Khiếu nại sai chiếm hơn 80%
Theo UBND tỉnh, 6 tháng đầu năm, toàn tỉnh có 681 đơn khiếu nại, tăng 331 trường hợp so cùng kỳ. Đến nay, đã giải quyết 606/681 vụ việc, đạt tỷ lệ 88,9%. Nội dung khiếu nại chủ yếu liên quan đến chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, khi Nhà nước thu hồi đất tại các dự án, khiếu nại việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, yêu cầu bồi thường hoặc trả lại đất do chính quyền quản lý qua các thời kỳ, tranh chấp đất đai... Thực tế cho thấy, tình hình khiếu nại của công dân tăng nhiều so với cùng kỳ, nguyên nhân khách quan xuất phát từ việc do tỉnh thực hiện nhiều dự án trọng điểm trên địa bàn, nhất là dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam phía Đông, đoạn Cần Thơ - Cà Mau, dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đi qua địa bàn tỉnh, dự án mở rộng nâng cấp phát triển đô thị Vị Thanh,...
Trong đó, khiếu nại đúng 50/606 (chiếm tỷ lệ 8,3%), khiếu nại sai 488/606 (chiếm tỷ lệ 80,5%), khiếu nại đúng một phần 68/606 (chiếm tỷ lệ 11,2%).
Từ những con số trên phản ánh một thực tế rằng, tỷ lệ người dân khiếu nại sai hiện chiếm tỷ lệ khá cao (trên 80%) và điều này cho thấy nhận thức, hiểu biết pháp luật của nhiều người dân về quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại, tố cáo và vấn đề mà người dân thực hiện việc khiếu nại, tố cáo vẫn còn không ít hạn chế.
Theo ông Lưu Ngọc Đông, Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh, Trưởng ban Tiếp công dân tỉnh, qua quá trình thụ lý và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, nhận thấy rằng có nhiều đơn thư nội dung không rõ ràng hoặc trình bày không đúng nội dung yêu cầu giải quyết. Đặc biệt, một số trường hợp nội dung đơn đã được các cấp, ngành giải quyết, trả lời đúng quy định pháp luật nhưng vẫn cố tình tiếp tục khiếu nại, gửi đơn đến nhiều cơ quan, nhiều cấp.
Trên thực tế, người dân khiếu nại, tố cáo sai không chỉ gây lãng phí thời gian, tiền của, công sức mà còn tác động không nhỏ đến uy tín của tổ chức, cá nhân là đối tượng bị khiếu nại, tố cáo và của cả chính người khiếu nại, tố cáo.
Luật Khiếu nại năm 2011 quy định, đối với các vụ việc giải quyết khiếu nại lần 2, khiếu nại đến các cơ quan hành chính không được giải quyết thì người khiếu nại có quyền khởi kiện ra tòa án theo thủ tục tố tụng hành chính. Tuy nhiên, thực tế có rất ít vụ việc được khởi kiện ra tòa mà hầu hết các hộ dân tiếp tục khiếu kiện lên các cơ quan nhà nước ở Trung ương, sau đó đơn thư lại được chuyển về UBND cấp tỉnh để rà soát, xem xét…
Có thể thấy, quyền khiếu nại, tố cáo của công dân đã được pháp luật quy định rõ ràng; việc công dân tham gia khiếu nại, tố cáo với nội dung đúng sẽ góp phần phòng, chống các hiện tượng tiêu cực, qua đó thúc đẩy xã hội phát triển; với khiếu nại sai, khiếu nại nhiều lần vấn đề đã được giải quyết đúng quy định có thể mang đến nhiều hệ lụy.
Trước tình trạng số vụ việc khiếu nại, tố cáo sai chiếm tỷ lệ cao, theo Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Văn Thanh, mọi khiếu nại, tố cáo phải được giải quyết kịp thời ngay từ cơ sở, theo đúng quy định của pháp luật và đảm bảo hợp lý, hợp tình trên cơ sở đối thoại, cầu thị, lắng nghe ý kiến của Nhân dân để tránh phát sinh điểm nóng.
Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Văn Thanh cũng nhấn mạnh, thực tế hiện nay một số đơn vị, địa phương cơ sở có lúc chưa chú trọng đến việc tuyên truyền, vận động, hòa giải, gặp gỡ thuyết phục người dân khi có vấn đề phát sinh, dẫn đến người dân chưa hiểu thấu đúng, sai.
Xuất phát từ thực tế trên, yêu cầu đặt ra là cần tăng cường hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật liên quan đến khiếu nại, tố cáo.
Cùng với đó, cấp ủy, chính quyền các cấp cần chú trọng củng cố đội ngũ tuyên truyền viên, hòa giải viên nhằm góp phần xây dựng mối đoàn kết trong cộng đồng dân cư, giảm tình trạng khiếu nại, tố cáo sai xuất phát từ ý đồ, động cơ xấu…
Một giải pháp mấu chốt khác là phải kiên trì đối thoại từ cơ sở đến cấp huyện, tỉnh; công khai thủ tục hành chính và kết quả giải quyết vụ việc khiếu kiện; tuyên truyền, giải thích rõ bản chất vấn đề cho người dân hiểu.
Chủ động tăng cường công tác đối thoại, hòa giải
UBND tỉnh dự báo, những tháng cuối năm 2023, tỉnh sẽ tiếp tục thu hồi nhiều diện tích đất, phục vụ cho các công trình, dự án trọng điểm, do đó tình hình khiếu nại sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp và tập trung ở lĩnh vực bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Bởi vậy, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo rất cần sự quan tâm vào cuộc của cả hệ thống chính trị và người dân nhằm góp phần đảm bảo an ninh trật tự, đồng thời nâng cao mức độ tín nhiệm của người dân vào sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền hiện nay
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Văn Thanh, để nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo, thì cấp ủy, chính quyền các địa phương phải quan tâm, sâu sát đối với công tác này, không thể giao hoàn toàn trách nhiệm giải quyết khiếu nại cho lực lượng thanh tra, tiếp công dân. Yêu cầu đó xuất phát từ thực tế tính chất các vụ việc khiếu nại, tố cáo có xu hướng ngày càng phức tạp do tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
Bên cạnh việc nâng cao ý thức, trách nhiệm của chính quyền các cấp và đội ngũ cán bộ, công chức trong lĩnh vực quản lý đất đai, cần xây dựng hệ thống dữ liệu và hồ sơ quản lý đất đai đầy đủ, đồng bộ làm cơ sở pháp lý cho việc giải quyết các vấn đề phát sinh; song song đó, cần triển khai thực hiện các chính sách về bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất phù hợp hơn với điều kiện thực tế, đảm bảo quyền lợi người dân.
Khi phát sinh khiếu nại cần tăng cường công tác đối thoại, hòa giải để giải quyết ngay từ lúc phát sinh ở cơ sở. Có như thế mới có thể hạn chế thấp nhất các khiếu nại liên quan đến đất đai./.