Năm 2021, tình hình thế giới và trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, nhất là tái bùng phát dịch Covid-19 ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến mọi mặt của đời sống xã hội. Trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, dịch Covid-19 tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và công tác bảo đảm an ninh, trật tự. Bên cạnh đó, công tác chuẩn bị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 với khối lượng công việc lớn, tình hình khiếu nại, tố cáo vượt cấp gia tăng, một số đối tượng khiếu nại, tố cáo chây lỳ, có biểu hiện xúi giục, chống đối. Lực lượng Thanh tra Công an tỉnh đã kịp thời nắm bắt tình hình liên quan đến dư luận quần chúng nhân dân và tình hình diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, từ đó tổ chức tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý và giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh có liên quan theo đúng quy định, thẩm quyền, đồng thời tham mưu với lãnh đạo Công an tỉnh tạm hoãn các cuộc kiểm tra, thay đổi lịch thanh tra, bảo đảm công tác đối với các đối tượng thanh tra, kiểm tra. Với tinh thần chủ động, quyết liệt, công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của Công an tỉnh Quảng Bình đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, có nhiều chuyển biến tích cực.

Lực lượng Công an tỉnh đã tổ chức thực hiện tốt công tác tiếp công dân; chuẩn bị các điều kiện bảo đảm cho hoạt động tiếp công dân, như: Địa điểm tiếp công dân của Công an tỉnh được bố trí tại vị trí thuận lợi; trang bị đầy đủ bàn ghế và có tủ sách pháp luật; niêm yết công khai nội quy tiếp công dân và bộ thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết để công dân tham khảo. Trong năm 2021, tại địa điểm tiếp công dân Công an tỉnh và Công an cấp huyện đã tiếp 226 lượt/171 công dân liên quan đến 151 vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh và tố giác tội phạm (giảm 165 lượt công dân, giảm 289 người, giảm 50 vụ việc so với cùng kỳ năm 2020), không có khiếu tố đông người, phức tạp. Trong đó, lãnh đạo Công an tỉnh, thủ trưởng Công an các đơn vị, địa phương đã tiếp 75 lượt/51 công dân liên quan đến 41 vụ việc (giảm 11 lượt công dân, giảm 50 người, giảm 38 vụ việc so với cùng kỳ năm 2020). Riêng tại địa điểm tiếp công dân của Công an tỉnh, đã tiếp 48 lượt/46 công dân liên quan đến 32 vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh và tố giác tội phạm (giảm 50 lượt công dân, giảm 95 công dân, giảm 45 vụ việc so với cùng kỳ năm 2020); tại địa điểm tiếp công dân của công an các đơn vị, địa phương, đã tiếp 178 lượt/98 công dân liên quan đến 98 vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh và tố giác tội phạm (tăng 236 lượt, giảm 03 công dân, tăng 19 vụ việc so với cùng kỳ năm 2020).

Trong kỳ, Công an tỉnh đã tiếp nhận tổng số 521 đơn (tiếp công dân: 27 đơn; qua bưu điện: 494 đơn), gồm: 35 đơn khiếu nại, 39 đơn tố cáo, 371 đơn kiến nghị phản ánh, 76 đơn tố giác tội phạm, Trong đó, có 86 đơn không thuộc trách nhiệm công an giải quyết (chiếm 16,51%), gồm: 08 đơn khiếu nại, 13 đơn tố cáo, 65 đơn kiến nghị phản ánh; có 260 đơn thuộc trách nhiệm giải quyết của lực lượng Công an nhân dân (chiếm 49,90%), gồm: 21 đơn khiếu nại, 14 đơn tố cáo, 160 đơn kiến nghị phản ánh, 65 đơn tố giác tội phạm; có 175 đơn trùng nội dung (chiếm 33,59%). Đồng thời, đã tiếp nhận, phân loại, tham mưu chỉ đạo giải quyết 35 vụ việc khiếu nại, tố cáo (tăng 05 vụ so với cùng kỳ năm 2020), gồm 21 đơn khiếu nại, 14 đơn tố cáo thuộc thẩm quyền đạt tỷ lệ (100%), bảo đảm đúng trình tự thủ tục và thời hạn quy định, góp phần ổn định tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn. Riêng tại Thanh tra Công an tỉnh, đã tham mưu với lãnh đạo Công an tỉnh chỉ đạo giải quyết 01 vụ việc khiếu nại, 04 vụ việc tố cáo.

