Trong năm vừa qua, Bộ Tư pháp đã tiếp 199 lượt công dân đến KNTC, kiến nghị, phản ánh (KNPA). Trong đó, có 112 lượt công dân đến KNTC, KNPA thuộc thẩm quyền (chiếm 56%), 87 lượt công dân không thuộc thẩm quyền (chiếm 44%). So với cùng kỳ năm trước, số lượt công dân đến Bộ Tư pháp KNTC tăng 02%. Cùng với đó, thực hiện quy định của Luật Tiếp công dân năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành, hàng tháng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đều trực tiếp tiếp công dân hoặc tuỳ theo nội dung, phân công 01 đồng chí Thứ trưởng tiếp công dân định kỳ tại địa điểm Tiếp công dân của Bộ. Năm 2022, Lãnh đạo Bộ đã tiếp 03 lượt công dân tương ứng 02 vụ việc liên quan đến lĩnh vực thi hành án dân sự.

Trụ sở Bộ Tư pháp. Ảnh minh hoạ

Qua công tác tiếp công dân, bộ phận tiếp công dân đã tiếp nhận đầy đủ các thông tin, KNPA, ý kiến đóng góp về những vấn đề liên quan đến chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và công tác quản lý nhà nước trong các lĩnh vực thuộc phạm vi trách nhiệm của Bộ Tư pháp; tiếp nhận các KNTC thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ để xem xét, giải quyết và trả lời cho công dân theo đúng thời hạn quy định của pháp luật về giải quyết KNTC.

Năm 2022, Bộ Tư pháp đã nhận được 2.530 đơn thư các loại, trong đó số đơn thư thuộc thấm quyền là 1.238 đơn (441 đơn khiếu nại, 221 đơn tố cáo, 576 đơn KNPA), chiếm 49%, số đơn thư không thuộc thẩm quyền là 1.288 đơn (581 đơn khiếu nại, 401 đơn tố cáo, 306 đơn KNPA), chiếm 51%. So với cùng kỳ năm trước, số lượng đơn thư gửi đến Bộ Tư pháp tăng 23%.

Số đơn thư KNTC của công dân gửi đến Bộ Tư pháp đều được xem xét, xử lý theo đúng thẩm quyền và quy định của pháp luật. Nội dung của đơn thư KNTC chủ yếu liên quan về lĩnh vực thi hành án dân sự như: kê biên tài sản sai đối tượng, kê biên sai diện tích so với Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất, thời hiệu thi hành án; Quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ thi hành án; việc thông báo và gửi các Quyết định, giấy tờ thi hành án; tính lãi suất tiền phải thi hành án, xin hoãn thi hành án, xin thi hành án từng phần; Quyết định cưỡng chế thi hành án; về việc giao bảo quản tài sản kê biên. Và một số lĩnh vực khác như: Khiếu nại về việc công chứng viên vi phạm pháp luật, luật sư vi phạm đạo đức hành nghề luật sư...

Bên cạnh đó, các đơn thư không thuộc thẩm quyền phần lớn là đơn thư khiếu nại về nội dung bản án, đất đai, nhà ở, khiếu nại việc giải quyết chế độ không đúng cho một số đối tượng... đều đã được Bộ Tư pháp phân loại, xử lý đơn kịp thời đúng quy định. Cụ thể, năm 2022, Bộ Tư pháp gửi 318 phiếu chuyển đơn và 30 phiếu hướng dẫn công dân đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

Công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC tại Bộ Tư pháp trong thời gian qua cho thấy nguyên nhân phát sinh chủ yếu từ trình độ hiểu biết pháp luật của một bộ phận công dân còn hạn chế, một số trường hợp công dân lợi dụng dân chủ để thực hiện KNTC vượt cấp, kéo dài; năng lực của một số cán bộ, công chức, nhất là trong lĩnh vực thi hành án dân sự chưa thực sự đồng đều, còn có nhũng sai sót trong việc áp dụng pháp luật; trong quá trình thực thi nhiệm vụ, công vụ, một số cán bộ, công chức chưa quan tâm đúng mức tới việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân; công tác giáo dục, thuyết phục để các bên đương sự hiểu và tự nguyện thực hiện các nghĩa vụ của mình trong việc thi hành bản án, chấp hành bản án, quyết định của Toà án và các quyết định khác có việc chưa được quan tâm đúng mức.

Nhìn chung công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC tại Bộ Tư pháp trong năm 2022 đã có nhiều chuyến biến tích cực, các vụ việc mới phát sinh được giải quyết phù hợp với quy định của pháp luật; không có vụ việc tố cáo đông người tại Bộ. Bộ Tư pháp đã bố trí công chức có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phù hợp có phẩm chất đạo đức tốt, trang bị cơ sở vật chất để thực hiện công tác tiếp công dân và giải quyết KNTC. Việc tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật đạt được kết quả nhất định. Tuy nhiên, có vụ việc còn chậm, vẫn còn xảy ra hiện tượng đùn đẩy trách nhiệm giải quyết KNTC tại địa phương, do đó một số vụ việc xảy ra chưa được giải quyết dứt điểm ngay từ cơ sở, dẫn đến tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài.

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế cũng như phát huy những kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, Bộ Tư pháp cần chú trọng công tác phổ biến, tuyên truyền, quán triệt các quy định pháp luật về giải quyết KNTC; ban hành Chỉ thị về tăng cường công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC trong toàn Ngành. Xử lý nhanh chóng, kịp thời các đơn thư KNTC, KNPA được gửi đến Bộ Tư pháp. Giải quyết kịp thời, triệt để các đơn thư KNTC thuộc thẩm quyền của Bộ.

Đồng thời, tiếp tục đôn đốc, kiểm tra, giải quyết dứt điểm các vụ việc KNTC kéo dài, nhất là trong lĩnh vực thi hành án dân sự. Tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác giải quyết KNTC và trách nhiệm giải quyết KNTC trong toàn ngành nhất là công tác giải quyết KNTC trong lĩnh vực thi hành án dân sự.