Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã ký Quyết định số 608/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, chính thức ban hành Kế hoạch triển khai các nhiệm vụ và giải pháp nhằm đẩy mạnh phân quyền, phân cấp theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Đây là một bước đi quan trọng, thể hiện quyết tâm cao của Chính phủ trong việc cụ thể hóa các quy định pháp luật mới được Quốc hội Khóa XV thông qua vào tháng 2/2025, hướng tới mục tiêu tháo gỡ những "điểm nghẽn" về thể chế, tạo động lực mới cho sự phát triển toàn diện của đất nước.
Ban hành Kế hoạch triển khai: Cơ sở pháp lý và hành động cấp thiết
Việc ban hành Kế hoạch triển khai các nhiệm vụ, giải pháp về đẩy mạnh phân quyền, phân cấp là một hành động kịp thời và mang tính chiến lược của Chính phủ. Quyết định số 608/QĐ-TTg được ban hành dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc là Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, hai đạo luật quan trọng vừa được Quốc hội Khóa XV xem xét và thông qua vào ngày 18 và 19 tháng 02 năm 2025.
Sự kiện này không chỉ đánh dấu một bước tiến mới trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về tổ chức bộ máy nhà nước mà còn thể hiện sự chủ động của Chính phủ trong việc đưa các quy định mới vào cuộc sống một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Kế hoạch này đóng vai trò như một kim chỉ nam, định hướng rõ ràng các bước đi cụ thể, trách nhiệm của từng cấp, từng ngành trong việc thực hiện mục tiêu phân quyền, phân cấp, nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế của cơ chế quản lý hiện hành.
Mục đích của Kế hoạch là nhằm thống nhất nhận thức và nâng cao trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và chính quyền địa phương trong việc triển khai mạnh mẽ chủ trương phân quyền, phân cấp trên cơ sở nguyên tắc phân định thẩm quyền được quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Bên cạnh đó, Kế hoạch còn hướng đến việc chủ động đề xuất các lĩnh vực ưu tiên, cấp bách để đẩy mạnh phân quyền, phân cấp. Thông qua việc rà soát thực tiễn, các bộ, ngành, địa phương sẽ xác định được những lĩnh vực nào đang gặp nhiều vướng mắc về cơ chế, cần thiết phải có sự điều chỉnh về thẩm quyền để giải quyết hiệu quả hơn các vấn đề phát sinh trong thực tiễn. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra một hành lang pháp lý thông thoáng, kịp thời xử lý những vấn đề thực tiễn, tháo gỡ những "điểm nghẽn" về thể chế, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước một cách bền vững và hiệu quả.
Tổ chức quán triệt và phổ biến quy định của 2 Luật: Nền tảng cho sự triển khai đồng bộ
Một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu được Kế hoạch đặt ra là việc tổ chức quán triệt, phổ biến, truyền thông một cách sâu rộng các quy định của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Theo đó, các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan, tổ chức liên quan có trách nhiệm ban hành Kế hoạch của đơn vị mình về việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp về đẩy mạnh phân quyền, phân cấp theo tinh thần của hai luật mới. Điều đáng chú ý là các kế hoạch này cần phải được gửi về Bộ Nội vụ trước ngày 31/3/2025 để Bộ có cơ sở theo dõi, đôn đốc và báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định.
Không chỉ dừng lại ở việc xây dựng kế hoạch, Kế hoạch còn yêu cầu các cấp, các ngành, các cơ quan báo chí và các tổ chức liên quan phải tổ chức quán triệt, phổ biến một cách kịp thời, đầy đủ và nghiêm túc các nội dung quy định của hai luật, cũng như các quy định về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp. Mục tiêu là để thống nhất nhận thức và triển khai thực hiện một cách đồng bộ từ trung ương đến địa phương.
Thời hạn hoàn thành công tác quán triệt, phổ biến này cũng được đặt ra là trước ngày 31/3/2025, cho thấy sự khẩn trương và quyết liệt trong việc triển khai luật mới.
Rà soát và sửa đổi các văn bản pháp luật hiện hành
Để đảm bảo việc phân quyền, phân cấp được thực hiện một cách hiệu quả và đúng đắn, Kế hoạch đặc biệt chú trọng đến công tác rà soát và sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật hiện hành. Theo đó, các Bộ, cơ quan ngang bộ phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan, tổ chức liên quan để tiến hành rà soát kỹ lưỡng các điều, khoản, điểm của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Mục tiêu của việc rà soát này là xác định những nội dung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương mà chưa phù hợp với nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp đã được quy định trong Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Sau khi rà soát và xác định được những nội dung cần điều chỉnh, các Bộ, cơ quan ngang bộ có trách nhiệm đề xuất các phương án điều chỉnh thống nhất theo quy định tại khoản 1 Điều 32 Luật Tổ chức Chính phủ và khoản 1 Điều 50 Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Trước ngày 15/4/2025, các Bộ, cơ quan ngang bộ phải báo cáo Chính phủ về các luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần sửa đổi, bổ sung để Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Kế hoạch cũng đặt ra mục tiêu xây dựng các văn bản sửa đổi, bổ sung này để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại các kỳ họp trong năm 2025, thể hiện quyết tâm cao trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật một cách đồng bộ và kịp thời. Trong các đề xuất sửa đổi, bổ sung, cần nêu rõ nội dung và các điều, khoản, điểm cụ thể tại các văn bản hiện hành cần điều chỉnh để đảm bảo tính chính xác và khả thi.
Kế hoạch cũng quy định rõ về cơ chế báo cáo và xin ý kiến trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ phân quyền, phân cấp. Theo đó, các bộ, cơ quan ngang bộ có trách nhiệm báo cáo và xin ý kiến Ban Chỉ đạo rà soát và tổ chức thực hiện việc xử lý vướng mắc trong hệ thống pháp luật, mà Trưởng ban là Thủ tướng Chính phủ.
Trên cơ sở kết quả các nghị định, nghị quyết của Chính phủ được ban hành, Bộ Nội vụ có trách nhiệm phối hợp với Bộ Tư pháp, tổng hợp báo cáo Chính phủ để báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Nhìn chung, việc ban hành Kế hoạch triển khai các nhiệm vụ, giải pháp về đẩy mạnh phân quyền, phân cấp theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương là một bước tiến quan trọng, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc đổi mới phương thức quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. Với các mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể được đề ra, cùng với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, việc thực hiện thành công Kế hoạch này được kỳ vọng sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực, góp phần quan trọng vào sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong giai đoạn tới.