Nội dung công dân khiếu nại thuộc thẩm quyền công an giải quyết chủ yếu ở lĩnh vực: Khiếu nại hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong điều tra xử lý, giải quyết các vụ việc về an ninh trật tự, các vụ tai nạn giao thông, cố ý gây thương tích và khiếu nại một số quyết định xử phạt vi phạm hành chính, hành vi hành chính của thủ trưởng và cán bộ công an trong việc xử lý, giải quyết các vụ việc hành chính, xử phạt vi phạm giao thông đường bộ. Nội dung tố cáo thuộc thẩm quyền công an giải quyết chủ yếu ở lĩnh vực: Tố cáo hành vi tố tụng của điều tra viên trong hoạt động điều tra, xử lý tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật, một số ít tố cáo cán bộ công an vi phạm phẩm chất đạo đức, có biểu hiện tiêu cực, tham nhũng.

Cũng trong năm 2021, toàn tỉnh không có vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, không có vụ việc lợi dụng khiếu nại, tố cáo để gây rối mất trật tự an ninh tại nơi tiếp công dân. Tất cả các vụ việc thuộc thẩm quyền đều được các phòng nghiệp vụ trực thuộc Công an tỉnh và công an cấp huyện thụ lý giải quyết đảm bảo đúng quy định của pháp luật; những vụ việc không thuộc thẩm quyền của công an, cán bộ tiếp công dân trực tiếp hướng dẫn công dân đến cơ quan chức năng có thẩm quyền trình bày hoặc gửi đơn để được xem xét, giải quyết. Công an tỉnh thường xuyên cử cán bộ bảo đảm an ninh trật tự tại trụ sở tiếp công dân của Ủy ban nhân dân tỉnh vào các phiên tiếp công dân của Tỉnh ủy.

Bên cạnh đó, việc quản lý công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực hiện nghiêm túc. Tất cả các vụ việc khiếu nại, tố cáo đều được tiếp nhận, xử lý, giải quyết và quản lý đúng quy định của pháp luật. Các phòng trực thuộc Công an tỉnh, công an các huyện, thành phố, thị xã và công an các xã đều mở sổ theo dõi đơn theo mẫu quy định của Bộ Công an và quản lý trên hệ thống máy vi tính. Hàng năm đều xây dựng kế hoạch và tiến hành kiểm tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với các phòng trực thuộc để kịp thời phát hiện, xử lý đối với các vi phạm và chấn chỉnh những thiếu sót, tồn tại nhằm đưa công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngày càng đi vào nền nếp. Hàng tháng Thanh tra Công an tỉnh giúp Giám đốc Công an tỉnh tổng hợp tình hình, báo cáo công tác giải quyết tố cáo theo đúng quy định.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo từ thực tiễn Công an tỉnh Quảng Bình còn có một số tồn tại, hạn chế, như: Điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu nên các phòng trực thuộc Công an tỉnh, công an cấp huyện và công an các xã bố trí địa điểm tiếp công dân chung với phòng trực ban hoặc nơi giải quyết các công việc khác liên quan đến công dân; kiến thức pháp luật của người dân còn hạn chế nên khi khiếu kiện một vụ việc thường làm đơn và phôtô nhiều bản gửi nhiều cấp, nhiều ngành không đúng chức năng thẩm quyền gây phức tạp thêm tình hình, lãng phí thời gian của các cơ quan nhà nước và khó khăn trong xử lý, đánh giá. Có những trường hợp mặc dù đã được giải quyết có lý, có tình, đúng quy định của pháp luật, nhưng vẫn không chấp nhận, thậm chí có những phản ứng tiêu cực, cố chấp làm phức tạp thêm tình hình. Một số đơn vị thực hiện chế độ thông tin báo cáo về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa nghiêm túc, chưa phân tích đánh giá tình hình, nguyên nhân chủ yếu phát sinh khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh…

