KN,TC phần lớn tập trung ở lĩnh vực đất đai
Tính đến 31/7/2022, các ngành, các cấp trên địa bàn tỉnh đã tiếp và hướng dẫn cho 3.514 lượt người, giảm 42,8% so với cùng kỳ năm 2021 (3.514/6.147), cấp tỉnh tiếp 1.625 lượt người; cấp huyện tiếp 1.889 lượt người. Trong đó, tiếp thường xuyên là 3.711 lượt, tiếp định kỳ và đột xuất của Lãnh đạo là 650 lượt.
Trong kỳ, đoàn đông người toàn tỉnh tiếp là 09 đoàn với 206 lượt người, giảm 10 đoàn, giảm 333 lượt người so với cùng kỳ năm 2021 (cấp tỉnh tiếp 07 đoàn, cấp huyện tiếp 03 đoàn); không có đoàn KN,TC đông người của tỉnh đi ra các cơ quan Trung ương.
Về khiếu nại, số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết là 1.098 vụ (năm 2021 chuyển qua 218 vụ, thụ lý mới 880 vụ), tăng 285 vụ thụ lý mới so với cùng kỳ (tăng 47,9%, 880/595). Số vụ đến hạn phải giải quyết là 869 vụ; đã giải quyết 816/869 vụ, đạt 93,9%. Nội dung khiếu nại chủ yếu vẫn là về lĩnh vực đất đai, nhà ở (chiếm 88,16%), còn lại là lĩnh vực khác (chiếm 11,83%).
Về tố cáo, số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết là 53 vụ (năm 2021 chuyển qua 13 vụ, thụ lý mới 40 vụ), giảm 09 vụ thụ lý mới so với cùng kỳ (40/51). Số vụ đến hạn phải giải quyết là 43 vụ; đã giải quyết 37/43 vụ, đạt 86,04%. Nội dung tố cáo chủ yếu đối với hành vi hành chính của công chức trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ (chiếm 94,33%), trong kỳ, có phát sinh đơn tố cáo hành vi chậm thi hành bản án hành chính của Chủ tịch UBND cấp huyện; còn lại là lĩnh vực khác (chiếm 5,67%).
Nguyên nhân của tình hình KN,TC
Có thể thấy, KN,TC của công dân phần lớn tập trung ở lĩnh vực đất đai. Nguyên nhân đến từ việc chính sách pháp luật về đất đai, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mặc dù đã được sửa đổi, bổ sung nhưng vẫn còn nhiều bất cập, chưa sát với thực tế cuộc sống. Việc định giá đất bồi thường bằng tiền còn có sự chênh lệch lớn về giá thực tế trên thị trường, dẫn đến người dân không đồng thuận, yêu cầu được bồi thường bằng đất.
Mặt khác, trong công tác thu hồi đất để triển khai dự án còn bộc lộ thiếu sót trong quá trình đo đạc, đền bù, giải phóng mặt bằng ở một số địa phương; qua đó, chưa giải quyết đầy đủ quyền lợi cho người dân, dẫn đến phát sinh KN,TC. Hồ sơ quản lý của cơ quan chức năng, sổ địa chính, bản đồ địa chính..., lưu trữ không đầy đủ hoặc còn thiếu nên khi phát sinh khiếu nại, tố cáo không đủ tài liệu để xem xét, kết luận giải quyết...
Thực tế cho thấy, công dân ít thực hiện khởi kiện ra Toà án mà thường tiếp tục khiếu nại hành chính là bởi tâm lý người dân muốn vụ việc được giải quyết nhanh chóng, không phải nộp án phí (khởi kiện tại Tòa án phải chờ lịch xét xử và phải nộp án phí), do đó hộ dân thường tiếp tục khiếu nại vụ việc đến cơ quan hành chính nhà nước. Bên cạnh đó, người dân cho rằng hiệu quả khởi kiện không cao, bởi vì thực tế, hầu hết các vụ kiện hành chính đều bị tòa bác đơn, do người khởi kiện không có chứng cứ hoặc chứng cứ không đủ sức thuyết phục, chứng minh cho yêu cầu của mình.
Mặt khác, tại Điều 9 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định thời hiệu khiếu nại là 90 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính, hành vi hành chính. Tuy nhiên, theo Điều 104 Luật Tố tụng hành chính quy định thời hiệu khởi kiện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính là 01 năm. Điều này cũng ảnh hưởng tới tâm lý người dân, bằng cách cho rằng cứ khiếu nại trước nếu không được thì mới thực hiện quyền khởi kiện.
Giải quyết dứt điểm các vụ việc KN,TC phức tạp
Nhìn chung, trong những tháng đã qua của năm 2022, bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và Thường trực Tỉnh ủy, công tác tiếp công dân, giải quyết KN,TC đã được các ngành, các cấp trên địa bàn tỉnh quan tâm, giải quyết kịp thời, bảo đảm quyền KN,TC của công dân theo đúng quy định của pháp luật.
Các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện nghiêm công tác tiếp công dân, nhất là tiếp công dân của người đứng đầu, gắn công tác tiếp công dân với giải quyết KN,TC; chú trọng công tác đối thoại trong giải quyết KN,TC; đồng thời, tập trung rà soát, kiểm tra, đôn đốc giải quyết dứt điểm các vụ việc KN,TC phức tạp, không để phát sinh “điểm nóng”.
Có thể khẳng định, việc xử lý tốt công tác tiếp công dân, giải quyết KN,TC đã góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.