiếm 43,3% tổng khối lượng mua lại trong tháng.

Theo dõi thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian qua thấy, mặc dù hoạt động mua lại tiếp tục tăng, tuy nhiên đây là tháng đầu tiên kể từ tháng 10/2022 quy mô mua lại thấp hơn quy mô phát hành. Lần đầu tiên sau 5 tháng, giá trị thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam gia tăng kể từ thời điểm sau khi Nghị định 65/2022/NĐ-CP được ban hành. Đây là tín hiệu tích cực cho vấn đề thanh khoản của các doanh nghiệp phát hành.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Gỡ khó về pháp lý để khôi phục trở lại thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Theo chuyên gia, các động thái giảm lãi suất điều hành, Nghị định 08/2023/NĐ-CP, Nghị quyết số 33/NQ-CP về tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản, và gần đây nhất là việc lập tổ công tác gỡ vướng cho các dự án của một số công ty bất động sản đang đem lại tác động tích cực tới thị trường nói chung và ngành bất động sản nói riêng. Đây cũng là tiền đề để thị trường trái phiếu doanh nghiệp dần khôi phục trở lại bởi yếu tố pháp lý là rủi ro lớn nhất trên thị trường tín dụng.

Cũng theo FiinRatings, tính đến ngày 17/4, thị trường đã ghi nhận 89 tổ chức phát hành chậm thực hiện nghĩa vụ nợ trái phiếu doanh nghiệp với tổng giá trị là 113,14 nghìn tỷ đồng, tăng 19,8% so với lần cập nhật tháng 2 (17/2/2023). Giá trị trái phiếu chậm trả chủ yếu đến từ các lô trái phiếu doanh nghiệp được tái cơ cấu kỳ hạn, tăng 2,12 lần sau 1 tháng và đạt 11,45 nghìn tỷ .

Quy mô trái phiếu mua lại trước đáo hạn trong tháng 3 đạt gần 18.000 tỷ đồng, tăng 3 lần so với tháng trước và tăng gần 2,08 lần so với cùng kỳ 2022. Hoạt động mua lại trong tháng chủ yếu đến từ các công ty con của MIK Group. 

Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn 9 tháng còn lại của năm 2023 được ước tính ở mức 220,77 nghìn tỷ đồng. Trong đó, các doanh nghiệp bất động sản có số dư trái phiếu sẽ đến hạn ở mức 93,2 nghìn tỷ đồng. Tổng dư nợ trái phiếu riêng lẻ đáo hạn trong hai quý sắp tới lần lượt ở mức 36,2 nghìn tỷ đồng vào Quý 2 và 35,4 nghìn tỷ đồng vào Quý 3. Đây là các con số lớn đáng kể so với tổng quy mô tín dụng phục vụ kinh doanh bất động sản cũng như năng lực tín dụng của doanh nghiệp bất động sản hiện nay.

Cũng theo các chuyên gia, với việc thị trường bất động sản đóng băng, các biện pháp kiểm soát dòng tín dụng và tình trạng nhiều dự án vướng mắc pháp lý, các doanh nghiệp có dòng tiền từ hoạt động kinh doanh không ổn định/âm trong 3 năm trở lại đây vẫn đứng trước nguy cơ mất khả năng thanh khoản trong thời gian tới. Rủi ro chéo cũng hiện diện đối với các doanh nghiệp có công ty mẹ gặp khó khăn thanh khoản.

Do đó, dự báo tỷ lệ nợ xấu trái phiếu tiếp tục đà tăng trong Quý 2 và 3/2023 khi những thay đổi chính sách có hiệu quả trực tiếp và trước khi môi trường kinh doanh được dần cải thiện rõ rệt. Lý do là áp lực nợ đáo hạn cao trong năm 2023 này trong khi triển vọng kinh doanh của ngành bất động sản đang gặp những trở ngại lớn và chưa có dấu hiệu khởi sắc trở lại./.