Dự báo trong thời gian tới tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp, tình trạng khiếu nại, tố cáo đông người, kéo dài, vượt cấp vẫn còn xảy ra, nhất là các vụ việc liên quan đến việc bồi thường sự cố môi trường biển và việc thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Xuất phát từ thực tế trên, để làm tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, công an các đơn vị, địa phương trong tỉnh cần tập trung thực hiện có hiệu quả một số giải pháp trọng tâm sau:

Một là, đổi mới và nâng cao chất lượng tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; tập trung tuyên truyền Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo (sửa đổi, bổ sung năm 2018), Quy định số 11-QĐi/TW, ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị (khóa XII) về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân và các văn bản hướng dẫn thi hành. Tiếp tục thực hiện tốt việc công khai, minh bạch trong giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là công khai quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử của Công an tỉnh theo đúng quy định, tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức và công dân theo dõi, giám sát, phục vụ kịp thời công tác chỉ đạo giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo.

Hai là, tập trung triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị, các quy định của pháp luật, của Bộ Công an, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh và Công an tỉnh về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Tổ chức thực hiện tốt công tác tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo đúng các quy định của pháp luật, của Bộ Công an, không để tình trạng khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài xảy ra làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự. Phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu, coi công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên của các cơ quan, tổ chức, gắn với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu qủa quản lý nhà nước trên tất cả các lĩnh vực.

Ba là, nắm chắc tình hình, phối hợp giải quyết kịp thời các vụ việc tranh chấp, khiếu kiện ngay từ lúc mới phát sinh, hạn chế thấp nhất tình trạng khiếu kiện đông người, vượt cấp. Coi trọng và làm tốt công tác đối thoại, công tác dân vận trong giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là các vụ khiếu kiện tập thể; thực hiện tốt hơn nữa việc hòa giải ở cơ sở. Đồng thời, phải giáo dục, phê phán, xử lý nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật đối với những trường hợp cố tình lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để xúi giục, kích động, lôi kéo người khác tham gia khiếu nại, tố cáo, gây mất an ninh, trật tự ở địa phương. Chủ động tham mưu với Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, sơ hở trong quản lý nhà nước trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, nhất là trong lĩnh vực dễ phát sinh khiếu nại tố cáo như quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên, khoáng sản, các vấn đề có liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân... nhằm hạn chế phát sinh khiếu nại, tố cáo.

Bốn là, tổ chức thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở. Có kế hoạch phân công, bố trí lãnh đạo tiếp công dân theo quy định của pháp luật, bố trí nơi tiếp công dân tại địa điểm thuận tiện, bảo đảm các điều kiện vật chất cần thiết, bố trí cán bộ tiếp công dân thường xuyên, có phẩm chất tốt, có kiến thức và am hiểu chính sách, pháp luật Nhà nước, có ý thức trách nhiệm cao. Công tác tiếp công dân gắn liền với việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, chủ động giải quyết khiếu kiện ngay từ khi mới phát sinh, tăng cường đối thoại với dân, kiểm tra, đôn đốc việc giải quyết của cấp dưới hoặc trực tiếp chỉ đạo giải quyết những vụ việc phức tạp để tránh xảy ra các điểm nóng. Thường xuyên chỉ đạo các phòng chức năng kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc các phòng trực thuộc Công an tỉnh và công an các huyện, thành phố, thị xã thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Năm là, xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong Công an nhân dân có đủ phẩm chất và năng lực chuyên môn, tận tụy với công việc, có tác phong thái độ đúng mực khi tiếp xúc, giải quyết các công việc liên quan đến công dân. Tăng cường tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo (nhất là tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ cấp cơ sở) để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác này./.