Ngày 24/8/2023, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Cổ phần Chứng khoán APG (địa chỉ: Tầng 5, Tòa nhà Grand Building, 30 - 32 Hòa Mã, phường Phạm Đình Hổ, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội; mã chứng khoán: APG) số tiền phạt là: 60 triệu đồng.

Vi phạm được UBCKNN xác định là do công ty này “không báo cáo khi có thay đổi về tỷ lệ cổ phiếu sở hữu qua các ngưỡng 1% số lượng cổ phiếu có quyền biểu quyết”.

Cụ thể, vào ngày 3/2/2023, APG (cổ đông lớn của Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Sài Gòn, mã chứng khoán: PSG) đã bán 635.931 cổ phiếu PSG dẫn đến thay đổi tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu sau giao dịch vượt ngưỡng 1% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của PSG (giảm từ ngưỡng 6% xuống ngưỡng 5%), tuy nhiên, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội lại không nhận được báo cáo về thay đổi tỷ lệ sở hữu của APG.

Gần đây, ngày 2/11/2023, UBKCNN tiếp tục ban hành Quyết định số 330/QĐ-XPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với APG.

Theo đó, qua kiểm tra Hợp đồng ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán giữa APG và nhà đầu tư, UBCKNN phát hiện công ty này chưa chỉ định người hành nghề chứng khoán thực hiện quản lý tài khoản giao dịch ủy thác. Như vậy, APG đã vi phạm quy định về ủy thác quản lý quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân.

Theo Điểm d khoản 2 Điều 26 Nghị định 156/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán hành vi “Vi phạm quy định về ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân” sẽ bị phạt tiền từ 70 đến 100 triệu đồng.

Thông tin công bố của UBCKNN cho thấy, Công ty Cổ phần Chứng khoán APG bị phạt tiền 85 triệu đồng, cao hơn mức phạt tối thiểu và thấp hơn mức phạt tối đa là 15 triệu đồng.

Công ty chứng khoán không được nhận ủy thác quyết định toàn bộ giao dịch trên tài khoản giao dịch chứng khoán thay mặt cho nhà đầu tư cá nhân

Về nguyên tắc hoạt động quản trị, điều hành công ty chứng khoán, Thông tư số 121/2020/TT-BTC ngày 31/12/2020 của Bộ Tài chính quy định về hoạt động của công ty chứng khoán nêu rõ, công ty chứng khoán phải “bảo đảm nhân viên làm việc tại bộ phận nghiệp vụ phải có chứng chỉ hành nghề chứng khoán phù hợp với nghiệp vụ thực hiện theo quy định của pháp luật chứng khoán và thị trường chứng khoán”.

Đồng thời, khi thực hiện hoạt động nghiệp vụ phải đảm bảo nguyên tắc “Công ty chứng khoán, nhân viên công ty chứng khoán không được thực hiện đầu tư thay cho khách hàng trừ trường hợp ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân theo quy định tại Điều 19 Thông tư này”.

Việc ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân phải tuân theo nguyên tắc chung sau:

a) Công ty chứng khoán được cấp phép nghiệp vụ môi giới chứng khoán được cung cấp dịch vụ nhận ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân;

b) Việc cung cấp dịch vụ cho nhà đầu tư được thực hiện trên cơ sở hợp đồng giữa công ty chứng khoán và nhà đầu tư cá nhân;

c) Công ty chứng khoán không được nhận ủy thác quyết định toàn bộ giao dịch trên tài khoản giao dịch chứng khoán thay mặt cho nhà đầu tư cá nhân. Khách hàng phải ghi rõ các nội dung ủy thác cụ thể;

d) Chứng khoán được phép ủy thác mua, bán là cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán (không bao gồm chứng khoán đăng ký giao dịch trên UpCom);

đ) Công ty chứng khoán chỉ định người hành nghề chứng khoán có chứng chỉ hành nghề phân tích tài chính hoặc quản lý quỹ thực hiện quản lý tài khoản giao dịch ủy thác. Việc chỉ định này được nêu rõ trong hợp đồng ký giữa công ty và nhà đầu tư cá nhân.

Phạm vi ủy thác bao gồm các nội dung sau: (1) Loại chứng khoán giao dịch; (2) Khối lượng tối đa có thể mua, bán cho từng loại chứng khoán; (3) Giá trị tối đa cho từng lệnh giao dịch; (4) Tổng giá trị giao dịch tối đa cho một ngày giao dịch; (5) Phương thức giao dịch, loại lệnh giao dịch.

Công ty chứng khoán có trách nhiệm tổng hợp thông tin về khả năng tài chính, thời hạn đầu tư, mục tiêu đầu tư, mức độ rủi ro có thể chấp nhận, các hạn chế đầu tư, danh mục chứng khoán đầu tư (nếu có) và các yêu cầu khác của khách hàng trước khi thực hiện ký kết hợp đồng. Trường hợp khách hàng không cung cấp đầy đủ thông tin hoặc cung cấp thông tin không chính xác, công ty chứng khoán có quyền từ chối ký kết hợp đồng.

Thời hạn hợp đồng ủy thác không quá 01 năm tính từ thời điểm ký kết hợp đồng và Hợp đồng ủy thác tối thiểu phải có các nội dung sau: Thông tin về khách hàng; Thông tin về người hành nghề được giao quản lý tài khoản của khách hàng; Nội dung ủy thác; Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng; Phí quản lý hợp đồng và phí thưởng; Phương thức thanh toán và thanh lý hợp đồng; Phương thức giải quyết tranh chấp.

Trường hợp công ty chứng khoán không thực hiện đúng theo hợp đồng đã ký với khách hàng, gây tổn thất cho khách hàng, công ty chứng khoán có trách nhiệm bồi thường cho khách hàng ủy thác theo thoả thuận bằng văn bản giữa hai bên; trường hợp phát sinh lợi nhuận, khoản lợi nhuận này thuộc về khách hàng ủy thác.

Về quyền và nghĩa vụ, Thông tư số 121/2020/TT-BTC quy định công ty chứng khoán nhận ủy thác phải hành động trung thực và vì lợi ích cao nhất của khách hàng, không sử dụng thông tin về khách hàng để làm lợi cho mình và gây thiệt hại cho khách hàng; thực hiện mua/bán chứng khoán trong phạm vi ủy thác; giải thích rõ và cung cấp đầy đủ thông tin cho khách hàng về mọi rủi ro có thể phát sinh trong việc ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán; cung cấp cho khách hàng bảng sao kê giao dịch định kỳ hàng tháng hoặc bất thường theo yêu cầu của khách hàng ủy thác; cung cấp danh sách người hành nghề chứng khoán đủ điều kiện để khách hàng lựa chọn để quản lý tài khoản ủy thác…

Đặc biệt, phải thông báo cho khách hàng trong vòng 24 giờ kể từ khi tài sản trong tài khoản giao dịch ủy thác của khách hàng ủy thác giảm xuống dưới 25% tính trên tổng giá trị hợp đồng ủy thác; phải thông báo và phải có sự đồng ý bằng văn bản của khách hàng đối với trường hợp đầu tư vào chứng khoán do công ty thực hiện bảo lãnh phát hành trong thời gian công ty đang thực hiện bảo lãnh.

Thái Minh