Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang khảo sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tố cáo tại UBND huyện Chợ Mới, An Giang. Ảnh minh họa cho bài viết.

Trong thời gian qua, An Giang vẫn tiếp tục triển khai thực hiện nhiều dự án đầu tư xây dựng, phát triển kinh tế xã hội, do đó trong quá trình thực hiện không tránh khỏi phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Nội dung khiếu nại chủ yếu vẫn là chính sách thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thuộc các dự án; ngoài ra còn một số đơn liên quan đến chính sách xã hội, đơn tố cáo về lĩnh vực giáo dục…  Hiện trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số hộ khiếu nại kéo dài, gay gắt mặc dù đã được tỉnh và các cơ quan Trung ương rà soát, giải quyết thấu tình, đạt lý, đã vận động, thuyết phục, tổ chức thực hiện thêm các giải pháp hỗ trợ về tiền, về chỗ ở, đất nông nghiệp để sản xuất... nhưng người khiếu nại vẫn không đồng thuận, tiếp tục đi khiếu nại, tập trung tại Hội đồng nhân dân tỉnh (18 công dân) và cơ quan Trung ương tại Hà Nội (2 đợt với 13 công dân).

Theo UBND tỉnh, trong 9 tháng đầu năm, trong công tác tiếp công dân, toàn tỉnh đã tiếp 5.297 lượt/4.767 người (tiếp thường xuyên 3.394 lượt/3.484 người; tiếp định kỳ và đột xuất xuất của lãnh đạo 1.903 lượt/1.283 người). Cụ thể, cấp tỉnh đã tiếp 465 lượt/459 người; trong đó, lãnh đạo tiếp 10 lượt/10 người (Chủ tịch UBND tỉnh tiếp 04 lượt/04 công dân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh tiếp 02 lượt/02 công dân, Trưởng ban ngành tiếp 04 lượt/04 công dân); tiếp thường xuyên 455 lượt/449 công dân. Cấp huyện đã tiếp 1.725 lượt/1.773 người; trong đó, lãnh đạo tiếp 403 lượt/386 người (Chủ tịch huyện tiếp định kỳ và đột xuất 203 lượt/186 lượt công dân, Phó Chủ tịch huyện tiếp đột xuất 27/27 lượt công dân, Lãnh đạo phòng, ban tiếp 173 lượt/173 công dân); tiếp thường xuyên 1.322 lượt/1.387 công dân. Cấp xã tiếp 3.107 lượt/2.535 người; trong đó, Chủ tịch tiếp định kỳ 1.490 lượt/887 người, tiếp thường xuyên 1.617 lượt/1.648 người.

Trong giải quyết khiếu nại đã giải quyết 94/138 đơn, giải quyết trả lại cho cá nhân với số tiền 484 triệu đồng và 448m² đất. Trong giải quyết tố cáo đã giải quyết 08/10 đơn, trong đó nội dung tố cáo đúng 01 đơn, tố cáo sai 04 đơn, tố cáo có đúng, có sai 02 vụ, tố cáo tiếp 01; kết quả thực hiện kết luận nội dung tố cáo đã thu hồi cho nhà nước 56 triệu đồng. Trong giải quyết kiến nghị, phản ánh đã giải quyết 51/51 đơn thuộc thẩm quyền.

Thực hiện Kế hoạch số 1016/KH-TTCP ngày 04/7/2022 của Thanh tra Chính phủ về đôn đốc, kiểm tra các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài khu vực tỉnh, thành phía Nam theo Quyết định số 1849/QĐ-TTg ngày 27/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch số 363/KH-TTCP ngày 20/3/2019 của Thanh tra Chính phủ; căn cứ Kế hoạch số 1910/KH-TTCP ngày 29/10/2021 của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh An Giang đã có Báo cáo số 471/BCUBND ngày 18/7/2022 báo cáo kết quả thực hiện kiểm tra, rà soát các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài. Đến nay, đã có 10 vụ việc, công dân thống nhất chủ trương giải quyết của tỉnh và cam kết chấm dứt khiếu nại, với tổng số tiền hỗ trợ là 5,496 tỷ đồng, 9,9ha đất nông nghiệp và 16 nền nhà.

