Đình chỉ khi không khắc phục hoặc tiếp tục vi phạm

Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Việt Nam (VNX) có các thành viên giao dịch (gồm: thành viên giao dịch chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch; thành viên giao dịch công cụ nợ; thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh) và thành viên giao dịch đặc biệt (gồm: thành viên giao dịch đặc biệt công cụ nợ; thành viên giao dịch đặc biệt chứng khoán phái sinh).

Ngoài việc tuân thủ các nghĩa vụ quy định tại Luật Chứng khoán, các thành viên giao dịch còn phải tuân thủ các quy định tại Quy chế thành viên ban hành theo Quyết định số 01/QĐ-SGDVN 2022 của VNX.

Theo đó, thành viên giao dịch có nghĩa vụ phối hợp với VNX, Sở GDCK TP Hồ Chí Minh (HOSE), Sở GDCK Hà Nội (HNX) trong công tác giám sát giao dịch, gửi báo cáo giám sát hàng tháng và thực hiện giải trình, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan cho 3 sở này.

Trường hợp có thành viên vi phạm Quy chế, VNX  sẽ áp dụng một hoặc một số hình thức xử lý vi phạm sau: Nhắc nhở; Khiển trách; Tạm ngừng giao dịch từ xa, tạm ngừng kết nối giao dịch trực tuyến; Tạm dừng gửi hoặc nhận lệnh giao dịch trực tuyến trong phiên; Đình chỉ hoạt động giao dịch; Hủy bỏ bắt buộc tư cách thành viên.

Hình thức khiển trách được áp dụng đối với thành viên: (1) Không tuân thủ nghĩa vụ báo cáo, công bố thông tin; (2) Chậm thanh toán hoặc thanh toán không đầy đủ tiền dịch vụ liên quan đến thành viên; (3) Không trích dẫn nguồn khi sử dụng thông tin, dữ liệu giao dịch thuộc bản quyền của HOSE, HNX; trao đổi, cho, tặng hoặc thương mại các thông tin, dữ liệu giao dịch của 2 sở giao dịch này cho bên thứ ba mà không được sự chấp thuận trước bằng văn bản; (4) Khi thành viên bị xử lý vi phạm với hình thức nhắc nhở nhưng không khắc phục được tình trạng vi phạm theo thời hạn VNX yêu cầu hoặc tiếp tục vi phạm.

VNX đình chỉ một phần hoặc toàn bộ hoạt động giao dịch của thành viên GDCK niêm yết, đăng ký giao dịch khi: thành viên bị xử lý vi phạm với hình thức khiển trách hoặc tạm ngừng kết nối giao dịch từ xa, kết nối giao dịch trực tuyến nhưng không khắc phục được tình trạng vi phạm theo thời hạn yêu cầu hoặc thành viên tiếp tục vi phạm.

Đình chỉ một phần hoặc toàn bộ hoạt động giao dịch của thành viên GDCK phái sinh trong các trường hợp: Không khắc phục được tình trạng kiểm soát, kiểm soát đặc biệt; Thành viên bị xử lý vi phạm với hình thức khiển trách hoặc tạm ngừng kết nối giao dịch từ xa, kết nối giao dịch trực tuyến nhưng không khắc phục được tình trạng vi phạm theo thời hạn yêu cầu hoặc thành viên tiếp tục vi phạm.

Liên tục bị khiển trách vẫn không khắc phục vi phạm

Mới đây, VNX đã công bố Quyết định về việc đình chỉ một phần hoạt động giao dịch đối với Công ty Cổ phần Chứng khoán BOS.

Cụ thể, theo quyết định số 70/QĐ-SGDVN, ngày 18/8/2023 của VNX, BOS bị đình chỉ hoạt động mua chứng khoán trên thị trường chứng khoán niêm yết, thị trường đăng ký giao dịch và thị trường chứng khoán phái sinh tại HOSE và HNX với lý do “vi phạm nghĩa vụ báo cáo, công bố thông tin của thành viên và chưa khắp phục được tình trạng vi phạm”. Thời gian đình chỉ: từ ngày 23/8/2023 cho đến khi khắc phục được tình trạng vi phạm báo cáo, công bố thông tin của thành viên theo quy định (tối đa không quá 90 ngày, kể từ ngày đình chỉ).

