Theo Kết luận thanh tra số 67/KL-TTr ngày 19/6/2024 của Thanh tra Bộ Tài chính, Đoàn thanh tra đã tiến hành thanh tra công tác quản lý tài chính năm 2023 tại Công ty TNHH MTV xổ số kiến thiết và Dịch vụ tổng hợp Đồng Nai từ ngày 27/3/2024 đến ngày 16/4/2024, qua đó đã chỉ ra nhiều vi phạm trong hoạt động kinh doanh xổ số tại đơn vị này.

Về hợp đồng đại lý, Thanh tra Bộ Tài chính cho biết, Công ty đã không ký phụ lục hợp đồng đại lý khi có thay đổi về số lượng vé nhận bán, cụ thể: Trong năm 2023, Công ty có thực hiện điều chuyển vé tiêu thụ giữa các đại lý và thay đổi tăng lượng vé phát hành của 4 kỳ vé nhưng Công ty không thực hiện ký phụ lục hợp đồng với các đại lý là chưa đúng quy định tại điểm đ, khoản 2, Điều 17, Thông tư số 75/2013/TT-BTC hướng dẫn về hoạt động kinh doanh xổ số quy định.

Các hợp đồng kinh tế, hồ sơ kèm theo chưa thể hiện rõ về điều kiện làm đại lý xổ số theo quy định tại Điều 16 Thông tư số 75/2013/TT-BTC hướng dẫn về hoạt động kinh doanh xổ số, cụ thể: Không có giấy tờ xác minh thân nhân không phải là người lao động, viên chức quản lý làm việc tại Công ty xổ số kiến thiết hoặc công ty xổ số kiến thiết hoạt động trong cùng địa bàn khu vực; không có vốn góp và không phải là vợ, chồng, cha, cha nuôi, mẹ, mẹ nuôi, con...

Tại các hợp đồng xổ số truyền thống, phụ lục hợp đồng không quy định rõ tỷ lệ chi hoa hồng hàng năm cho đại lý mà chỉ ghi: Mức hoa hồng do công ty quy định tùy theo từng thời kỳ nhưng không vượt quá mức quy định hiện tại của Bộ Tài chính là 15% trên tổng doanh thu tiêu thụ là chưa phù hợp với quy định tại Điều 17, Thông tư số 75/2013/TT-BTC hướng dẫn về hoạt động kinh doanh xổ số.

Trụ sở Công ty TNHH MTV xổ số kiến thiết và Dịch vụ tổng hợp Đồng Nai. Ảnh: Long Vu

Bên cạnh đó, đối với công tác đảm bảo các nghĩa vụ thanh toán của các đại lý năm 2023, qua thanh tra cho thấy, tài sản đảm bảo là quyền sử dụng đất không được đánh giá lại, cụ thể: Tài sản đảm bảo của Đại lý Nguyễn Thị Thuỳ Dương là giá quyền sử dụng đất (giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất số 4701010610) với diện tích đất 77.7 m2 với giá trị được Công ty cổ phần thẩm định giá Đồng Nai giá xác định năm 2021 (Chứng thư thẩm định giá số 1393/TĐG-CT ngày 26/4/2021, có hiệu lực trong năm) là 1,976 tỷ đồng, đến thời điểm tháng 4/2024, Chứng thư thẩm định giá đã hết hiệu lực.

Kiểm tra các năm 2022 và năm 2023, giá trị quyền sử dụng đất không được công ty đánh giá lại hay thuê công ty thẩm định giá để xác định lại là chưa đúng quy định tại điểm 6, Điều 18 Thông tư số 75/2013/TT-BTC hướng dẫn về hoạt động kinh doanh xổ số.

Về tài sản đảm bảo là sổ tiết kiệm, qua kiểm tra sổ tiết kiệm đảm bảo nghĩa vụ thanh toán của loại hình xổ số cào của Công ty năm 2023 có 16/72 đại lý thế chấp số tiết kiệm làm tài sản đảm bảo tuy nhiên không thấy có giấy uỷ quyền hay bản cam kết của vợ hoặc chồng về trách nhiệm đảm bảo đối với tài sản chung là sổ tiết kiệm dẫn đến có thể không đảm bảo được nghĩa vụ thanh toán 100% khi xảy ra tranh chấp.

Đối với việc đảm bảo nghĩa vụ thanh toán tiền vé số, năm 2023, căn cứ vào Công văn số 12023/BTC-TCNH ngày 17/11/2022 của Bộ Tài chính về việc tăng phát hành 4 kỳ vé xuân năm 2023 với hạn mức tăng thêm 2 triệu vé/kỳ số lượng phát hành, Công ty tăng từ 12 triệu vé/kỳ lên 14 triệu vé/kỳ, số lượng vé phát hành tăng thêm của 4 kỳ là 8 triệu vé nhưng Công ty không tăng số tiền đảm bảo của các đại lý là không đúng quy định tại điểm a, điểm b, khoản 4, Điều 18, Thông tư số 75/2013/TT-BTC.

Ngoài ra, trong việc chỉ đạo điều hành, ban hành quy trình, quy chế, kiểm tra giám sát tài chính, Kết luận thanh tra nêu rõ, Công ty chưa ban hành một số văn bản theo thẩm quyền như: Quy trình quản lý rủi ro tài chính theo quy định tại điểm a, khoản 3, Điều 12, Nghị định số 87/2015/NĐ-CP ngày 06/10/2015 của Chính phủ về giám sát đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp; giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động và công khai thông tin tài chính của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước; Quy chế quản lý tiền gửi làm căn cứ lựa chọn ngân hàng, thời gian gửi, lãi suất tiền gửi để quản lý chặt chẽ các khoản tiền gửi của doanh nghiệp.

Từ những vi phạm đã được chỉ ra, Thanh tra Bộ Tài chính kiến nghị Chủ tịch, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV xổ số kiến thiết và Dịch vụ tổng hợp Đồng Nai chỉ đạo các phòng của Công ty rà soát, bổ sung đầy đủ các nội dung theo quy định đối với các hợp đồng đại lý xổ số; rà soát, quy định mức đảm bảo nghĩa vụ thanh toán của đại lý xổ số theo đúng quy định để tránh rủi ro, không thu đủ tiền vé xổ số đã giao cho các đại lý.

Rà soát, ban hành sửa đổi những quy trình, quy chế còn thiếu, chưa phù hợp với Điều lệ tổ chức và hoạt động của Công ty và quy định của pháp luật.

Đồng thời, chỉ đạo chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, hạn chế đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm nêu trong Kết luận thanh tra; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, quản lý đại lý xổ số nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn các vi phạm của các đại lý trong hoạt động kinh doanh xổ số.