Nhìn chung, tình hình khiếu nại, tố cáo thời gian qua cho thấy đa số các trường hợp khiếu nại đều yêu cầu nâng giá bồi thường đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là đất lâu năm khác theo giá đất ở; các vụ việc khiếu nại kéo dài đều đã được UBND tỉnh giải quyết nhiều lần, được Thanh tra Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương rà soát, kết luận được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận nhưng người dân vẫn tiếp tục khiếu nại, như: đòi lại đất mà Nhà nước đã quản lý, thu hồi, bố trí sử dụng; chia lợi nhuận như cổ đông góp vốn tương ứng với diện tích đất giải tỏa tại dự án; được tái định cư diện tích tương đương với diện tích, vị trí đất đã bị thu hồi... Ngoài ra, một số hộ dân chưa nhận thức đúng quy định về pháp luật khiếu nại, tố cáo; một số cán bộ do mới được luân chuyển, điều động nên còn thiếu kinh nghiệm trong việc giải quyết.

Có thể nói, trong thời gian qua, công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực; quá trình giải quyết có sự chỉ đạo tập trung thống nhất của cấp ủy đảng, chính quyền rà soát, vận dụng các chính sách an sinh xã hội, các chính sách có lợi nhất để công dân đồng tình chấm dứt khiếu nại (vụ việc mới và kể cả vụ việc khiếu nại phức tạp, kéo dài). Số lượng đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền mới phát sinh được UBND các cấp quan tâm giải quyết kịp thời. Các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật được tổ chức thi hành ngay, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho công dân. Việc kiểm tra, rà soát các vụ việc khiếu nại đông người, phức tạp, kéo dài được UBND tỉnh triển khai thực hiện khẩn trương, nghiêm túc, tỉnh đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Trung ương, kể cả việc rà soát thực hiện các chính sách xã hội, xây dựng nhà đại đoàn kết, hỗ trợ vốn mua bán… nhằm giúp người dân ổn định cuộc sống và ổn định tình hình khiếu nại tại địa phương.

Tuy nhiên, đối với các vụ việc khiếu nại phức tạp, kéo dài đã được các Đoàn, Tổ công tác của Trung ương và UBND tỉnh tiếp, giải thích pháp luật nhiều lần, người dân mặc dù hiểu rõ các quy định của pháp luật nhưng vẫn không chấp hành quyết định đã giải quyết đúng pháp luật. Một số hộ khiếu nại kéo dài đã được giải quyết đúng chính sách pháp luật, đã cam kết chấm dứt khiếu nại nay trở lại khiếu nại tiếp tục với yêu cầu ngày càng cao hơn.

Xác định rõ công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là một trong những công tác trọng tâm, lãnh đạo tỉnh đã đề ra nhiều biện pháp để thực hiện tốt trong các tháng cuối năm.

Một là, tiếp tục quán triệt Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 29-CT/TU ngày 10/3/2015 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, Công văn số 392-CV/TU ngày 25/10/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; triển khai có hiệu quả Kế hoạch số 122/KH-UBND ngày 19/3/2018 của UBND tỉnh về tổ chức thực hiện Công văn số 392-CV/TU ngày 25/10/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Thủ trưởng các Sở, ban, ngành tỉnh và Chủ tịch UBND huyện, thị, thành phố tập trung tổ chức thực hiện dứt điểm các quyết định có hiệu lực pháp luật và các vụ việc có ý kiến kết luận, chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh. Tích cực kiểm tra, chỉ đạo cơ quan chuyên môn tham mưu đề xuất xử lý, báo cáo hoặc phối hợp kịp thời trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, hạn chế phát sinh điểm nóng, đông người, bức xúc, gay gắt làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự.

Tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý đơn kịp thời, đúng pháp luật, góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Quan tâm thực hiện đúng chính sách, chế độ theo quy định đối với người làm nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra trách nhiệm người đứng đầu trong thực hiện các quy định về pháp luật tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo.

Đối với các vụ việc khi đã có kết luận, quyết định giải quyết phải tổ chức chỉ đạo thực hiện ngay để đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả của việc giải quyết (nhất là những vụ việc khiếu nại kéo dài), hạn chế việc chậm xử lý làm tăng thêm sự bức xúc, gay gắt từ phía người dân.

Tập trung giải quyết hiệu quả các khiếu nại phức tạp, kéo dài với tinh thần “xong việc chứ không chỉ hết thẩm quyền”, nhưng phải bảo đảm đúng quy định pháp luật không làm “dắt dây, giũ rối”. Thường xuyên rà soát các vụ việc chưa giải quyết hoặc đã giải quyết nhưng chưa phù hợp với quy định; tăng cường trách nhiệm chỉ đạo, kiểm tra và mối quan hệ phối hợp trong giải quyết khiếu nại của các cấp, các ngành.

Hai là, tiếp tục tổ chức thực hiện kết luận đã thống nhất với Thanh tra Chính phủ và ý kiến chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh về kiểm tra, rà soát các vụ khiếu nại kéo dài theo Kế hoạch số 480/KH-UBND ngày 07/8/2019 của UBND tỉnh (thực hiện Kế hoạch số 363/KH-TTCP của Thanh tra Chính phủ). Tổ chức đối thoại, tiếp công dân để vận động, giải thích, công bố kết quả kiểm tra, rà soát, ban hành quyết định, thông báo kết thúc (nếu các hộ đồng thuận) hoặc thông báo chấm dứt giải quyết.

Quan tâm giải quyết hỗ trợ chính sách xã hội nhưng phải bảo đảm nguyên tắc: “nếu người khiếu nại đồng thuận thì mới thực hiện, không được xem việc hỗ trợ là nguyên cớ phát sinh khiếu nại”. Kiên quyết trả lời dứt khoát, chấm dứt không xem xét giải quyết đối với các trường hợp đã nhận các chính sách giải quyết hỗ trợ của Nhà nước và cam kết chấm dứt khiếu nại, nay quay trở lại yêu cầu giải quyết thêm. Đối với một số vụ khiếu nại mặc dù đã được Thanh tra Chính phủ và UBND tỉnh thống nhất phương án giải quyết, nhưng quá trình giải quyết, nếu công dân khiếu nại có yêu cầu đối thoại, xét thấy cần thiết, UBND tỉnh sẽ tổ chức đối thoại.

Ba là, đối với tình trạng lợi dụng khiếu nại gây rối, vi phạm an ninh trật tự cần được tập trung chỉ đạo xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Bốn là, đề nghị Ban Dân vận, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp khi thực hiện nhiệm vụ cần phải tăng cường tiếp xúc, đối thoại, giải thích và hướng dẫn công dân để hạn chế tình trạng người dân bị kẻ xấu lợi dụng, chú trọng các trường hợp khiếu kiện liên quan đến tôn giáo, tín ngưỡng, đông người hoặc các trường hợp đối tượng thuộc diện chính sách và người có công.

Ngoài ra, UBND tỉnh cũng kiến nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực khiếu nại, tố cáo nhằm xử lý trường hợp gây mất an ninh, trật tự nơi tiếp công dân, lợi dụng dân chủ trong khiếu nại, tố cáo, xúc phạm danh dự cán bộ, công chức, người giải quyết khiếu nại.

Kiến nghị Thanh tra Chính phủ ban hành Quy định hoặc hướng dẫn quy trình giải quyết đơn kiến nghị, phản ánh. Đối với các vụ việc khiếu nại, phức tạp, kéo dài thì đối với các vụ việc tỉnh đã kiểm tra, rà soát, giải quyết thấu tình, đạt lý, đã vận động, thuyết phục, tổ chức thực hiện thêm các giải pháp hỗ trợ, ban hành quyết định, thông báo kết thúc hoặc chấm dứt giải quyết theo kết quả rà soát đã được Thanh tra Chính phủ thống nhất; nếu người khiếu nại vẫn tiếp tục tập trung tại các cơ quan của Tỉnh, Trung ương, lợi dụng khiếu nại gây rối an ninh trật tự, vi phạm pháp luật thì đề nghị ngành công an các cấp phối hợp nắm tình hình, xử lý nghiêm để bảo đảm kỷ cương pháp luật. Các trường hợp người khiếu nại đã nhận các chính sách giải quyết hỗ trợ của Nhà nước và cam kết chấm dứt khiếu nại, nay tiếp tục yêu cầu giải quyết thêm thì kết thúc không xem xét giải quyết.

Đồng thời, tiếp tục phối hợp, hỗ trợ tỉnh An Giang trong công tác tiếp dân, đối thoại để giải thích, trả lời công dân và thông báo kết quả rà soát các vụ khiếu nại phức tạp kéo dài theo kết luận thống nhất giữa UBND tỉnh và Thanh tra Chính phủ.