Hai vụ việc trên trong rất nhiều vụ việc xâm hại tình dục trẻ em bị phát hiện và xử lý trong thời gian qua. Với quy định của pháp luật hiện hành thì hình phạt đối với tội phạm xâm hại tình dục trẻ em là rất nghiêm khắc, đủ sức răn đe, giáo dục và ngăn ngừa hành vi phạm tội. Nhưng tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, nhất là trẻ em gái vẫn có xu hướng gia tăng và phức tạp. Số vụ việc bị khởi tố, truy tố và xét xử trên thực tế vẫn còn thấp do nhiều nguyên nhân khác nhau như: gia đình không phát hiện kịp thời; nhận thức của trẻ em còn hạn chế; nhiều vụ việc xâm hại tình dục trẻ em được phát hiện nhưng các bên lại thương lượng, hòa giải trái pháp luật khiến vụ việc "chìm xuồng" hoặc có những người phát hiện vụ việc nhưng lại không tố giác hành vi phạm tội…

Có thể khẳng định, trẻ em là đối tượng yếu thế, chưa có đầy đủ năng lực hành vi dân sự nên không có khả năng tự bảo vệ mình trước nguy cơ bị xâm hại tình dục. Các em rất dễ bị đối tượng xấu dụ dỗ, lừa phỉnh, lôi kéo bằng cách cho tiền, cho bánh kẹo hoặc đồ chơi yêu thích,… để xâm hại tình dục. Nhiều vụ việc, các em lại cố chịu đựng, không dám nói để người thân biết hoặc các em bị đe dọa, uy hiếp nên không dám nói ra. Chính vì vậy, nhiều vụ việc không bị phát giác nên đối tượng phạm tội vẫn ung dung ngoài vòng pháp luật, tiếp tục lừa phỉnh các trẻ em khác để xâm hại tình dục trong thời gian dài.

Giả định tình huống người lạ tiếp cận trẻ em gái và tập huấn kỹ năng thoát nạn cho chính trẻ em gái. Ảnh: PVBT

Khi các em có những biểu hiện khác thường thì cha mẹ mới tiến hành kiểm tra, truy vấn nên các em mới nói ra là mình đã bị xâm hại tình dục, nhưng thời điểm xảy ra vụ việc từ nhiều ngày trước nên rất khó thu thập chứng cứ để củng cố hồ sơ xử lý. Bên cạnh đó, khi phát giác vụ việc từ lời khai của các em thì cũng chỉ là lời khai từ một phía, trong khi đó đối tượng phạm tội không thừa nhận hành vi của mình nên cũng rất khó xử lý. Hoặc trong trường hợp, đối tượng thừa nhận hành vi phạm tội của mình nhưng Cơ quan CSĐT không thể thu thập, tìm ra chứng cứ để chứng minh hành vi phạm tội thì cũng khó có thể khởi tố vụ án, khởi tố bị can.

Do đó, khi phát hiện hành vi xâm hại tình dục trẻ em, gia đình cần phải bình tĩnh, xử lý tình huống theo quy trình để kẻ phạm tội bị trừng trị theo pháp luật. Trước hết, cha mẹ cần thường xuyên để ý đến trẻ, nếu thấy xuất hiện các vết thương, vết bầm ở miệng, vùng kín của trẻ hay trẻ có biểu hiện sợ hãi một người hoặc một nơi đặc biệt nào đó… thì phải nhẹ nhàng tâm sự để trẻ nói ra sự thật. Nếu có hành vi xâm hại tình dục thì phải kịp thời trình báo với Cơ quan Cảnh sát điều tra để tiến hành xác minh và áp dụng các biện pháp cần thiết để thu thập chứng cứ như chưa vội tắm gội cho trẻ, đưa trẻ đi giám định theo quyết định trưng cầu giám định của Cơ quan Cảnh sát điều tra hoặc có thể chủ động đưa trẻ đi giám định…; đồng thời, cung cấp cho Cơ quan Cảnh sát điều tra biết thông tin về đối tượng phạm tội để tạm giữ (nếu có căn cứ) hoặc áp dụng các biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú để phục vụ công tác điều tra.

Để ngăn chặn hành vi xâm hại tình dục trẻ em rất cần sự quan tâm của toàn xã hội, trong đó, cần phát huy tốt vai trò của nhà trường, gia đình, nhất là phải có biện pháp quản lý, giám sát trẻ em phù hợp để ngăn chặn các nguy cơ có thể xảy ra; đồng thời, giáo dục cho trẻ em biết cách nhận diện và tự vệ trước nguy cơ bị xâm hại tình dục. Khi vụ việc xảy ra, nhà trường, gia đình cần tích cực phối hợp với Cơ quan Cảnh sát điều tra để thu thập chứng cứ và củng cố hồ sơ xử lý theo quy định. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của người dân để góp ngăn chặn và đấu tranh với hành vi xâm hại tình dục trẻ em đang có chiều hướng gia tăng và phức tạp như hiện nay./.