Gần 40 năm khiếu kiện vẫn chưa tìm được công lý

Kết quả kiểm tra, rà soát của Thanh tra Chính phủ và ý kiến của các Bộ, ngành cho thấy: Diện tích đất mà cụ Nguyễn Văn Trắc và con là bà Nguyễn Thị Ngọt (tỉnh Bình Dương) khiếu nại, một phần có nguồn gốc của gia đình (cụ Trắc và bà Ngọt đã được ủy quyền quản lý, sử dụng hợp pháp từ năm 1982); một phần có nguồn gốc khai hoang.

Cụ Trắc, bà Ngọt trực tiếp sử dụng đất và xây dựng nhà ở trên đất từ năm 1972. Năm 1982 có kê khai, đăng ký tổng cộng 12.430m² đất theo Chỉ thị số 299/TTg ngày 10/11/1980 của Thủ tướng Chính phủ, đã được Hội đồng đăng ký đất đai xã Phú Hòa cấp Giấy chứng nhận đăng ký ruộng đất. Trong đó có 500m² đất thổ cư) nên đủ điều kiện được công nhận quyền sử dụng đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

Vì vậy, việc UBND xã Phú Hòa (năm 1984) thu hồi diện tích đất mà cụ Trắc, bà Ngọt đang sử dụng để giao cho một số cán bộ, người dân sử dụng là trái pháp luật.

Sai phạm này đã được Chủ tịch UBND tỉnh Sông Bé (sau được chia tách thành tỉnh Bình Dương và Bình Phước) kết luận tại Thông báo số 46/TB.UB ngày 20/5/1994 của UBND tỉnh Sông Bé. Khiếu nại của gia đình bà Ngọt đã được UBND tỉnh Sông Bé giải quyết đúng quy định của pháp luật tại Quyết định số 3093/QĐ-UB ngày 12/8/1994.

Tuy nhiên, sau khi tỉnh Sông Bé được chia tách thành tỉnh Bình Dương và Bình Phước, UBND tỉnh Bình Dương đã không tiếp tục thực hiện Quyết định số 3093 nói trên, đồng thời ban hành các quyết định giải quyết không thỏa đáng, trái quy định của pháp luật.

Đây chính là nguyên nhân khiến cho chính quyền sai phạm kéo dài, người dân bức xúc, bất bình gần 40 năm gửi đơn thư khiếu kiện từ cơ sở tới Trung ương vẫn chưa tìm được công lý.

Thông báo số 78/TB-VPCP ngày 28/02/2019 của Văn phòng Chính phủ. Ảnh: PV

Thanh tra Chính phủ kiểm tra, rà soát, kiến nghị - người dân đã đồng thuận, cam kết chấm dứt khiếu nại

Liên quan đến vụ việc khiếu nại phức tạp, kéo dài của gia đình bà Ngọt (ủy quyền cho ông Lê Hoàng Minh), ngày 29/11/2017, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ có ý kiến chỉ đạo tại Văn bản số 12768/VPCP-V.I của Văn phòng Chính phủ, theo đó giao Thanh tra Chính phủ kiểm tra, rà soát lại việc giải quyết khiếu nại của gia đình bà Nguyễn Thị Ngọt, tỉnh Bình Dương.

Do đây là vụ việc khiếu nại gay gắt, tồn đọng kéo dài nên ngày 23/7/2018, Lãnh đạo Thanh tra Chính phủ đã chủ trì buổi làm việc với Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tư pháp và UBND tỉnh Bình Dương để thống nhất hướng xử lý vụ việc. Tại cuộc họp, đại diện của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và Thanh tra Chính phủ đã thống nhất trình Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương giải quyết khiếu nại của ông Lê Hoàng Minh (được gia đình bà Ngọt ủy quyền).

Ngày 16/10/2018, Thanh tra Chính phủ có Báo cáo 1777/BC-TTCP về kết quả kiểm tra, rà soát vụ việc.

