Thông qua văn bản số 2790/VPCP-KGVX ngày 3/4/2025 của Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) khẩn trương nghiên cứu, đề xuất phương án khai thác Sân vận động quốc gia Mỹ Đình (SVĐ Mỹ Đình) hiệu quả, tránh lãng phí tài sản công và tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, với hạn chót báo cáo trước ngày 15/4/2025. Chỉ đạo này được đưa ra trong bối cảnh SVĐ Mỹ Đình, biểu tượng thể thao Việt Nam đã bị Thanh tra Chính phủ năm 2021 chỉ rõ hàng loạt sai phạm quản lý, nợ thuế hơn 855 tỷ đồng, cộng thêm thực trạng mặt sân và cơ sở vật chất xuống cấp trầm trọng, khiến công trình nghìn tỷ này đứng trước nguy cơ trở thành "gánh nặng" ngân sách nhà nước (NSNN).

Sai phạm trong quản lý

Trước chỉ đạo của Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận năm 2021, chỉ ra hàng loạt sai phạm trong quản lý tại Khu Liên hợp Thể thao Quốc gia (KLH), nơi SVĐ Mỹ Đình là trung tâm. Dưới thời ông Cấn Văn Nghĩa – Giám đốc KLH từ 2009 đến 2018 – đơn vị này tự ý cho thuê mặt bằng không qua đấu giá, không công khai mức giá, và không kê khai nộp tiền thuê đất từ các hợp đồng ngắn hạn lẫn dài hạn, vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai 2013 và Luật Quản lý tài sản công 2017. Theo báo cáo của Cục Thuế Hà Nội, tính đến ngày 31/7/2022, KLH nợ thuế lên tới hơn 855 tỷ đồng, bao gồm tiền thuê đất và các khoản phạt chậm nộp. Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị chuyển hồ sơ sang Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an để xem xét dấu hiệu vi phạm pháp luật, nhưng đến nay, thông tin về kết quả xử lý vẫn chưa được công bố, gây nghi ngờ về trách nhiệm của các cá nhân và tập thể liên quan.

Ngoài ra, kết luận thanh tra năm 2021 chỉ rõ KLH không xây dựng kế hoạch bảo dưỡng định kỳ cho SVĐ Mỹ Đình, dẫn đến cơ sở vật chất xuống cấp nghiêm trọng qua nhiều năm. Nguồn thu từ các hoạt động khai thác thương mại, như cho thuê sân tổ chức sự kiện, không đủ bù đắp chi phí vận hành và bảo trì. Theo số liệu từ Bộ VH-TT&DL công bố năm 2022, doanh thu hàng năm của SVĐ Mỹ Đình chỉ đạt khoảng 20-30 tỷ đồng, trong khi chi phí vận hành vượt xa con số này, khiến công trình rơi vào tình trạng "đắp chiếu" tài chính. Những sai phạm này không chỉ gây thất thoát tài sản công mà còn làm giảm giá trị sử dụng của SVĐ Mỹ Đình – công trình được đầu tư 53 triệu USD (khoảng 1.300 tỷ đồng năm 2003) để phục vụ SEA Games 2003.

Khai thác sân vận động quốc gia Mỹ Đình, bảo đảm khai thác hiệu quả, tránh lãng phí, xuống cấp. Ảnh: TPO

Mặt sân xuống cấp, "điểm đen" của thể thao Việt Nam

Thực trạng xuống cấp của SVĐ Mỹ Đình đã trở thành tâm điểm chỉ trích trong những năm gần đây, đặc biệt là chất lượng mặt cỏ sân thi đấu. Tại AFF Cup 2022, mặt sân loang lổ, lún sâu và cỏ chết đã bị cầu thủ, huấn luyện viên và truyền thông quốc tế phê phán gay gắt. Báo chí khu vực từng gọi SVĐ Mỹ Đình là "bãi chăn bò", làm xấu đi hình ảnh bóng đá Việt Nam. Trận bán kết lượt về giữa Việt Nam và Indonesia ngày 9/1/2023 là minh chứng rõ nét, khi cầu thủ hai đội liên tục trượt ngã do mặt cỏ không đảm bảo tiêu chuẩn. Trước đó, trong trận giao hữu với Dortmund ngày 8/11/2022, đội khách cũng phàn nàn về mặt sân xấu, ảnh hưởng đến chất lượng thi đấu. Những sự kiện này buộc Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) phải chuyển một số trận đấu quốc tế sang các sân khác như Hàng Đẫy hoặc Thiên Trường trong năm 2023.