Theo thông báo của HNX, ngày 11/08/2023 là ngày hủy niêm yết bắt buộc cổ phiếu của Công ty Chứng khoán BOS (mã ART). Ảnh chụp màn hình: TM

Năm 2023, VNX đã liên tục ban hành các quyết định về việc khiển trách vi phạm nghĩa vụ báo cáo đối với BOS.

Theo đó, công ty này từng bị khiển trách do chậm thực hiện Báo cáo tài chính quý IV/2022, Báo cáo tài chính năm 2022 đã được kiểm toán, Báo cáo tỷ lệ an toàn tài chính tại thời điểm 31/12/2022 đã được kiểm toán, Báo cáo thường niên năm 2022, Báo cáo tài chính quý I/2023, Báo cáo danh mục chứng khoán thực hiện giao dịch ký quỹ các tháng 1 và 3/2023, Báo cáo tình hình hoạt động kinh doanh năm 2022 và các tháng 1, 2, 3/2023, vi phạm quy định tại điểm a khoản 2 Điều 29 Quy chế thành viên của VNX.

Cuối năm ngoái, Sở GDCK Hà Nội cũng đã ban hành quyết định 800/QĐ-SGDHN ngày 16/11/2022 về việc đình chỉ giao dịch đối với cổ phiếu ART của Công ty Chứng khoán BOS với lý do “Tổ chức niêm yết tiếp tục vi phạm quy định về công bố thông tin sau khi chứng khoán bị đưa vào diện hạn chế giao dịch, cụ thể công ty chậm nộp báo cáo tài chính quý 3/2022”. Khi đó, BOS đã giải trình việc chậm nộp báo cáo tài chính do đang làm thủ tục thay đổi người đại diện theo pháp luật nên không có người ký báo cáo.

Liên quan đến hình thức đình chỉ giao dịch, ngày 23/6/2023, VNX ban hành Quyết định số 44/QĐ-SGDVN đình chỉ một phần hoạt động giao dịch đối với Công ty Cổ phần Chứng khoán Tân Việt (TVSI). Cụ thể: Đình chỉ hoạt động mua chứng khoán trên thị trường chứng khoán niêm yết và thị trường chứng khoán giao dịch đối với TVSI tại HOSE và HNX với lý do bị Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt (do Báo cáo tỷ lệ an toàn tài chính ngày 31/12/2022 do Công ty lập không được kiểm toán) tại quyết định số 353/QĐ-UBCK ngày 18/5/2023 của Chủ tịch UBCKNN.

Điều 209, Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 đã quy định cụ thể về tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán.

Cụ thể, người nào cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, hoạt động kinh doanh chứng khoán, tổ chức thị trường, đăng ký, lưu ký, bù trừ hoặc thanh toán chứng khoán có thể bị phạt tiền lên đến 2 tỷ đồng, phạt tù lên tới 5 năm nếu gây thiệt hại cho nhà đầu tư, thu lợi bất chính hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà còn vi phạm. Pháp nhân thương mại phạm tội ngoài bị phạt tiền lên đến 5 tỷ đồng còn có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 1 năm đến 3 năm.

Như vậy, khi công ty chứng khoán có hành vi vi phạm trong công bố thông tin có thể đối mặt với nhiều hình thức xử lý của cơ quan chức năng theo các câp độ tăng dần, thậm chí chịu hình phạt rất khắc nghiệt như đình chỉ giao dịch, cấm kinh doanh, cấm huy động vốn nếu không quan tâm đến hoạt động công bố thông tin, không kịp thời khắc phục lỗi hoặc tiếp tục vi phạm khi đã bị phạt vi phạm hành chính…