Qua kiểm tra, rà soát, Thanh tra Chính phủ cho rằng: Mặc dù Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương đã có Quyết định số 3147/QĐ-CT ngày 20/8/2003 giải quyết khiếu nại của bà Ngọt, trong đó xét gia đình bà Ngọt có quá trình trực canh trên đất, giao cho Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh Bình Dương giải quyết hỗ trợ cho gia đình bà Ngọt đối với phần diện tích 8.748m² đất mà UBND tỉnh Bình Dương thu hồi để thực hiện dự án Khu tái định cư Phú Hòa với số tiền 349.920.000 đồng; hỗ trợ 4.000m² đất sản xuất nông nghiệp tại ấp Mỹ Hảo, xã Chánh Mỹ, thị xã Thủ Dầu Một. Ngoài ra, UBND tỉnh Bình Dương có chủ trương hỗ trợ 02 lô đất tái định cư theo ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Tuy nhiên, việc hỗ trợ này là chưa bảo đảm quyền lợi chính đáng của gia đình bà Ngọt. Bởi lẽ: Ngoài đơn giá 40.000 đồng/m² hỗ trợ đối với phần diện tích mà Nhà nước thu hồi để thực hiện dự án Khu tái định cư Phú Hòa, là tương đương với đơn giá đền bù cho các hộ dân khác có đất bị thu hồi để thực hiện dự án này; còn lại khu đất nông nghiệp có diện tích 4.000 m² mà UBND tỉnh Bình Dương hỗ trợ đất sản xuất nông nghiệp cho gia đình bà Ngọt nằm trong quy hoạch Khu đô thị sinh thái Chánh Mỹ, không có đường vào, không có nguồn nước để canh tác và 02 lô đất tái định cư nằm trong quy hoạch Khu tái định cư Chánh Mỹ nhưng trên thực tế dự án chưa triển khai thực hiện nên chưa có đất để bố trí cho gia đình bà Ngọt.

Theo đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị giải quyết quyền lợi cho gia đình bà Ngọt theo hướng: Chi trả số tiền 349.920.000 đồng và lãi suất tiền gửi ngân hàng đến thời điểm hiện nay cho gia đình bà Ngọt; bố trí 03 nền (300m²) đất tại Khu tái định cư phường Phú Hòa, thành phố Thủ Dầu Một cho gia đình bà Ngọt; bồi thường giá trị quyền sử dụng 4.000m² đất nông nghiệp, tại vị trí đất cũ của gia đình bà Ngọt theo chính sách bồi thường của pháp luật hiện hành.

Đồng thời, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ cũng giao cho Tổ công tác của Thanh tra Chính phủ làm việc với gia đình bà Ngọt để vận động gia đình bà Ngọt chấp nhận phương án giải quyết nêu trên.

Ngày 25/9/2018, gia đình bà Nguyễn Thị Ngọt đã có văn bản đồng ý với hướng giải quyết khiếu nại nêu trên và cam kết chấm dứt khiếu nại.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ hai lần chỉ đạo nhưng UBND tỉnh Bình Dương vẫn chây ỳ sửa sai, không thực hiện

Tại Thông báo số 78/TB-VPCP ngày 28/02/2019, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã đồng ý với kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại Văn bản số 1777/BC-TTCP ngày 16/10/2018 và ý kiến của các Bộ, ngành về nội dung giải quyết lại khiếu nại của gia đình bà Ngọt. “Yêu cầu UBND tỉnh Bình Dương giải quyết lại khiếu nại của gia đình bà Nguyễn Thị Ngọt theo kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại Văn bản nêu trên” - Thông báo số 78/TB-VPCP ghi rõ.

Cũng theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực, đối với phần diện tích đất UBND xã Phú Hòa thu hồi của gia đình bà Nguyễn Thị Ngọt và giao cho một số cán bộ, người dân trái quy định của pháp luật, yêu cầu UBND tỉnh Bình Dương kiểm tra, xử lý theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo không thất thoát tài sản của Nhà nước.

Đồng thời, đề nghị Tỉnh ủy Bình Dương kiểm tra dấu hiệu vi phạm của các đảng viên liên quan đến các sai phạm trong vụ việc này và xử lý theo quy định của Đảng.

Đáng chú ý, Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu UBND tỉnh Bình Dương khẩn trương thực hiện và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện các ý kiến chỉ đạo trước ngày 01/5/2019.

Mặc dù vậy, UBND tỉnh Bình Dương vẫn không tổ chức thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ.

Ngày 22/9/2020, Văn phòng Chính phủ tiếp tục ban hành Thông báo số 340/TB-VPCP kết luận, chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, trong đó nêu rõ: “Yêu cầu UBND tỉnh Bình Dương khẩn trương thực hiện theo đúng ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ tại Thông báo số 78/TB-VPCP ngày 28/02/2019 và giải quyết dứt điểm khiếu nại của gia đình bà Nguyễn Thị Ngọt trong năm 2020, không để kéo dài thêm gây khiếu kiện phức tạp, báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ trước ngày 01/01/2021”.

Tuy nhiên, đến nay đã gần 06 năm kể từ ngày gia đình bà Ngọt chấp thuận với hướng giải quyết khiếu nại theo kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, được Phó Thủ tướng Chính phủ Thường trực đồng ý; hơn 05 năm kể từ khi Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 78/TB-VPCP truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Thường trực Trương Hòa Bình, UBND tỉnh Bình Dương vẫn chây ỳ sửa sai, kiên quyết không thực hiện.

(còn nữa)