Nguyên nhân chính của tình trạng mặt sân xuống cấp là thiếu bảo dưỡng định kỳ và việc khai thác quá tải. Theo Tổng cục Thể dục Thể thao, mặt cỏ SVĐ Mỹ Đình được thay lần cuối vào năm 2012, sau đó không được đầu tư nâng cấp đáng kể. Trong khi đó, sân thường xuyên được sử dụng cho các sự kiện ngoài bóng đá, như hòa nhạc và giải đấu phong trào, mà không có kế hoạch phục hồi kịp thời. Báo cáo của KLH năm 2022 thừa nhận ngân sách bảo trì hạn chế, chỉ đủ chi trả các chi phí cơ bản như điện, nước, và lương nhân viên, không đủ để cải tạo mặt cỏ hay cơ sở vật chất khác như khán đài, phòng chức năng – nơi từng bị phản ánh là "dột nát" và "thiếu vệ sinh".

Cơ hội để cứu SVĐ Mỹ Đình

Chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính ngày 3/4/2025 là "liều thuốc mạnh" để giải quyết triệt để vấn đề của SVĐ Mỹ Đình. Thủ tướng yêu cầu Bộ VH-TT&DL khẩn trương nghiên cứu phương án khai thác hiệu quả, tránh lãng phí và xuống cấp thêm, với báo cáo cụ thể gửi về trước ngày 15/4/2025. Đây không chỉ là mệnh lệnh hành chính mà còn là áp lực buộc Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng và các đơn vị liên quan phải hành động ngay lập tức trong chưa đầy 12 ngày. Văn bản 2790/VPCP-KGVX nhấn mạnh mục tiêu khai thác SVĐ Mỹ Đình phải mang lại hiệu quả kinh tế, giữ vững vai trò biểu tượng thể thao quốc gia, thay vì tiếp tục là "gánh nặng" tài chính như nhiều năm qua.

Trước đó, vào tháng 1/2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính từng trực tiếp dự khán một trận đấu tại SVĐ Mỹ Đình và bày tỏ sự không hài lòng về tình trạng xuống cấp. Ông đã gợi ý Ban Quản lý KLH nghiên cứu mô hình hợp tác công-tư (PPP) để huy động nguồn lực xã hội hóa, giảm phụ thuộc vào NSNN. Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng đặt câu hỏi: “SVĐ lớn như vậy mà không khai thác được thì quá lãng phí, không thể cứ trông chờ vào ngân sách mãi”. Mô hình PPP đã được áp dụng thành công ở nhiều nước như Thái Lan (Sân Rajamangala) hay Malaysia (Sân Bukit Jalil), nơi các sân vận động lớn không chỉ tổ chức thi đấu mà còn là trung tâm thương mại, văn hóa, tạo nguồn thu bền vững.

Để thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ VH-TT&DL cần phối hợp với Tổng cục Thể dục Thể thao và Ban Quản lý KLH rà soát toàn diện hiện trạng SVĐ Mỹ Đình, từ mặt cỏ, khán đài, đến các khu vực chức năng. Đồng thời, cần làm rõ trách nhiệm của các cá nhân và tập thể liên quan đến sai phạm trong kết luận thanh tra năm 2021, đặc biệt là khoản nợ thuế 855 tỷ đồng và các hợp đồng cho thuê sai quy định. Việc xử lý nghiêm minh, kết hợp với phương án khai thác mới, sẽ là chìa khóa để SVĐ Mỹ Đình lấy lại vị thế vốn có.

Nếu được thực hiện hiệu quả, SVĐ Mỹ Đình có thể trở lại là địa điểm tổ chức các trận đấu quốc tế tầm cỡ, đồng thời mở rộng sang các sự kiện văn hóa, giải trí, như mô hình sân vận động đa năng ở các nước láng giềng. Ngược lại, nếu không tận dụng cơ hội này, công trình từng là niềm tự hào SEA Games 2003 sẽ tiếp tục xuống cấp, gây lãng phí tài sản công và làm xấu hình ảnh thể thao Việt Nam. Chỉ đạo của Thủ tướng là "cú hích" cuối cùng, đặt kỳ vọng lớn vào khả năng vực dậy SVĐ Mỹ Đình của Bộ VH-TT&DL trong thời gian tới./.