Điều 1 Thông tư 07/2024 nêu rõ phạm vi điều chỉnh, bao gồm thẩm quyền và nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý của cơ quan hành chính nhà nước các cấp. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc xác định rõ ràng và minh bạch thẩm quyền của các cơ quan thanh tra, từ đó nâng cao hiệu quả công tác thanh tra và giám sát.
Đối tượng áp dụng của Thông tư 07/2024 được quy định tại Điều 2, bao gồm thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước, thủ trưởng cơ quan thanh tra, trưởng đoàn thanh tra và các thành viên đoàn thanh tra khi thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng. Ngoài ra, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có trách nhiệm thực hiện pháp luật về các lĩnh vực trên cũng thuộc đối tượng áp dụng của thông tư. Quy định này nhằm đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều chịu trách nhiệm và tuân thủ các quy định pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước và phòng, chống tham nhũng.
Quy định chi tiết về thẩm quyền thanh tra trách nhiệm của các cơ quan thanh tra
Một trong những điểm nổi bật của Thông tư 07/2024 là quy định chi tiết về thẩm quyền thanh tra trách nhiệm của các cơ quan thanh tra từ trung ương đến địa phương. Cụ thể, Điều 3 quy định thẩm quyền thanh tra trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ, bao gồm việc thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng đối với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của Thanh tra Chính phủ trong việc giám sát và đảm bảo việc thực thi pháp luật tại các cơ quan nhà nước cấp cao.
Tiếp theo, Điều 4 quy định thẩm quyền thanh tra trách nhiệm của Thanh tra Bộ, bao gồm việc thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về các lĩnh vực trên đối với các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân thuộc quyền quản lý của Bộ. Điều 5 quy định thẩm quyền thanh tra trách nhiệm của Thanh tra tỉnh, bao gồm việc thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng đối với các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện và các đơn vị sự nghiệp công lập. Điều này cho thấy sự phân cấp rõ ràng trong công tác thanh tra, đảm bảo rằng mọi cấp quản lý đều có trách nhiệm và quyền hạn trong việc giám sát và thực thi pháp luật.
Về nội dung thanh tra trách nhiệm
Nội dung thanh tra trách nhiệm được quy định chi tiết tại Chương III của Thông tư 07/2024. Cụ thể, Điều 9 quy định nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về thanh tra, bao gồm công tác tham mưu, xây dựng, ban hành và hướng dẫn thực hiện quy định về tổ chức và hoạt động thanh tra thuộc thẩm quyền, thực hiện trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan thực hiện chức năng thanh tra, thực hiện chế độ thông tin, báo cáo và lập, quản lý, khai thác, sử dụng và lưu trữ hồ sơ thanh tra. Điều này nhằm đảm bảo rằng công tác thanh tra được thực hiện một cách minh bạch, công khai và hiệu quả.
Ngoài ra, Thông tư 07/2024 còn quy định chi tiết về nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại và tố cáo. Cụ thể, Điều 10 quy định nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về tiếp công dân, bao gồm công tác tham mưu, xây dựng, ban hành và hướng dẫn thực hiện quy định về tiếp công dân; theo dõi, tổng hợp, báo cáo tình hình tiếp công dân và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, đơn kiến nghị, phản ánh và thực hiện quy định về tiêu chuẩn, chế độ chính sách đối với người tiếp công dân. Điều này nhằm đảm bảo rằng công tác tiếp công dân được thực hiện đúng quy định pháp luật, đảm bảo quyền lợi của người dân và nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Điều 11 và Điều 12 của Thông tư 07/2024 quy định chi tiết về nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại và tố cáo. Cụ thể, nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại bao gồm công tác tham mưu, xây dựng, ban hành và hướng dẫn thực hiện quy định về khiếu nại thuộc thẩm quyền; theo dõi, tổng hợp, báo cáo tình hình khiếu nại và kết quả giải quyết khiếu nại, và quản lý, khai thác, sử dụng và lưu trữ hồ sơ vụ việc giải quyết khiếu nại.
Nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về tố cáo quy định đối với hoạt động giải quyết tố cáo bao gồm tiếp nhận, xử lý ban đầu thông tin tố cáo; chấp hành quy định về thẩm quyền giải quyết tố cáo; thụ lý tố cáo, thực hiện trình tự, thủ tục xác minh nội dung tố cáo và thời hạn giải quyết tố cáo; tiếp nhận, xử lý thông tin có nội dung tố cáo; ban hành kết luận nội dung tố cáo và xử lý kết luận nội dung tố cáo của người giải quyết tố cáo; bảo vệ người tố cáo; công khai kết luận nội dung tố cáo, quyết định xử lý hành vi vi phạm bị tố cáo. Điều này nhằm đảm bảo rằng công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực hiện đúng quy định pháp luật, đảm bảo quyền lợi của người dân.
Nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng
Một điểm đáng chú ý khác của Thông tư 07/2024 là quy định về nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về phòng chống tham nhũng. Điều 13 quy định chi tiết về nội dung này, bao gồm công tác xây dựng văn bản pháp luật, chương trình, kế hoạch công tác phòng, chống tham nhũng; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật phòng, chống tham nhũng, và thực hiện chế độ thông tin, báo cáo công tác phòng, chống tham nhũng. Ngoài ra, thông tư còn quy định về thực hiện các quy định phòng ngừa tham nhũng, kiểm soát tài sản, thu nhập, phát hiện và xử lý tham nhũng. Điều này cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc phòng, chống tham nhũng, đảm bảo minh bạch và công khai trong quản lý hành chính, và nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng.
Thông tư 07/2024 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15 tháng 8 năm 2024 và thay thế Thông tư số 07/2021/TT-TTCP ngày 01 tháng 10 năm 2021 của Thanh tra Chính phủ.
Có thể khẳng định, Thông tư 07/2024 là một văn bản pháp lý quan trọng, quy định chi tiết về thẩm quyền và nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng. Việc ban hành thông tư này không chỉ nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong các lĩnh vực trên mà còn thể hiện sự cam kết của Chính phủ trong việc phòng chống tham nhũng, đảm bảo minh bạch và công khai trong quản lý hành chính, qua đó góp phần quan trọng vào việc xây dựng một hệ thống quản lý nhà nước hiệu quả, minh bạch và đáng tin cậy, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế.